Bir Rus Seyyahın Gözüyle 19.Yüzyılın Sonunda Doğu Türkistan

Yıl 2019, Sayı: 13, 12 - 22, 29.06.2019

Bahattin Gencal

Öz

Çarlık Rusya’sı zamanında
Doğu Türkistan tarihi üzerine incelemelerde bulunan önemli bilim adamları
yetişmiştir. Bu bilim adamlarından biri Tümgeneral Vasiliy Fedoroviç Novitskiy’dir. Kendisi iyi
bir asker olan Novitskiy, aynı zamanda iyi bir tarihçi ve etnograftır.  Hindistan’dan Fergana’ya seyahati esnasında
kaleme almış olduğu İz indii vı Ferganu adlı eserinde özellikle 19. yüzyılın
son dönemlerine dair Doğu Türkistan tarihi hakkında vermiş olduğu bilgilerle bu
alandaki incelemelere büyük katkı sağlamıştır. Bu makalede Tümgeneral Vasiliy
Fedoroviç Novitskiy’in hayatı, eserleri ve Doğu Türkistan coğrafyası hakkında
verdiği bilgiler aktarılmak suretiyle bu alandaki çalışmalara katkıda
bulunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vasiliy Fedoroviç Novitskiy, Doğu Türkistan, Kaşgar, 19. yüzyıl

