Nader’s Battle with Shah Ashraf Hotaki

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 166 - 180, 31.03.2017

Sayed Shafiqula Sadat

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.303278

Cited By: 2

Öz

Nader Shah who was to carry Afshar dynasty
to power in Iran, after defeating Turkmens in Nisa, Çemişgezek Kurds in
Habushan, Uzbeks in Merv in 1725, and after the defeat of Malek Mahmud Sistani
in Mashhad, seized Mashhad and Herat in a bid to strengthen his dominance in
1726 and decided to battle Shah Ashraf Hotaki to remove Afghan power in
Isfahan. The fact that Afghan dominance in Iran overtaxed people and caused
resentment towards Afghans due to their pillages, also having defeated his
rivals such as Malek Mahmud Sistani and Mohamed Fathali Kachar one after
another, it became easy for Nader to defeat his only remaining enemy, Shah
Ashraf Hotaki. In the meantime, while Shah Ashraf Hotaki’s commander Seydal
Khan was marching Bastam, Ashraf sieged Semnan and reached Horasan borders.
After hearing this word, Nader left Mashhad and advanced upon Shah Ashraf
Hotaki through Nishapur and Sabzevar on September 12^th 1729 to
reinforce Semnan.

In
his article, I discussed Nader’s struggle and victory against Shah Ashraf
Hotaki. In this context, the pillage and the persecution that took place during
the last years of short-winded Afghan dominance in Iran, became the basis for
Nader’s advance upon Ghilzais. After the battles with Nader, Afghans suffered
heavy casualties as well as losing their dominance in Iran. However, Nader
enthroned Shah Tahmasb II who was dethroned in Iran by Mir Mahmud Afghan, and
advanced upon Shah Ashraf Hotaki in Dasht Zarkan to repel Ghilzais from Iran.
Most of the Ghilzai combatants under Shah Ashraf Hotaki leadership and most of
the Afghan civilians lost their lives while fleeing to Kandahar of Afghanistan
during wars. Yet is said that Shah Ashraf Hotaki who was able to flee to
Kandahar was killed near Zerdkoh. After being defeated in the last battle by
Nader, Ghilzais did not venture attacking and pillaging Iran again.

Anahtar Kelimeler

Mehmandost War, Darra Har War and Murçe Hort War, Zarkan War

Nadir’in Şah Eşref Hotekî ile Mücadelesi

Öz

İran’da
Avşar Hanedanı’nı iktidara taşıyacak olan Nadir Şah, hâkimiyetini güçlendirmek
için 1725’te,
önce Nisa’da Türkmenler, Habuşan’da Çemişgezek Kürtleri, Merv’de Özbekler, daha
sonra Meşhed’de Melik Mahmud Sistanî’yi yenilgiye uğrattıktan sonra 1726’da da Meşhed
ve Herat’ı ele geçirmiş, İsfahan’daki Afgan Hükümeti’ni ortadan kaldırmak
amacıyla da Şah Eşreff Hotekî ile savaşa karar vermiştir. İran’da hüküm süren Afgan
Hükümeti’nin son iki yılında halktan topladığı ağır vergiler ve yaptığı
yağmalara karşı halkın isyanı, ayrıca Melik Mahmud Sistanî ile Muhammed Fethali
Kaçar gibi rakiplerini birer birer yenmesi, Nadir’in kalan tek düşmanı olan Şah
Eşref Hotekî’yi mağlup etmesini kolaylaştırmıştır. Bu arada Şah Eşref Hotekî’nin
komutanı Seydal Han, Bistam’a ilerlerken kendisi de Simnan’ı kuşatarak Horasan
sınırına dayanmıştır. Bu haberi öğrenen Nadir, 12 Eylül 1729’da Simnan’ın
yardımına yetişmek üzere Meşhed’den ayrılarak Nişabur, Sebzevar yoluyla Şah
Eşref Hotekî üzerine yürümüştür.

Bu makalede
Nadir’in Şah Eşref Hotekî karşısındaki mücadelesi ve zaferi ele alınmıştır. Bu
çerçevede İran’da kısa süren Afgan Hükümeti’nin son yıllarında İsfahan ve çevresinde
yağma ve zülüm Nadir’in Galzaylar üzerine yürümesinin gerekçesini oluşturmuştur.
Mücadelelerin neticesinde İran’da Afganlar, kendi hükümetini kaybettiği gibi
Nadir ile yaptığı çetin savaşlarda büyük kayıp vermiştir. Bununla birlikte
Nadir, Mir Mahmud Afgan tarafından İran’da tahttan indirilen II. Şah Tahmasb’ı
tekrar tahta geçirip kendisi Galzaylar’ı İran sınırından dışarıya atmak
amacıyla Deşt-i Zerkan’da Şah Eşref Hotekî üzerine yürümüştür. Şah Eşref Hotekî
liderliğindeki Galzay savaşçıları ve sivil Afganlar savaşlar esnasında
Afganistan’ın Kandahar Eyaleti’ne doğru kaçarken çoğu yolda hayatını
kaybetmiştir. Ancak Kandahar’a kaçabilen Şah Eşref Hotekî’nin Zerdkoh
yakınlarında öldürüldüğü ifade edilmektedir. Nadir tarafından son savaşta
yenilgiye uğratılan Galzaylar bir daha İran’a saldırma ve yağma yapmaya cesaret
edememişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Mehmandost Savaşı, derre-i Har Savaşı ve Murçe-i Hort Savaşı, Zerkan Savaşı

Kaynakça

• Sayed Shafiqulah Sadat, Nadir’in Şah Eşref Hotekî ile Mücadelesi, Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, c. 2, s. 1, Sakarya, Mart 2017, ss. 166-180.