Seasonal Variations in Nitrogen and Phosphorus Loads of Akçalar (Musa) Creek and the Affects of the Lake Uluabat

Yıl 2013, Cilt: 18 Sayı: 2, 71 - 78, 01.08.2013

Aslıhan Kâtı̇p Feza Karaer Saadet İlerı̇ S. Sonay Onur

Öz

Domestic, slaughter house and industrial waste waters of Akçalar town near the Lake Uluabat which has an international importance and subject to the Ramsar agreement is discharged to Lake Uluabat through the Akçalar Creek. Akçalar Creek pollutes the eastern part of the lake and reduces the water quality. In this study, flow rates, TN (total nitrogen), NH4-N, NO3-N, TP, PO4-P concentrations and pollution loads of Akçalar Creek were measured during the period 2008-2009. Loads of TN, NH4-N, NO3-N, TP and PO4-P were calculated as 22.45 tones/year, 3.14 tones/year,3.04 tones/year, 0.58 tones/year, and 0.46 tones/year respectively. The highest pollution loads for nitrogen and phosphorus fractions were determined in March. In order to prevent the pollution of Lake Uluabat and Akçalar Creek and reduce the pollution loads, domestic and industrial wastewater treatment plants should be done as soon as possible and using of fertilizers and pesticides in agricultural activities should be restricted. Also, some studies for European Union Water Framework Directive should be started

Anahtar Kelimeler

Akçalar Creek, Lake Uluabat, nitrogen, phosphorus, pollution loads

Akçalar (Musa) Deresi Azot Ve Fosfor Yüklerinin Mevsimsel Değişimi Ve Uluabat Gölü’ne Etkisi

Öz

Uluslararası öneme sahip, Ramsar sözleşmesine tabi olan Uluabat Gölü’ne kıyısı bulunan Akçalar Beldesi’nin evsel atıksuları ve beldede bulunan sanayi kuruluşlarından ve mezbahalardan kaynaklanan atıksular Akçalar Deresi (Musa Deresi) yoluyla Uluabat Gölü’ne deşarj olmaktadır. Atıksular gölün özellikle doğu kısmını kirleterek su kalitesini düşürmektedir. Bu çalışmada Akçalar Deresi’nin 2008-2009 yılı boyunca debi ölçümleri yapılarak, TN, NH4-N, NO3-N, TP ve PO4-P konsantrasyonları ve kirlilik yükleri incelenmiştir. Buna göre TN, NH4-N, NO3-N, TP ve PO4-P yıllık toplam kirlilik yükleri sırasıyla 22,45 ton/yıl, 3,14 ton/yıl, 3,04 ton/yıl, 0,58 ton/yıl ve 0,46 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. Kirlilik yüklerinin aylık değerlendirilmesine göre en yüksek değerler Mart Ayı’nda belirlenmiştir. Akçalar Deresi ve Uluabat Gölü’ndeki kirliliği önlemek ve kirlik yüklerini azaltmak amacıyla en kısa sürede evsel ve endüstriyel atıksular için arıtma tesisleri yapılmalı, tarımsal uygulamalarda gübre ve pestisit kısıtlaması getirilmeli ve Avrupa Birliğine uyum sürecinde Su Çerçeve Direktifi için gerekli çalışmalar başlatılmalıdır

