Kültürel Coğrafyanın Sosyal Bilgiler Dersinde Ele Alınış Şekli ve Önemi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 8 - 33, 15.07.2024

Merve Avcı Seyit Taşer

https://doi.org/10.58201/utsobilder.1386821

Öz

Kültürel coğrafya, Sosyal Bilgiler eğitiminde yer almadığı gibi tanım olarak da ifadesi geçmemektedir. Bununla birlikte Türkiye’nin ne kadar zengin bir kültüre sahip olduğu ve ne kadar farklı coğrafi özellikleri bünyesinde barındırdığı da bir gerçektir. Bunun da ancak kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler dersinde ayrı bir başlık altında ele alınarak incelendiğinde anlam ve önem kazanacağı düşünülmektedir. Fakat Sosyal Bilgiler eğitiminde kültürel coğrafyanın bir öğrenme alanı olarak ele alınmadığı günümüz ders kitaplarında bu alana ayrıca bir parantez açma sayesinde, kültürünü ve coğrafyasını bir bütün halinde öğrenmesi beklenen bireylerin daha anlamlı ve kalıcı bir öğrenme gerçekleştireceklerine inanılmaktadır. Kültürel coğrafya, Sosyal Bilgiler dersinde yer alan bir ünite olmamakla birlikte, konular içerisinde özellikle “Kültür ve Miras” ünitesinde ele alınan, üstü kapalı değinilen bir alan olma özelliğiyle öne çıkar. Bu haliyle 4, 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları incelenerek, kültürel coğrafyaya ne düzeyde yer verildiği, hangi konularla daha fazla ilişkilendirilmiş olduğuna bu çalışmada yer verilmiştir. Buna göre özellikle Sosyal Bilgiler ders kitaplarında “Ülkem, Kültürüm ve Tarihim”, “Yaşadığımız Yer”, “Üretimden Tüketime”, “Ülkemizde Nüfus” gibi ünitelerde yer alan konularda kültürel coğrafyanın ön plana çıktığı görülmüştür. Sosyal Bilgiler dersinde kültürel coğrafyanın ayrı bir öğrenme alanı ve ders kitaplarında ayrı bir ünite olarak ele alınması gerekli görülerek, Sosyal Bilgiler ders kitabında 6. sınıf düzeyinde “Kültürel Coğrafya” adıyla yeni bir ünite tasarlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültür, kültürel coğrafya, sosyal bilgiler ders kitabı

Kaynakça

• ­Doğanay, H. (1993). Coğrafya’ya Giriş I “Metodlar-İlkeler ve Terminoloji” (2. Baskı). Gazi Büro Kitabevi ­Güngördü, E. (2006). Eğitim Fakülteleri İçin Türkiye’nin Beşeri (Nüfus-Yerleşme) ve Ekonomik Coğrafyası (4. Baskı). Asil Yayın Dağıtım, Ankara
• ­Güngördü, E. (2006). Coğrafyada Öğretim Yöntemleri ve Çağdaş Öğretim Yaklaşımları (İkeler-Uygulamalar). Asil Yayın Dağıtım, Ankara
• Güngördü, E. (2007). Kıtaların Genel Coğrafyası. Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• ­Karabağ, S. & Şahin, S. (2006). Türkiye Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. Gazi Kitabevi, Ankara.
• ­Korkut, C. (1977). Beşeri Coğrafya (5. Baskı). Karınca Matbaacılık, İzmir.
• ­Makas, Z. A. (1990). Azerbaycan’ın Tarihi ve Kültürel Coğrafyası. Kök Yayınları, Ankara. ­MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
• ­Mitchell, D. (2000). Cultural Geography- A Critical Introduction, Blackwell Publishing Ltd. New Jersey.
• ­Moore, J. D. (2015). Kültür Teorileri-Antropoloji’deki Başlıca Teori ve Teorisyenler (Çeviren: A. Erkan Koca). Atıf Yayınları, Ankara.
• ­Ratzel, F. (2008). Culture (Edited by: Timothy S. Oakes and Patricia L. Price), The Cultural Geography Reader, Routledge Taylor & Francis Group, New York.
• ­Tanoğlu, A. (1969). Beşeri Coğrafya-Nüfus ve Yerleşme (2. Baskı). Taş Matbaası, İstanbul.
• ­Tezcan, M. (1997). Kültürel Antropoloji. Kültür Bakanlığı, Ankara.
• ­Tanrıkulu, M. (2014). Coğrafya ve Kültür (Mekân-Kültür-Tarih-Coğrafi İşaret). Edge Akademi, Ankara.
• ­Turan, R. & Ulusoy, K. (2018). Sosyal Bilgilerin Temelleri (5. Baskı). Pegem Akademi, Ankara.
• ­Tümertekin, E. (1978). Beşeri Coğrafya’ya Giriş. Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul.
• ­Tümertekin, E. & Özgüç, N. (2002). Beşeri Coğrafya- İnsan, Kültür, Mekân. Çantay Kitabevi, İstanbul.
• ­Yücel, Y. & Yediyıldız, B. (1988). Tarih ve Kültür. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi, Ankara.