Panik Atak Tanısı Alan Hastaların Acil Servise Başvurma Sıklıkları ve Başlatan Stres Etkenleri

Yıl 2019, Cilt: 45 Sayı: 1, 93 - 97, 01.04.2019

Burcu Arkan Elif Ünsal Avdal Berna Nilgün Özgürsoy Uran

https://doi.org/10.32708/uutfd.514577

Öz

Panik atak tanısı alan hastaların acil servise
başvurma sıklıkları ve başlatan stres etkenlerinin incelenmesi amacıyla
retrospektif olarak planlanmıştır. Çalışmanın
örneklemini, 2010 ile 2016 arasında bir üniversite hastanesinin acil servisine
panik atak nedeniyle başvuran 20 ile 79 yaş arası toplam 300 hasta  oluşturmuştur.  Tanımlayıcı verilerin analizinde sayı yüzde
analizleri kullanılırken; kategorik değişkenlerin gruplar arasındaki oranları
ise ki-kare analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen
300 panik atak tanısı almış hastanın %69,1‘i kadın, %30,9‘u erkektir. Panik atak nedeniyle
acil servise başvuran hastaların yıllara göre başvurma sıklıkları arasında
anlamlı bir fark bulunmuştur (p=0.001). Panik ataklarını başlatan stres etkenleri
geriye dönük incelendiğinde ise; %35 oranında yeni kanser tanısı almış olma
olduğu belirlenmiştir. Araştırma ülkemizde ilk kez acil servislerde panik
atak tanılı hastalara yönelik yapılan bir kohort çalışması niteliğindedir.
Bu nedenle; çok merkezli, geniş katılımlı toplum temelli araştırmaların
yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Acil Servis, Panik Atak, Stres Etkeni

The Emergency Service Application Frequency of Patients with Panic Attack and Triggering Stressors

Öz

This retrospective study was designed to
investigate the frequency of emergency service visits of the panic attack
patients and triggering stressors. In this retrospective study, the sample
consisted of 300 panic attack patients between the ages of 20 and 79, who
applied to the emergency service of a university hospital between the years of
2010 and 2016. Percentage analysis was used for the analysis of descriptive
data while Chi-square analysis was used for the analysis of the rates of
categorical variables in the groups. 9.1% of the participated patients were
female while 30.9% of them were male. It was found that there was a significant
difference between the frequency of emergency service applications due to panic
attacks by years (p=0.001). When the stressors triggering panic attacks were
examined retrospectively, it was determined that being diagnosed with cancer
triggered 35% of panic attacks. The study is the first cohort study conducted with the
panic attack patients in emergency departments in Turkey. Therefore, there is a
need for multi-center, well attended population based studies.

