ÖRNEK BİR YIĞMA BİNA ÜZERİNDE 1998, 2007 VE 2019 TÜRK DEPREM YÖNETMELİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI OLARAK İRDELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 1, 13 - 26, 30.04.2020

Aminullah Amani Serkan Sagiroglu Adem Doğangün

https://doi.org/10.17482/uumfd.449775

Cited By: 4

Öz

Türkiye’de yığma yapılar halen en fazla olan yapı sistemlerinden biridir. Yığma yapılar son yıllarda
özellikle şehir merkezlerinde pek fazla inşa edilmediğinden, sanki ikinci plana atılmış gibi görünse de
yeni sistemlerin ömrü henüz tam olarak bilinmemektedir. Oysa yığma yapı sistemi binlerce yıldır
uygulanmıştır. Bu nedenle gelecekte tekrar ön plana çıkma ihtimalleri bulunmaktadır. Yığma yapılarda
düşey taşıyıcı elemanlar duvarlar olduğundan özellikle deprem gibi yatay yükler altında davranışları,
geleneksel betonarme çerçeve sistemlerden oldukça farklıdır. Bu yüzden yığma yapılar deprem
yönetmeliklerinde ya ayrı bir bölüm olarak yer almakta ya da bunlar için özel yönetmelikler
hazırlanmaktadır. Ülkemizde yığma yapıların depreme göre hesap ve tasarımı konusunda yönetmeliklerde
zaman içinde bazı değişiklikler olmuştur. 1998 yönetmeliği ile 2007 yönetmeliği arasında çok önemli
farklar olmasa da, 2019 yönetmeliği önemli farklar içermektedir. Bu makalede ülkemizde uygulanmış olan 1998 ve 2007 yönetmelikleri ile 2019 yılından itibaren yürürlüğe girecek olan deprem yönetmeliği
hükümleri örnek bir bina üzerinde karşılaştırılmalı olarak irdelenmektedir. 2019 da yürürlüğe girecek olan
yönetmelikte başta deprem bölgesi ve zemin sınıfı gibi yığma yapıların hesap ve tasarımını etkileyen
değişiklikler olmuştur. 2007 yönetmeliğine göre 1. Derece deprem bölgesi olan Bingöl’de olduğu
varsayılan örnek bina üzerinden elde edilen sonuçlara göre, yeni 2019 yönetmeliğine göre hesaplanan
taban kesme kuvveti 2007 yönetmeliğine göre hesaplanan değerden %42, 1998 yönetmeliğine göre
hesaplanan değerden ise %77 daha büyük çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deprem Yönetmeliği, Taban Kesme Kuvveti, Yığma Bina

A Comparative Study on the Turkish Earthquake Codes of 1998, 2007 and 2019 on a Sample Masonry Building

Öz

In Turkey, masonry structures are still one of the most frequently used structural systems.
Since masonry structures have not been built much in recent years, especially in city centers, it seems as
they are not considered as a primary option, but the life of new systems is not yet known. However, the
masonry building system has been applied for thousands of years. For this reason, there is a possibility
that they come into prominence in the future. The behavior of masonry structures under horizontal loads,
especially earthquakes, is quite different from that of conventional reinforced concrete frame systems, as
vertical load-bearing elements are walls. Thus, masonry structures are either included in seismic codes as
a separate section or special regulations about them are published. There have been some changes over time in the regulations regarding the calculation and design of
masonry structures in our country. Although there are no significant differences between the 1998 and the
2007 seismic codes, the 2019 seismic code contains significant differences. In this paper, the provisions
of the 1998, 2007 seismic codes along with those of the new seismic code that will come into force in
2019 are being compared and studied on a sample building. The seismic code, which will go into effect in
2019, has the changes such as earthquake region and local site class which affect the calculation and
design of masonry structures. Based on the results obtained on the sample building assumed to be in
Bingöl which is the 1st degree earthquake region according to the 2007 code, the base shear force
calculated according to the new 2019 code is 38% higher than the value calculated according to the 2007
code and 73% higher than the value calculated according to the 1998 code. 

Anahtar Kelimeler

Earthquake Code, Base Shear, Masonry Building

Kaynakça

• 1. ABYYHY, (1998). Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Ankara
• 2. DBYBHY, (2007). Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Ankara.
• 3. Erden, G. (2004), Donatısız ve sarılmış yığma yapıların deprem davranışlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 133 sayfa
• 4. SAP2000, (2017). Structural Analysis Program, CSI, Berkeley, USA.
• 5. TBDY, (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
• 6. TDTH (2018). Türkiye Deprem Tehlike Haritaları (https://tdth.afad.gov.tr), Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
• 7. Uğuz, S., (2016). Tarihi Yığma Bir Yapının Deprem Güvenlik Analizi, Tarihi Konya-Gazi Lisesi (Darü’l Muallim). Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.