YAPI MALZEMELERİNDE KOROZYON VE KOROZYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 3, 1159 - 1178, 31.12.2021

Nazife Özer

https://doi.org/10.17482/uumfd.796947

Öz

Korozyondan birincil derecede etkilenen yapı malzemelerinden olan metaller cephe ve çatı kaplamalarında, taşıyıcı sistemde, kapı ve pencere çerçevelerinde, süslemelerde, betonda donatı çeliği olarak vb. sıklıkla kullanılmaktadır. Bu nedenle metal korozyonun mekanizmasının anlaşılması ve nasıl önlenebileceğinin bilinmesi gerekir. Özellikle atmosferik etkilere açık olan yapı kabuğunda bu konunun önemi artmaktadır. Korozyon olayının yavaş gelişimi nedeniyle göz ardı edilen yapı hasarları yapının bulunduğu ortam şartlarına dikkat edilerek henüz tasarım aşamasındayken uygun malzeme seçimi ve doğru detay tasarımı yapılarak önlenebilir. Özellikle betonarme sistemlerde bazı durumlarda korozyonun oluşması önlemiş olsa dahi gerekli bakım ve onarım yapılmadığında uzun dönemde korozyonun kaçınılmaz olacağı açıktır. Bu çalışmada korozyon mekanizması ve korozyon türleri detaylı olarak anlatılmış ve son bölümde korozyondan korunma yöntemlerinden bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Korozyon, Donatı korozyonu, Metal, Yapı malzemesi

Section Corrosion of Building Materials and Its Prevention

Öz

Metals, primarily affected building materials by corrosion, are frequently used in façade and roof coverings, structural system, ornaments, door and window frames, as reinforcing steel in concrete and etc. Therefore, it is critical to prevent corrosion and to understand its mechanism. Moreover, corrosion prove important especially for the building envelope because it is susceptible to atmospheric conditions which lead to building material damages in time. Since corrosion develops slowly, its effects on building materials are usually ignored. However, it can be prevented during the architectural design phase by choosing and applying appropriate materials and detail designs while taking into account environmental conditions. Also, studies show that corrosion can cause devastating damage to metals, and it is inevitable in the long term especially for reinforced concrete systems if periodic maintenance and repair are not carried out. In this study, corrosion mechanism and corrosion types are explained in detail, and lastly, protection methods against corrosion are discussed.