Anahtar Kelimeler

Akçalar Deresi, Uluabat Gölü, azot, fosfor, kirlilik yükleri

Kaynakça

• Abay, O. (2008). Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi’nde Nehir Havza Yönetiminin Önemi, 5. Dünya Su Forumu Bölgesel Hazırlık Süreci, Türkiye Bölgesel Su Toplantıları, Havza Kirliliği Konferansı, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü II. Bölge Müdürlüğü, İzmir, 26-27 Haziran, 2008,
• Akdeniz, S., Karaer, F., Katip, A., Aksoy, E. (2011). A GIS-Based Method for Shallow lake Eutrophication Assessment. J. Biol.Environ. Sci , 5 (15): 195-202.
• APHA, AWWA. (1998). Standart Methods for the Examination of Water and Wastewater, American Public Heallth Association, 20th Edn. Washington, D. C.
• Başer, K. (2006). Sazlı Dere’nin Azot ve Fosfor Kirliliğinin İzlenmesi ve Etkisinin İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bremner, J.M. and Mulvaney, C.S. (1982). Methods of Soil Analysis. American Soc. Of Agronomy, Inc., Publisher. 1159 s.
• Brookshire, E. N. J., Valett, H. M., Thomas, S. A., Webster, J. R. (2005). Coupled cycling of dissolved organic nitrogen and carbon in a forest stream, Ecology, 86, 2487–2496.
• Coats, R. N., Goldman, C. R. (2001). Patterns of nitrogen transport in streams of the Lake Tahoe basin, California-Nevada, Water Resources Research, 37, 405–415.
• Dowd, B. M., Press, D., Huertos, M. L. (2008). Agricultural nonpoint source water pollution policy: The case of California’s Central Coast. Agriculture, Ecosystems and Environment, 128, 151–161.
• Elmacı, A., Teksoy, A., Topaç, F.O., Özengin, N., Başkaya, H. S. (2008). Uluabat Gölünün Mikrobiyolojik Özelliklerinin Mevsimsel Değişiminin İzlenmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 13 (1), 93-103.
• Göncü, S. (2001). Seydi Suyu’nda Azot ve Fosfor Döngüsünün Modellenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• He, J., Balasubramanian, R., Burger, D. F., Hicks, K., Kuylenstierna, J. C. I., Palani, S. (2011). Dry and wet atmospheric deposition of nitrogen and phosphorus in Singapore. Atmospheric Environment, 45, 2760-2768.
• Işık Y, Göksu N, Okur O, Atçeken T, Alptürk C (2010) Konya yöresinde buğdayın azotlu ve fosforlu gübre isteği. Bitkisel Araştırma Dergisi, 2, 17–24.
• Kâtip, A. (2010), Uluabat Gölü Su Kalitesinin İzlenmesi, Doktora Tezi, UÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Katip, A., Karaer, F., Başkaya, H. S., İleri, S., Sarmaşık, S. (2012). Fraction distribution and risk assessment of heavy metals and trace elements in sediments of Lake Uluabat. Environ Monit Assess, 184 (9), 5399–5413,DOI 10.1007/s10661-011-2348-4.
• Katip, A., Karaer, F., İleri, S., Sarmaşık, S., Aydoğan, N., Zenginay, S. (2012a). Analysis and assessment of trace elements pollution in sediments of Lake Uluabat Turkey. J. Environ. Biol., 33(5), 961-968.
• Katip, A., Karaer, F. (2011). Uluabat Gölü Su Kalitesinin Türk Mevzuatına ve Uluslararası Kriterlere Göre Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 16 (2), 25-34.
• Loague, K., Corwin, D. (2005). Encyclopedia of Hydrological Sciences.Chapter 94, 1427- 1439, Point and NonPoint Source Pollution (MG Anderson, Eds.)Volume 5, John Wiley & Sons, Ltd. 3243 pp.
• Mainstone, C.P. and Parr, W. (2002). Phosphorus in Rivers-Ecology and Management, The Science of the Total Environment, 282-283, 25-47.
• Radhika, C. G., Mini, J., Gangaderr, T. (2004). Studies on abiotic parameters of a tropical fresh water lake – Vellayani lake, Thiruvanthapuram District, Kerala. Pollution Research, 23, 49–63.
• Singh, A., Srivastava, P. C., Srivastava, P. (2008) Relationships of heavy metals in natural lake waters with physico-chemical characteristics of waters and different chemical fractions of metals in sediments. Water Air Soil Pollution, 188, 181–193.
• Makale 07.02.2013 tarihinde alınmış, 05.07.2013 tarihinde düzeltilmiş, 08.07.2013 tarihinde kabul edilmiştir.