KUDÜS KAMAME KİLİSESİ’NDE ERMENİLER İLE RUMLARIN DİNİ-SİYASİ NÜFUZ MÜCADELESİ VE 1740 TARİHLİ FERMAN

Yıl 2016, , 238 - 262, 02.10.2016

İlhami Yurdakul

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.261585

Öz

Kudüs, dini ve tarihi yapılarıyla vazgeçilemez ve ihmal edilemez bir şehirdir. Mescid-i Aksa sahası da Kubbetüssahra, Süleyman Mabedi ve Hz. İsa’nın son üç gününe dair hatıralarıyla üç semavi din ekseninde bir sahiplik ve aidiyet çatışmasının ortasındadır. Hıristiyanlığın ortak tarihi ve dini mirası olan Kamame Kilisesi de kadim bir tartışmanın ve çatışmanın merkezidir. Kamame Kilisesi bağlamında süregelen çatışmaların çözümüne dair Hz. Ömer, Fatih Sultan Mehmed, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, Sultan IV. Murad, Sultan IV. Mehmed, Sultan İbrahim, Sultan II. Süleyman, Sultan III. Osman ve Sultan III. Mustafa tarafından birbirini tekid eden fermanlar verilmiştir. Rum-Ermeni ihtilafına dair 1740 yılında verilen son fermanda önceki fermanlar da özetlemiştir. Bu çalışmada 1740 tarihli fermanın bir değerlendirmesi yapılarak belgenin transkripsiyonu ek olarak verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rum, Ermeni, Kamame, Kilise, Kudüs, Osmanlı

STRUGGLE FOR RELIGIOUS-POLITICAL INFLUENCE BETWEEN ARMENIANS AND GREEKS AT KAMAME CHURCH IN JERUSALEM AND THE FIRMAN OF 1740

Öz

Jerusalem is a city which is essential and cannot be neglected in terms of its religious and historical structures.  The region where Masjid Al-Aqsa is located is in the middle of a conflict of belonging and ownership due to Kubbetüssahra, Temple of Solomon and memories of Christ's last three days.  Kamame Church, common historical and religious heritage of Christianity is also the center of ancient debate and conflict. For the solution of the matter of Kamame Church various firmans which reiterated one another were given by Hz. Ömer, Mehmed the Conqueror, Sultan Selim I, Suleiman the magnificent, Sultan Murad IV, Sultan Mehmed IV, Sultan Ibrahim, Sultan Suleiman II, Sultan Osman III and Sultan Mustafa III.  On the last firman given in 1740 regarding the Greek and Armenian dispute previous firmans were summarized. In this study the document dating 1740 will be analyzed and the transcription of it will be presented.

Anahtar Kelimeler

Greek, Armenian, Kamame, Church, Jerusalem, Ottoman