Yazarlık ve Yazma Becerileri Dersinde Metin Uyarlama Süreçlerinin ve Uyarlanan Metinlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 317 - 345, 25.08.2025

Serdar Derman , Özgür Metin

https://doi.org/10.5281/zenodo.16893726

Öz

Bu araştırma, ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin Yazarlık ve Yazma Becerileri dersindeki metin uyarlama düzeylerini incelemeyi ve öğrencilerin metin uyarlama süreçlerine dair görüşlerini toplamayı amaçlamaktadır. Bu araştırma, 2023-2024 eğitim-öğretim döneminde Antalya ilinin Gazipaşa ilçesindeki bir devlet okulunda öğrenim gören 60 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma, nitel bir yöntem olan durum çalışması desenine dayalı olarak yapılmıştır. Uygulamaya, “Metin Oluşturma Sürecinde Yazma Aşamalarını Belirleme” konusunun işlendiği hafta başlanmıştır. Araştırma süreci, 8 hafta boyunca devam etmiştir. Etkinliklerin başlangıcında, önceden belirlenen ölçekler uygulanmıştır. Memduh Şevket Esendal’ın “Karga Yavrusu” adlı öyküsü öğrencilerle paylaşılmış ve metin detaylı bir şekilde incelenmiştir. Uzman görüşleri doğrultusunda, metin uyarlama uygulamaları için kaynak metin olarak “Karga Yavrusu” metni seçilmiştir. Sürecin başında ve sonunda, öğrencilerden bu öyküyü tiyatroya uyarlamaları istenmiş, ortaya çıkan uyarlamalar dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin metin uyarlama sürecine ilişkin görüşleri alınarak yorumlanmıştır. Metin uyarlama uygulamalarının değerlendirilmesi sırasında, öğrencilerin etkinlik öncesinde doldurdukları formlarda düşük puanlar aldıkları, ancak etkinlikler tamamlandıktan sonra yapılan değerlendirmelerde puanlarının belirgin şekilde arttığı tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle etkinliklerin sonunda, öğrencilere ait uygulama formlarında başlangıçtaki düşük puanlardan sonra dikkate değer bir iyileşme gözlemlenmiştir. Bu sonuç, metin uyarlama etkinliklerinin öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmede doğrudan etkili olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, öğrencilerin sürece ilişkin görüşlerinin toplandığı değerlendirmelerde, metin uyarlama çalışmalarının öğretici ve olumlu bir deneyim olarak değerlendirildiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metin değerlendirme , metin uyarlama , yaratıcı yazma , yazarlık eğitimi , yazma becerisi

Etik Beyan

Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu, Tarihi: 03.05.2024, Sayı: 224/394

Destekleyen Kurum

Bu çalışma için herhangi bir kurumdan finansal destek alınmamıştır.

Evaluation of Text Adaptation Processes and Adapted Texts in Authoring and Writing Skills Course

Öz

This study aims to examine the text adaptation levels of 7th grade middle school students in the Authoring and Writing Skills course and to collect students' views on text adaptation processes. This study was conducted with 60 students enrolled in a public school in Gazipaşa district of Antalya province during the 2023-2024 academic year. Adopting a qualitative case study design, the implementation began in the week when the topic “Identifying the Stages of Writing in the Text Production Process” was covered and continued for eight weeks. At the beginning of the activities, pre-determined scales were administered. Memduh Şevket Esendal's short story “Karga Yavrusu” was shared with the students, and the text was analyzed in detail. In line with expert opinions, the text “Karga Yavrusu” was selected as the source text for text adaptation applications. At the beginning and end of the process, students were asked to adapt the story into a theatrical script, and the resulting adaptations were evaluated using a graded scoring key. Additionally, students' opinions on the text adaptation process were collected and interpreted. During the evaluation of the text adaptation activities, it was observed that students received low scores on the forms they filled out before the activities, but their scores increased significantly after the activities were completed. In other words, at the end of the activities, a notable improvement was observed in the application forms of the students after the initial low scores. This result revealed that text adaptation activities had a direct effect on improving students' writing skills. Furthermore, in the evaluations where the students' views on the process were collected, it was understood that text adaptation activities were considered an educational and positive experience.

Anahtar Kelimeler

Authorship education , creative writing , text adaptation , text evaluation , writing skill

Etik Beyan

Necmettin Erbakan University Social and Human Sciences Scientific Research Ethics Committee, Date: 03.05.2024, Number: 224/394

Destekleyen Kurum

No financial support was received from any institution for this study.

Kaynakça

• Atik, D. (2022). Eğitsel oyun kullanımının yaratıcı yazma beceri ve yazma tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
• Bulut, F. (2018). ‘Metinlerarasılık’ Kavramının kuramsal çerçevesi. Edebî Eleştiri Dergisi, 2(1), 1-19.
• Bulut, S. (2015). Romandan piyese bir uyarlama örneği olarak çalıkuşu. Turkish Studies, 10(16), 387-402.
• Calp, M. (2005). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Eğitim Kitabevi.
• Çelikbaş, L. A. (2019). Chrıstıne nöstlınger’in seçilmiş kitaplarıyla kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin yazma becerisine etkisi. [ Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Derman, S. (2002). Anadil (Türkçe) öğretiminde masal metinlerinin kullanılması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Derman, S. (2008). Dil bilgisi öğretiminde metinlerin seçimi üzerine bir araştırma (7. sınıf). [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Erdoğan, M. (2018). Yaratıcı drama yönteminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
• Fiske, J. (1996). İletişim çalışmalarına giriş. (Çev., S. İrvan). Bilim ve Sanat Yayınları.
• İpşiroğlu, Z. (2006). Yaratıcı yazma çalışmalarında yazınsal metinlerin işlevi (yaratıcı yazma). Morpa Kültür Yayınları.
• Karatay, H. (2014). Türkçe dersi öğretim araçlarında yapılandırmacılık: metinlerarasılık/consructıvısm ın the turkısh coursebooks: ıntertextualıty. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 155-178.
• Kolikpınar, N. (2021). Yaratıcı yazma teknikleri ile öyküleyici metin oluşturmanın yazma becerisi, derse yönelik tutum ve başarı üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Sever, S. (2000). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme (3.Baskı). Anı Yayıncılık.
• Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. Tudem Yayınları.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2016). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Susar Kırmızı, F. S. (2015). Yaratıcı drama ve yaratıcı yazma uygulamalarının yaratıcı yazma başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(181), 93-115.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Yazarlık ve yazma becerileri dersi öğretin programı. Erişim adresi: https://mufredat.meb.gov.tr/
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı. Erişim adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı Türkiye yüzyılı maarif modeli. Erişim adresi: https://mufredat.meb.gov.tr/
• Temizkan, M. (2010). Türkçe öğretiminde yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27, 621-643.
• Topuzkanamış, E. (2014). Yazma stratejileri öğretiminin Türkçe öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin yazma başarısına etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(2), 274-290.
• Tuğlacı, P. (1981). Okyanus ansiklopedik sözlük 1. Cem Yayınevi.
• Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. (1977). (Cilt 1, s. 30). Dergâh Yayınları.
• Ungan, S. (2007). Yazma becerisinin geliştirilmesi ve önemi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 461-472.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.