Comparative Analysis of Acoustical Properties of Keşap Uğurca and Bulancak Ahmetli Mosques

Yıl 2025, Cilt: 30 Sayı: 3, 799 - 812, 19.12.2025

Barış İlban , Mustafa Kavraz

https://doi.org/10.17482/uumfd.1563269

Öz

One of the most important factors determining user comfort and ergonomics in spaces such as performance halls and religious buildings is the acoustic performance of the space. The main factors affecting acoustic performance are the volume of the space, its geometry and the acoustic properties of the surface materials. One of the methods to be used to determine the effectiveness levels of these factors is to evaluate the effects of changes in these factors on acoustic performance by examining space examples with similar qualities. Within the scope of this study, the acoustic performances of Keşap Uğurca and Bulancak Ahmetli mosques, which are located in Giresun Province and have similar geometric and architectural features, were evaluated. The acoustic qualities of mosques are evaluated on the objective parameters of sound; T30, EDT, C80, D50 and STI. An acoustic simulation method based on physical measurement results was used to determine the objective parameter values of the sound. Geometric data of the mosques and objective parameter values of the sound obtained as a result of simulation processes were compared. The effects of geometric changes on acoustic performance were examined. The reverberation times obtained in both mosques were below optimum levels. It was determined that both mosques were more suitable for speech-based activities in terms of acoustics. It was concluded in the study that especially the indoor volume has a significant effect on acoustic performance.

Anahtar Kelimeler

Mosque , Acoustics , Simulation , Objective parameters of sound

KEŞAP UĞURCA VE BULANCAK AHMETLİ CAMİLERİNİN AKUSTİK ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMALI ANALİZLERİ

Öz

Performans salonları ile dini yapılar gibi mekânlarda kullanıcı konforu ve ergonomisini belirleyen en önemli etkenlerden biri mekânın akustik performansıdır. Akustik performansı etkileyen başlıca faktörler ise mekânın hacmi, geometrisi ve yüzey malzemelerinin akustik özellikleridir. Bu faktörlerin etkinlik düzeylerinin tespit edilebilmesi için kullanılacak yöntemlerden birisi, benzer niteliklerdeki örneklerin incelenmesi ile bu faktörlerdeki değişimlerin sonuçlar üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesidir. Bu çalışma kapsamında Giresun İlinde bulunan, benzer geometrik ve mimari özelliklere sahip olan Keşap Uğurca ve Bulancak Ahmetli camilerinin akustik nitelikleri değerlendirilmiştir. Camilerin akustik nitelikleri sesin nesnel parametrelerinden; T30, EDT, C80, D50 ve STI üzerinden değerlendirilmiştir. Sesin nesnel parametre değerlerinin tespitinde fiziksel ölçüm sonuçlarına göre düzenlenmiş akustik simülasyon yöntemi kullanılmıştır. Camilere ait geometrik veriler ve simülasyon işlemleri sonucu elde edilen sesin nesnel parametre değerleri karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Geometrik değişimlerin akustik performans üzerindeki etkileri incelenmiştir. Her iki camide elde edilen çınlama süreleri optimum düzeylerin altında kalmıştır. İki caminin de akustik açıdan konuşma ağırlıklı faaliyetler için daha uygun oldukları belirlenmiştir. Çalışmada özellikle iç mekân hacminin akustik performans üzerinde önemli ölçüde etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cami , Akustik , Simülasyon , Sesin nesnel parametreleri

Etik Beyan

Bu çalışma için etik kurul onayına gerek yoktur.

Kaynakça

• Abdou, A. A. (2003) Comparison of the Acoustical Performance of Mosque Geometry Using Com-puter Model Studies, Eighth International IBPSA Conference, 39-46.
• Abdülrahimov, R. (2005) Salonların Akustiği ve Tasarımı, Trabzon.
• Altınkaynak, E. (2008) Giresun Kent Kültürü, Giresun Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Giresun.
• Barron, M.(1995) Interpretation of Early Decay Times in Concert Auditoria, Acustica, 81, 4, 320-331.
• Beranek, L. (1996) Concert and Opera Halls: How They Sound, Acoustical Society of America, Michigan.
• Christensen, C.L. (2009) Odeon Room Acoustics Program Version 10.1 Industrial, Auditorium and Combined Editions, Odeon A/s.
• Durmaz, S. (2023) Kemeraltı Câmilerinin Akustik Özellikleri, Yedi Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, 30, 71-81.
• Gade A. C. (1989) Acoustical Survey of Eleven European Concert Halls (report no: 44). The Acoustics Laboratory, Technical University of Denmark, 1989.
• https://islamansiklopedisi.org.tr/cami, Erişim Tarihi: 26.04.2024, Konu: Cami
• ISO BS EN ISO-3382-1 (2009) Acoustics – Measurement of rooms acoustic parameters – Part 1:Performance spaces, International Organization for Standardization.
• Kayılı, M. (2005) Acoustic Solutions in Classic Ottoman Architecture, Foundation for Science Technology and Civilisation, Publication ID: 4087.
• Lane, M. Y. ve Lokşin, G. A. (2015) Akustika Mecheti Hazrati İmam v Taşkente (Rusça), Electronic Journal Technical Acoustics, 1, 1-9.
• Long, M. (2006) Architectural Acoustics, Elsevier Academic Press.
• Ocaklık, B. & Çakır A. D. (2021) Yarı Açık Mekânlarda İşitsel Peyzaj Algısının Diyarbakır Ulu Cami Avlusunda Değerlendirilmesi. Dicle University 2. International Architecture Symposium, 141-151.
• Steeneken, H. & Houtgast, T. (2002) Basics of the STI measuring method, in T. Houtgast, H. Steeneken, W. Ahnert,L. Braida, R. Drullman, J. Festen,K. Jacob, P. Mapp, S. McManus, K. Payton, R. Plomp, J. Verhave & S. V. Wijngaarden, Past, present and future of the Speech Transmission In-dex (pp. 13–41). TNO Human Factors.
• Thiele, R. (1953) Directional Distribution and Time Sequence of Return of Sound in Rooms. Aco-stica, vol. 3, 2.
• Topaktaş, L. (2003). Acoustical Properties of Classical Ottoman Mosques Simulation and Measurements, Doktora Tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tuna, R. Semerci, F. Başar, M. E. ve Kaygısız, A. (2021) Mahalle Mescitlerinin Akustik Konfor Analizi: Konya’dan İki Örnek, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25, 3, 594-609.