Kurum Bakımında Olan ve Aile Yanında Olan Çocuk ve Ergenler: Bağlanma Stilleri ve Zihin Kuramı Becerilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 49 Sayı: 2, 231 - 237, 08.09.2023

Mehtap Eroğlu , Neşe Yakşi , Ümmügülsüm Gündoğdu

https://doi.org/10.32708/uutfd.1331060

Öz

Bağlanma, birincil bakım-veren ile çocuk arasında gelişen temel bir bağdır. Zihin kuramı becerisi bağlanma ile muhtemelen ilişkili olan bir bilişsel yetenektir. Çalışmanın amacı, Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü’nde (ÇEKOM) kurum bakımında olan çocukların bağlanma stillerinin aile yanında olan çocuklarla benzer olup-olmadığının araştırılması ve çocukların bağlanma stillerinin zihin kuramı becerisi ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Çalışmaya ÇEKOM’da kalan 54 çocuk (kurum grubu), aile yanında olup bir etüd merkezinde eğitim alan 33 çocuk (kontrol grubu) ve aile yanında olup psikiyatri poliklinik başvurusu olan 34 çocuk (poliklinik grubu) dahil edildi. Çalışmaya katılan çocuk-ergenlerin, zihin kuramı becerileri Gözlerden Zihin Okuma testi ve Gaf testi, bağlanma stili İlişki Ölçekleri Anketleri ile değerlendirilmiştir. Güvenli bağlanma, kontrol grubu, kurum grubu, poliklinik grubunda sırasıyla %27,3, %22,2, %5,9 oranlarında olup; kontrol grubu ve poliklinik grubu arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0,011). Kurumda kalan çocukların kurum bakımına alınma nedenlerine göre bağlanma stiline bakıldığında, kurumda kalma gerekçesi istismar olanlarda kaygılı bağlanma (%36,4), olmayanlarda ise kayıtsız bağlanma (%55,6) en sık görülen bağlanma stiliydi (p=0.018). Kız çocuklarında güvenli bağlanma oranı (%14) erkek çocuklarından (%31,4) daha düşük bulunmuştur (p=0.040). Bağlanma stilleri ile Gaf testi puanları arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir (p>0.05). Çocuğun kaldığı kurum bakımının özelliklerinin ne kadar önemli olduğu çalışmamızda gösterilmiştir. Özellikle her evde sabit bakım verenlerin olduğu ÇEKOM’da kalan çocukların, aile yanında olan çocuklara yakın güvenli bağlanma oranına sahip olması göz önünde bulundurulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

bağlanma stili, güvenli bağlanma, kurum bakımı, zihin kuramı

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Children and Adolescents Staying with Family and in Institutional Care: Assessment of Attachment Styles and Theory of Mind Skills

Öz

Attachment is a basic bond that develops between the primary caregiver and the child. One cognitive ability that is particularly likely to be associated with attachment is 'theory of mind'. The study aims to investigate whether the attachment styles of children in the Children's Houses Coordination Center Directorate (CHCCD) are similar to those of children in family and to evaluate the relationship between children's attachment styles and theory of mind skills. The current study was included 54 children staying in CHCCD (institutional group), 33 children staying with family (control group), and 34 children staying with family who were admitted to a psychiatry outpatient (outpatient group). Children and adolescents participating in the study were administered Reading The Mind in the Eyes test and the Faux Pas test to evaluate their theory of mind skills, and the Relationship Scales Questionnaire to determine their attachment style. Secure attachment rates were 27.3%, 22.2%, and 5.9% in the control, institution and outpatient group, respectively; a significant difference was found between the control group and outpatient group (p=0.011). When the attachment style of the children staying in the institution is examined according to the reasons for being taken into institutional care, anxious attachment was the most common in children who stayed in the institution due to abuse (36.4%), and avoidant attachment was most common in those who stayed in the institution without abuse (55.6%) (p=0.018). The secure attachment rate in girls (14%) was found to be lower than in boys (31.4%) (p=0.040). No significant difference was observed between attachment styles and Faux Pas test scores (p>0.05). The current study has shown how important the characteristics of institutional care for the child are. It is a considerable finding that children staying in CHCCD, where there are with fixed caregivers in each house, have a secure attachment rate close to children staying with family.