Anahtar Kelimeler

Corrosion, Reinforcing Steel, Metal, Building materials

Kaynakça

• 1. Ahmad, Z. (2006) Materials and Environments, Principles of Corrosion Engineering and Corrosion Control, Butterworth-Heinemann, ISBN 9780750659246, doi: 10.1016/B978-075065924-6/50005-2.
• 2. Aköz F. ve Çakır Ö. (2014) Betonarme Korozyonu, Hazır Beton Dergisi, Temmuz-Ağustos Sayısı, Sayfa 71-85.
• 3. Aydın Ö. ve Çizmecioğlu Z. (2013) Beton Yapılarda İnhibitör Kullanımının Korozyon Önlemedeki Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma 5, syf 129-137.
• 4. Bentur, A., Berke, N., & Diamond, S. (2011) Steel corrosion in concrete : Fundamentals and civil engineering practice. ProQuest Ebook Central.
• 5. Broomfield, J. P. (1997). Corrosion of steel in concrete : understanding, investigation, and repair. E & FN Spon.
• 6. Cicek, V, Al-Numan B. (2012) Corrosion Chemistry, Hoboken : Wiley-Scrivener. . eBook.
• 7. Çakır, A. F. (2013) Korozyon ekonomisi ve demir çelik ürünlerinin korozyonu, Galvaniz Dünyası, Genel Galvanizciler Derneği Galder İktisadi İşletmesi Yayın Organı, Sayı/12, İstanbul.
• 8. Çakır, A. F. (2016) Korozyon: İnsanlık İçin Stratejik Öneme Sahip Tabii Bir Olay, Teknik Yazı, Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği Metalurji Ve Malzeme Mühendisleri Odası, Metalurji Sayı:179.
• 9. Davis, J. R. (2000) Corrosion : Understanding the Basics, A S M International, ProQuest Ebook Central.
• 10. De Schutter G., ve Lou L. (2004) Effect of corrosion inhibiting admixtures on concrete properties, Construction and Building Materials Volume 18, Issue 7, Pages 483-489.
• 11. Delikanlı F. (2001) Donatılı Betonda Korozyon Hasarı ve Giderilme Yolları, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 12. El-Reedy, M. A. (2008). Steel-reinforced concrete structures. [electronic resource] : assessment and repair of corrosion. CRC Press.
• 13. Fontana, M. G., & Greene, N. D. (1978). Corrosion engineering. McGraw-Hill.
• 14. Herzog, T., Krippner, R., & Lang, W. (2017). Facade construction manual. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=cat01696a&AN=itu.b2877316&lang=tr&site=eds-live
• 15. http://www.kasso.com.tr/projeler/raif-dinckok-kultur-merkezi.html, Erişim Tarihi: 01 Şubat 2021, Konu: Eskitilmiş Çelik (Korten) Perfore Düz Metal Levha.
• 16. http://www.stevenholl.com/projects/sarphatistraat-offices? , Erişim Tarihi: 01 Şubat 2021, Konu: Patinalı Perfore Bakır Düz Metal Levha Kaplama.
• 17. https://www.archipelontwerpers.nl/en/projects/gown-architectural-transformation-city-the-hague-architect-architectural-office/, Erişim Tarihi: 01 Şubat 2021, Konu: Zirkonyum nitrat kaplı paslanmaz çelik tel örgü.
• 18. https://www.graux-baeyens.be/gba-projects/recent/house-vdv/, Erişim Tarihi: 01 Şubat 2021, Konu: Bakır Levha Kaplama.
• 19. https://www.kme.com/copper-division/architecture/new-projects/brass/museum-of-art/, Erişim Tarihi: 01 Şubat 2021, Konu: Profillendirilmiş pirinç levha.
• 20. https://www.vmzinc.com/, Erişim Tarihi: 01 Şubat 2021, Konu: Polietilen dolgulu çinko kompozit levha.
• 21. Hunkeler, H (2005) 1-Corrosion in reinforced concrete: processes and mechanisms, Editor(s): Hans Böhni, In Woodhead Publishing Series in Civil and Structural Engineering, Corrosion in Reinforced Concrete Structures, Woodhead Publishing, 2005, Pages 1-45, ISBN 9781855737686, doi: 10.1533/9781845690434.1.
• 22. Jones, D. A. (1996). Principles and prevention of corrosion (Second edition.). Prentice Hall.
• 23. Kaftan M. A. (2006) Çelik Yapılarda Korozyon Oluşumu Ve Korozyondan Korunma Yöntemlerinin Maliyet Açısından Karşılaştırılması, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• 24. Kocataşkın F.(1979) Yapı Malzemesi Bilimi, İstanbul.
• 25. NACE (1984), Corrosion basics : an introduction, National Association of Corrosion Engineers.
• 26. NACE International (2016) International Measures of Prevention, Application, and Economics of Corrosion Tecnologies Study Report, USA. Retraived from http://impact.nace.org/documents/Nace-International-Report.pdf
• 27. Nadzri, N.I. ve Amin, N.M. (2019) A Review of Cathodic Protection in Repairing Reinforced Concrete Structures, Journal of Mechanical Engineering Vol 16(2), 183-198.
• 28. Onaran, K. (2014) Malzeme Bilimi, Bilim Teknik Yayınevi, 13. Baskı, İstanbul.
• 29. Popov, B.N. (2015) Corrosion Engeenering Prensiple and Solved Problems, Elsevier, ISBN 9780444627223, eBook.
• 30. Revie, R. W., & Uhlig, H. H. (2008). Corrosion and corrosion control : an introduction to corrosion science and engineering (4th ed.). J. Wiley
• 31. Roberge P.R. (2012) Handbook of Corrosion Engineering, Second Edition, The Mc-Graw-Hill Companies, USA.
• 32. Sastri, V. S. (2011). Green corrosion inhibitors : theory and practice. Wiley.
• 33. Söyle, T.A. and Richardson, M.G (2008) Corrosion inhibitors for steel in concrete: State-of-the-art report, Construction and Building Materials 22 (2008) 609–622.
• 34. Söylev T.A., McNally C., Richardson M. G. (2007) The effect of a new generation surface-applied organicinhibitor on concrete properties, Cement & Concrete Composites 29, 357–364
• 35. Tuutti, K. (1982) Corrosion of steel in concrete, Swedish Cement and Concrete Research Institute, Stocholm.
• 36. Yalçın H. ve Koç T. (1991) Demir ve Çelik Yapıların Korozyonu ve Katodik Koruması, İller Bankası Genel Müdürlüğü, Ankara.
• 37. Yalçın H. ve Koç T. (1997) Mühendisler İçin Korozyon, Kimya Mühendisler Odası, Ankara.
• 38. Zakar, L. ve Eyüpgiller K.E. (2018) Mimari restorasyon koruma ve yöntemleri, İstanbul.