Kaynakça

• KaynakçaBASHANOV, Mihail. K. (2005). Russkiye Voyennıye Vostokovedı (Rus Askerî Doğu bilimcileri). Moskva: Vostoçnaya Literatura.BUHARÎ, Şeyh Süleyman Efendi (1298), Lüğat-ı Çağatâyi Türk-i Osmâni. İstanbul: Mihran Matbaası. BULDUK, Üçler. (2006). Hokand Hanlığı ve İbret’in Fergana Tarihi. Ankara: Berikan Yayınları. CAFEROĞLU, Ahmet. (2011). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Tdk.DALL, Vladimir. (1881). Tolkovıy Slovar Jivago Velikoruskago Yazıka. Tom. II, Saint-Peterburg: M. O. Volf.JUKOV, E. M. (1967). Sovetskaya İstorçeskaya Entsiklopediya. Tom. 10, Moskva: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya. KAÇALİN, Mustafa S. (2011). Nevayi’nin Sözleri ve Çağatayca Tanıklar. Ankara: Tdk. KAFESOĞLU, İBRAHİM. (1999). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları. KARATAYEV, Olcabay. (2003). Kırgız Etnonimder Sözdügü. Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, KLYAŞTORNIY, S. G. Kolesnikov, A. A. (1988) Vostoçnıy Turkestan Glazami Russkih Puteşetstvennikov. Alma-ata: İzdatelstvo Nauka. KONONOV, A. N. (1989). Biobibliografiçeskiy Slovar Oteçestvennıh Tyurkologov. Moskva: Nauka.NOVİTSKİY, V. F. (1901). Voyennıye Oçerki İndii. Saint Peterburg: Ekonomiçeskaya Tipografiya. NOVİTSKİY, V. F. (1903). İz İndii v Ferganu. Saint-Peterburg: Tipografiya İmperatorskoy Akademii Nauk, Saint Peterburg.NOVİTSKİY, V. F. (1908). Po Stranam Poludennım (Putevıye Oçerki Egipta, Tseylana i İndii). Moskva: V. K. Şneur.NOVİTSKİY, V. F. (1911). Puteşestvıye Po Mongoliyu. Saint Peterburg: Voyennaya Tipografiya.NOVİTSKİY, V. F. (1912). Ot Şahye K Mukdenu (Ot Nastupneniya K Oborone). Saint-Peterburg : V. A. Berezovskiy.NOVİTSKİY, V. F. (1920). Boyevıye Deystvıya vı Belgii i Frantsii Osenyu 1914 Goda. Moskva: İzdaniye Akademii Generalnogo Ştaba.NOVİTSKİY, V. F. (1925). Mirovaya Voyna 1914-1918 g.g. (Kampaniya 1914 Goda vı Belgii i Frantsii). Moskva: Gosudarstvennoye Voyennoye İzdatelstvo.GENERALNIY ŞTAB, (1916). Spisok Generalam Po Starşinstvu. Petrograd: Voyennaya Tipografiya.ŞCERBİNİN, V. G. (1994). Yeni Rusça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Multılıngual Yayınları. VOYENNAYA ENTSİKLOPEDİYA. (1911). “A” Harfi. (Red. Vasiliy Fedoroviç Novitskiy ve Diğ.). Moskva: Tipografiya İ. D. Stin. ZALESSKİY, K. A. (2003). Kto Bıl Kto v Pervoy Mirovoy Voyne. Moskva: İzdatelstvo Astrel.
• Kaynakça BASHANOV, Mihail. K. (2005). Russkiye Voyennıye Vostokovedı (Rus Askerî Doğu bilimcileri). Moskva: Vostoçnaya Literatura. BUHARÎ, Şeyh Süleyman Efendi (1298), Lüğat-ı Çağatâyi Türk-i Osmâni. İstanbul: Mihran Matbaası. BULDUK, Üçler. (2006). Hokand Hanlığı ve İbret’in Fergana Tarihi. Ankara: Berikan Yayınları. CAFEROĞLU, Ahmet. (2011). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Tdk. DALL, Vladimir. (1881). Tolkovıy Slovar Jivago Velikoruskago Yazıka. Tom. II, Saint-Peterburg: M. O. Volf. JUKOV, E. M. (1967). Sovetskaya İstorçeskaya Entsiklopediya. Tom. 10, Moskva: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya. KAÇALİN, Mustafa S. (2011). Nevayi’nin Sözleri ve Çağatayca Tanıklar. Ankara: Tdk. KAFESOĞLU, İBRAHİM. (1999). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları. KARATAYEV, Olcabay. (2003). Kırgız Etnonimder Sözdügü. Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, KLYAŞTORNIY, S. G. Kolesnikov, A. A. (1988) Vostoçnıy Turkestan Glazami Russkih Puteşetstvennikov. Alma-ata: İzdatelstvo Nauka. KONONOV, A. N. (1989). Biobibliografiçeskiy Slovar Oteçestvennıh Tyurkologov. Moskva: Nauka. NOVİTSKİY, V. F. (1901). Voyennıye Oçerki İndii. Saint Peterburg: Ekonomiçeskaya Tipografiya. NOVİTSKİY, V. F. (1903). İz İndii v Ferganu. Saint-Peterburg: Tipografiya İmperatorskoy Akademii Nauk, Saint Peterburg. NOVİTSKİY, V. F. (1908). Po Stranam Poludennım (Putevıye Oçerki Egipta, Tseylana i İndii). Moskva: V. K. Şneur. NOVİTSKİY, V. F. (1911). Puteşestvıye Po Mongoliyu. Saint Peterburg: Voyennaya Tipografiya. NOVİTSKİY, V. F. (1912). Ot Şahye K Mukdenu (Ot Nastupneniya K Oborone). Saint-Peterburg : V. A. Berezovskiy. NOVİTSKİY, V. F. (1920). Boyevıye Deystvıya vı Belgii i Frantsii Osenyu 1914 Goda. Moskva: İzdaniye Akademii Generalnogo Ştaba. NOVİTSKİY, V. F. (1925). Mirovaya Voyna 1914-1918 g.g. (Kampaniya 1914 Goda vı Belgii i Frantsii). Moskva: Gosudarstvennoye Voyennoye İzdatelstvo. GENERALNIY ŞTAB, (1916). Spisok Generalam Po Starşinstvu. Petrograd: Voyennaya Tipografiya. ŞCERBİNİN, V. G. (1994). Yeni Rusça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Multılıngual Yayınları. VOYENNAYA ENTSİKLOPEDİYA. (1911). “A” Harfi. (Red. Vasiliy Fedoroviç Novitskiy ve Diğ.). Moskva: Tipografiya İ. D. Stin. ZALESSKİY, K. A. (2003). Kto Bıl Kto v Pervoy Mirovoy Voyne. Moskva: İzdatelstvo Astrel.