Anahtar Kelimeler

Emergency Service, Panic Attack, Stressors

Kaynakça

• Referans 1. Sadock BJ, Sadock VA, Ruiz P. Kaplan & Sadock Psikiyatri: Davranış Bilimleri ve Klinik Psikiyatri çev: Ali Bozkurt. Ankara: Güneş Tıp Kitapevi, 2016.
• Referans 2. Tamam L. Panik Bozukluk. Actual Medicine 2009:32-38.
• Referans 3. Altıntaş EY. Panik Bozuklukta Yaşam Kalitesi: 3 Aylık İzlem. Uzmanlık Tezi. Çukurova Üniversitesi, 2006.
• Referans 4. Alkın T. Birinci Basamakta Panik Bozukluğu Tedavisi. Klinik Psikiyatri 2002;Ek 3:22-31.
• Referans 5. Öztürk O, Uluşahin A. Ruh sağlığı ve bozuklukları. Ankara: Tuna Matbaacılık, 2015.
• Referans 6. Uhude TW, Boulenger JP, Roy-Byrne PP, Geraci MF, Vittone BJ, Post RM. Longitudinal course of panic disorder: clinical and biological considerations. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry 1985;9:39-51.
• Referans 7. Zane RD, McAfee AT, Sherburne S, Billeter G, Barsky A. Panic Disorder and Emergency Services. Acad Emerg Med 2003;10(10):1065-1069.
• Referans 8. Harvison KW, Woodruff-Borden J, Jeffery SE. Mismanagement of Panic Disorder in Emergency Departments: Contributors, Costs, and Implications for Integrated Models of Care. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings 2004;11(3):217-232.
• Referans 9. White KS, Raffa SD, Jakle KR, Stoddard JA, Barlow DH, Brown TA, et al. Morbidity of DSM-IV Axis I disorders in patients with noncardiac chest pain: psychiatric morbidity linked with increased pain and health care utilization. J Consult Clin Psychol 2008;76:422–30.
• Referans 10. Dammen T, Arnesen H, Ekeberg O, Friis S. Psychological factors, pain attribution and medical morbidity in chest-pain patients with and without coronary artery disease. Gen Hosp Psychiatry 2004;26:463–9.
• Referans 11. Düzyürek S. Organik bir nedenle açıklanamayan göğüs ağrılarından yakınan ve göğüs ağrısı koroner arter darlığına bağlı olan hastaların psikiyatrik morbidite açısından karşılaştırılması. Uzmanlık tezi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara, 2003.
• Referans 12. Fleet RP, Martel JP, Lavoie KL et al. Nonfearful panic disorder a variant of panic in medical patients? Psychosomatics 2000;41:311-320.
• Referans 13. Özkan S. Panik Atak ve Panik Bozukluk. Available from: https://www.humanitepsikiyatri.com/wp-content/uploads/2018/01/panik-atak-ve-panik-bozukluk-kitap.pdf. Erişim T: 01.10.2018.
• Referans 14. Erol N, Kılıç C, Ulusoy M, Keçeci M, Şimşek Z. Türkiye Ruh sağlığı Profili. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü. Available from: https://tr.scribd.com/doc/118803955/Turkiye-Ruh-Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-Profili-Raporu-1998. Erişim Tarihi:01.01.2019
• Referans 15. Etik Ç, Taner E, Aslan S, Işık E. Panik Bozukluğu: Solunumsal Alt Tipler, Yakın ve Geçmiş Yaşam Olaylarının Rolü. Yeni Symposium 2007;45(3):128-133.
• Referans 16. Sarp A, Arık AC, Güz H, Şahin AR, Abanoz Z. Panik Bozukluğunda Olası Alt Tipler. Türk Psikiyatri Dergisi 2010;21(4):269-79.
• Referans 17. Keskin A., Ünlüoğlu İ., Bilge U., Yenilmez Ç. Ruhsal Bozuklukların Yaygınlığı, Cinsiyetlere Göre Dağılımı ve Psikiyatrik Destek Alma ile İlişkisi. Nöropsikiyatri Arşivi 2013;50:344-351.
• Referans 18. Özşaker E, Demir-Korkmaz F, Dölek M. Acil Servise Başvuran Yatılı Hastaların Bireysel Özelliklerinin ve Başvuru Nedenlerinin İncelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2011;14(2):128-134.
• Referans 19. Köse A, Köse B, Öncü MR, Tuğrul F. Bir devlet hastanesi acil servisine başvuran hastaların profili ve başvurunun uygunluğu. Gaziantep Tıp Dergisi 2011;17(2):57-62. Referans 20. Oktay E. Türkiye'de Acil Servise Başvuran Hastaların Profilleri Available from: http://www.kvakademi.org/giris/KPDData/userfiles/file/OktayBulten14.pdf. Erişim Tarihi:12.12.2018.
• Referans 21. Coryell W, Noyes R, Clancy J. Panic disorder and primary unipolar depression: a comparison of backround and outcome. J Affect Disord 1983;5:311-317.
• Referans 22. Noyes R, Reich J, Christiansen J, et al. Outcome of panic disorder. Relationship to diagnostic subtypes and comorbidity. Arch Gen Psychiatry 1990;47:809-818.
• Referans 23. Faravelli C, Paterniti S, Scarpato MA. 5-year prospective, naturalistic follow-up study of panic disorder. Compr Psychiatry 1995;36:271-277.
• Referans 24. Katschnig H, Amering M, Stolk JM, Ballenger JC. Predictors of quality of life in a long-term follow-up study of panic disorder patients after a clinical drug trial. Psychopharmacol Bull 1996; 32:149-155.
• Referans 25. Roy-Byrne PP, Cowley DS. Course and outcome in panic disorder: a review of recent follow-up studies. Anxiety 1995; 1:150-160.
• Referans 26. Binbay, T ve ark. Türkiye’de Psikiyatrik Epidemiyoloji: Yakın Zamanlı Araştırmalarda Temel Bulgular ve Gelecek İçin Öneriler. Türk Psikiyatri Dergisi 2013;24:1-11.