Anahtar Kelimeler

attachment style, secure attachment, institutional care

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1. Smith R. Development of theory of mind from ages four to eight: The University of Maine; 2009.
• 2. Wellman HM. The child's theory of mind: The MIT Press; 1992.
• 3. Thompson RA. Attachment theory and research. The Oxford Handbook of Developmental Psychology, Vol 21991.
• 4. Hamilton CE. Continuity and discontinuity of attachment from infancy through adolescence. Child development. 2000;71(3):690-4.
• 5. Nakash-Eisikovits O, Dutra L, Westen D. Relationship between attachment patterns and personality pathology in adolescents. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 2002;41(9):1111-23.
• 6. Ontai LL, Thompson RA. Attachment, parent–child discourse and theory‐of‐mind development. Social Development. 2008;17(1):47-60.
• 7. Bartholomew K, Horowitz LM. Attachment styles among young adults: a test of a four-category model. Journal of personality and social psychology. 1991;61(2):226.
• 8. Bowlby J. 1982. Attachment and loss. 1969;1.
• 9. Bowlby J. Attachment and Loss: Separation, Vol. 2 New York. NY: Basic Books [Google Scholar]. 1973.
• 10. Bowlby J. Attachment and loss: Vol. III. Loss. New York:Basic Books; 1980.
• 11.Mikulincer M, Shaver PR. Attachment in adulthood: Structure, dynamics, and change: Guilford Press; 2007.
• 12.Stievenart M, Roskam I, Meunier JC, Van de Moortele G. The reciprocal relation between children’s attachment representations and their cognitive ability. International Journal of Behavioral Development. 2011;35(1):58-66.
• 13.Premack D, Woodruff G. Does the chimpanzee have a theory ofmind? Behavioral and brain sciences. 1978;1(4):515-26.
• 14.Dykas MJ, Cassidy J. Attachment and the processing of social information across the life span: theory and evidence. Psychological bulletin. 2011;137(1):19.
• 15. American Psychiatric Association D, Association AP.Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5: American psychiatric association Washington, DC; 2013.
• 16.Oliveira PS, Soares I, Martins C, et al. Indiscriminate behaviorobserved in the strange situation among institutionalizedtoddlers: Relations to caregiver report and to early family risk. Infant Mental Health Journal. 2012;33(2):187-96.
• 17.Zeanah CH, Smyke AT, Koga SF, Carlson E, Group BEIPC.Attachment in institutionalized and community children in Romania. Child development. 2005;76(5):1015-28.
• 18.Smyke AT, Dumitrescu A, Zeanah CH. Attachment disturbances in young children. I: The continuum of caretaking casualty. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 2002;41(8):972-82.
• 19.Karatas Z. Effects of residential care on children in terms of attachment theory. Journal of International Social Research. 2017;10(54).
• 20.Baron-Cohen S, Wheelwright S, Hill J, Raste Y, Plumb I. The“Reading the Mind in the Eyes” Test revised version: a study with normal adults, and adults with Asperger syndrome or high-functioning autism. The Journal of Child Psychology andPsychiatry and Allied Disciplines. 2001;42(2):241-51.
• 21.Girli A. Psychometric properties of the Turkish child and adult form of “Reading the Mind in the Eyes Test”. Psychology.2014;2014.
• 22.Baron-Cohen S, O'riordan M, Stone V, Jones R, Plaisted K.Recognition of faux pas by normally developing children andchildren with Asperger syndrome or high-functioning autism. Journal of autism and developmental disorders. 1999;29(5):407-18.
• 23.Stone VE, Baron-Cohen S, Knight RT. Frontal lobe contributions to theory of mind. Journal of cognitive neuroscience. 1998;10(5):640-56.
• 24.Perner J, Lang B. Development of theory of mind and executive control. Trends in cognitive sciences. 1999;3(9):337-44.
• 25.Griffin DW, Bartholomew K. The metaphysics ofmeasurement: The case of adult attachment. 1994.
• 26.Sümer N, Güngör D. Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerininTürk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi vekültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi. 1999;14(43):71-106.
• 27.Sümer N. Yetiskin baglanma ölçeklerinin kategoriler ve boyutlar düzeyinde karsilastirilmasi. Türk Psikoloji Dergisi. 2006;21(57):1.
• 28.Bowlby J. Attachment and loss: Volume II: Separation, anxiety and anger. Attachment and loss: Volume II: Separation, anxiety and anger: London: The Hogarth press and the institute of psycho-analysis; 1973. p. 1-429.
• 29.Kaya Balkan İ. Bağlanma stillerinin evlilik ilişkisi üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 2009.
• 30.Sümer N, Güngör D. Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk psikoloji dergisi. 1999;14(44):35-58.
• 31.Ainsworth MDS, Blehar MC, Waters E, Wall SN. Patterns ofattachment: A psychological study of the strange situation: Psychology Press; 2015.
• 32.Kesebir S, Kavzoğlu SÖ, Üstündağ MF. Bağlanma ve psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011;3(2):321-42.
• 33.Çağatay SE, Özerk H. Üniversite Öğrencilerinin Çocukluk Çağı Travmatik Yaşantı Düzeyleri ile Bağlanma Stilleri ve Savunma Mekanizmaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. TurkishStudies-Social Sciences. 2021;16(3):1161-77.
• 34.Yıldız C. Üniversite öğrencilerinin geçmişte yaşadıkları ayrılık kaygısı ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesiüzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans TeziKonya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2008.
• 35.Calero CI, Salles A, Semelman M, Sigman M. Age and gender dependent development of Theory of Mind in 6-to 8-years oldchildren. Frontiers in human neuroscience. 2013;7:281.
• 36.Öztürk E. Travma ve dissosiyasyon: Dissosiyatif kimlik bozukluğunun psikoterapisi ve aile dinamikleri: Nobel Tıp Kitabevi; 2017.
• 37.Dicle Ö. Yakın İlişkilerde Kaygı ve Kaçınma Boyutlarının Bağlanma Stilleri ve Çocukluk Çağı Travmaları ile İlişkisi. Unpublished Master's Dissertation) Haliç Üniversitesi Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul. 2021.