BİR AĞIR TİCARİ ARAÇ AMORTİSÖRÜNDE ZIPLAMA DURDURUCU TAMPONUN YÜKSEK KUVVETLER ALTINDA MEKANİK DAVRANIŞININ İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 30 Sayı: 2, 535 - 554, 20.08.2025

Nuri Can Kaya , Tuncay Alpar , Abdurrahim Arkan , Harun Anaç , Cem Güneri

https://doi.org/10.17482/uumfd.1599746

Öz

Amortisör, araçlardaki süspansiyon sisteminin bir elemanıdır. Süspansiyon sistemi aracın yaylanmasını sağlar ve sarsıntıları emerek, sürüş konforunu arttırmak ve tekerleklerin zeminle temasını korumak için tasarlanmıştır. Amortisörler hem binek araçlarda hem de ticari araçlarda kullanılmaktadır. Bu çalışmada, ağır ticari araçlarda kullanılan amortisörlerde yer alan zıplama durdurucu tampon parçasının yük altındaki ömür dayanımı ve mekanik davranışı incelenmiştir. NBR, elastollan, Tecspak ve PA6 malzemeleri bu çalışmada test edilmiştir. Yüksek kuvvetler altında ve belirli sıcaklıklarda Tecspak ve PA6 malzemenin mekanik davranışının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Amortisör , Zıplama tamponu , NBR , Elastollan , Tecspak , PA6 , Sıcaklık , Sönümleme kuvveti

Etik Beyan

Bu makalenin orijinal olduğunu, uluslararası yayın ve araştırma etiği kurallarına uygun olarak hazırlandığını ve etik komite izni veya herhangi bir özel izin gerektirmediğini beyan edilmiştir.

Destekleyen Kurum

Maysan Mando

Teşekkür

Bu çalışmada bana olan desteğinden dolayı eşim Eda ÜNALAN KAYA’ ya ve araştırmaya sağladığı katkıdan dolayı Enes ERFEN’ e teşekkür ederim. Bu çalışmaya olanak sağlayan MAYSAN MANDO’ ya teşekkürlerimi sunarım.

Mechanical Behavior Analysis Of A Heavy Commerial Vehicles, Shock Absorber Rebound Bumper Under High Forces

Öz

The shock absorber is a component of a vehicle's suspension system. The suspension system is designed to absorb shocks and vibrations, enhance ride comfort and maintain tire contact with the ground. Shock absorbers are used in both passenger and commercial vehicles. This study examined the fatigue life and mechanical behavior of the rebound bumper in shock absorbers used in heavy commercial vehicles under load. The materials tested in this study were NBR, Elastollan, Tecspak, and PA6. It was observed that Tecspak and PA6 exhibited superior mechanical behavior under high forces and specific temperatures.

Anahtar Kelimeler

Shock Absorber , Rebound Bumper , NBR , Elastollan , Tecspak , PA6 , Temperatures , Damping Force

Kaynakça

• Akdoğan, E., Tarakcılar, A. R., Topcu, M., Yurtseven, R. (2016). The Effects of Aluminium Hydroxide and Magnesium Hydroxide on the Mechanical Properties of Thermoplastic Polyurethane Materials, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(8), 376-380. doi: 10.5505/pajes.2015.24572
• Alpar, T. ve Karataş, H. C. (2023) Elektrikli araç amortisöründe gaz basıncı ve yağ miktarı parametrelerinin sönümleme kuvvetine olan etkisi. Uluslararası Mühendislik ve Mimarlık Kongresi
• Anaç, H. (2021). Çift borulu pasif bir teleskobik amortisörde silindir konfor kanallarının amortisör karakteristiğine etkisinin deneysel olarak incelenmesi, Doktora Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Bülbül, Ş. (2019). Doğal atık malzemelerle yeni NBR bazlı bileşiklerin hazırlanması ve karakterizasyonu, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6, 42-49. https://doi.org/10.35193/bseufbd.563572
• Bülbül, Ş., Yasar, M., & Akcakale, N. (2014). Effect of changing of filling materials in NR-SBR type elastomer based rubber materials on mechanical properties, Polymer Korea, 38(5), 644-670. https://doi.org/10.7317/pk.2014.38.5.664
• Gündoğ, M. (2016). Binek araçlarda kullanılan çift borulu amortisörlerin teknik açıdan incelenmesi, matematik modelin oluşturulması ve uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Güneri, C. (2019). Valf grubu tasarım parametrelerindeki değişikliklerin araçlarda kullanılan amortisörlerin çalışma performansına olan etkilerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Han, C. (2016) Development of Rebound Bumper Using Thermoplastic Elastomer in Suspension System of Vehicle, SAE Technical Paper 2016-01-0518, https://doi.org/10.4271/2016-01-0518
• Ibis, O. T. (2018). Optimization of a mathematical model for the stiffness calculation of a cradle for front suspension axle, Master Thesis, Politecnico di Torino.
• Marco Rubber&Plastics, (2024). Buna-N (NBR) vs Polyurethane for O-Rings and Seals. Erişim adresi: https://www.marcorubber.com/Buna-N-vs-Polyurethane/material-type/14v19 (Erişim tarihi: 11.11.2024)
• MöllerMiner, (2024). Rebound bumpers. Erişim adresi: https://www.moellerminer.com/en/products/damping-systems-for-automotive-technology (Erişim tarihi: 11.11.2024)
• MöllerMiner Tecspak, (2025). Erişim adresi: www.moellerminer.com/fileadmin/moeller-miner/pdf/broschueren/en/moellerminer-tecspak-en.pdf (Erişim tarihi: 07.05.2025)
• Norman G Clark, (2025). Teckspak General Bumpers, Erişim adresi: https://www.ngclark.com.au/brands/miner-elastomer/tecspak-general-bumpers/ (Erişim tarihi:06.05.2025)
• Total Materia, (2024). Elastollan C 59 D 53. Erişim adresi: https://portal.totalmateria.com/tr/search/quick/materials/5126946/mechanical (Erişim tarihi: 11.11.2024)
• Total Materia, (2024). NBR. Erişim adresi: https://portal.totalmateria.com/tr/search/quick/materials/5089278/physical (Erişim tarihi: 11.11.2024)
• Total Materia, (2024). TECAMID 6 natural. Erişim adresi: https://portal.totalmateria.com/tr/search/quick/materials/5061992/physical (Erişim tarihi: 11.11.2024)
• Vasiljević, J., Demšar, A., Leskovšek, M., Simončič, B., Čelan Korošin, N., Jerman, I., Šobak, M., Žitko, G., Van de Velde, N., & Čolović, M. (2020). Characterization of polyamide 6/multilayer graphene nanoplatelet composite textile filaments obtained via ın situ polymerization and melt spinning, Polymers, 12(8), 1787. https://doi.org/10.3390/polym12081787