Osmanlı’da Milyoner Olmak; 18. Yüzyılın Başlarında Galata Zenginleri

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 38 - 68, 17.04.2018

Mustafa Akbel

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.415865

Öz

Osmanlı İmparatorluğu’nda servet
sahiplerinin kim olduğu ve servetin nasıl oluştuğu konusu önemlidir. Bu konuda
yapılacak çalışmalarda şer’iyye sicilleri içerisinde yer alan tereke kayıtları
kayda değer bilgiler vermektedir. Bu makalenin amacı Osmanlı imparatorluğunun
merkezinde önemli bir ticaret ve diplomatik merkez olan Galata kazası
içerisinde servet sahiplerinin tereke kayıtları üzerine değerlendirme
yapmaktır. Bu çalışmada 18. yüzyılın başlarında servet sahibi günün milyoneri
olan kişilere ait tereke kayıtları değerlendirilmiştir. Çalışma mikro olarak
Galata’da zenginliğin kaynağını ortaya koymaya çalışmaktadır. Değerlendirme her
ne kadar Galata kazasını ele alsa da makro olarak Osmanlı’da servetin
oluşmasındaki etkenler hakkında fikir vermektedir. Servet sahipleri olarak
ifade ettiğimiz bu kişiler günümüz milyarderi olarak ifade edilen bir milyon
akçenin üzerinde varlığa sahip olan kimselerdir. 

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Galata, Tereke kayıtları, Milyoner, Zengin

Becoming A Millionaire in the Ottoman Empire; The Early 18th Century Rich in Galata

Öz

It is important that who is the owner
of wealth and how wealth is occured in the Ottoman Empire. Probate records in
Shari'a courts are giving reasonable informaton in studies on this subject. The
purpose of this article is to evaluate on probate records the fortunes of
Galata accident which is a important center of commerce the diplomatic center
of the Ottoman Empire. In this study, it is evaluated in day of the probate
records of people who are millionaires, enormously wealthy in the early 18th
century. This work seeks to reveal the source of wealth in Galata as a micro.
Although the evaluations considers the Galata accident, it gives an idea about
the factors in the Ottoman Empire that may take as macros in the occurrence of
fortune. The people are the ones who have income over a million today
billionaires expressed as reserve that we refer to as the owners of wealth.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Galata, Legacy records, Millionaire, Rich

Kaynakça

• Galata Şer'iye Sicilleri. 242. Galata Şer'iye Sicilleri. 243. Galata Şer'iye Sicilleri. 246. Galata Şer'iye Sicilleri. 247. Galata Şer'iye Sicilleri. 248. Galata Şer'iye Sicilleri. 249. Galata Şer'iye Sicilleri. 251. Galata Şer'iye Sicilleri. 252. Galata Şer'iye Sicilleri. 254. Galata Şer'iye Sicilleri. 255. Galata Şer'iye Sicilleri. 257. Galata Şer'iye Sicilleri. 258. Galata Şer'iye Sicilleri. 260. Galata Şer'iye Sicilleri. 262. Galata Şer'iye Sicilleri. 263. Galata Şer'iye Sicilleri. 268. Galata Şer'iye Sicilleri. 269. Galata Şer'iye Sicilleri. 271. Artan, Tülay, “Terekeler Işığında 18. Yüzyıl Ortasında Eyüp’te Yaşam Tarzı ve Standartlarına Bir Bakış: Orta Halliliğin Aynası”, Ed. Tülay Artan, 18. Yüzyıl Kadı Sicilleri Işığında Eyüp’te Sosyal Yaşam, İstanbul1998, s.49-64. Aygün, Necmettin, “XIX. Yüzyıl Başlarında İstanbul Merkezli Osmanlı Deniz Taşımacılığı-Istanbul Centered Ottoman Sea Transport In The Early XIX. Century, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, S.23, (2008), s. 53-84. Barkan, Ömer Lütfi, “Edirne Askeri Kassamına Ait Tereke Defterleri (1545-1659)”, Belgeler, S.III. 5-6, (1966), s.1-479. Bostan, İdris, “Gemi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 14, (1996), s.8-15. _Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği, İstanbul 2006. _Osmanlı Bahriye Teşkilatı 17.Yüzyılda Tersane-i Amire, Ankara 2003. _Kürekli ve Yelkenli Osmanlı Gemileri, İstanbul 2005. Brummet, Palmira, Osmanlı Denizgücü, İstanbul 2009. Bulunur, Kerim İlker, Osmanlı Galatası (1453-1600), İstanbul 2014. Çadırcı, Musa. “Hüseyin Avni Paşa’nin Terekesi”, Belgeler, S. 15. 145-164. Demirel Ö.- Gürbüz A.-Tuş M., “Osmanlılarda Ailenin Demografik Yapısı”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi I, (1992) s.97-161. Ertuğ, Nejdet, Osmanlı Döneminde İstanbul Deniz Ulaşımı ve Kayıkçılar, Ankara 2001. Eyyice, Semavi, “Galata”. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. Cilt 3, İstanbul 1994. Faroqhi, Suraiya, Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak, Çev. Gül Çağalı Güven, Özgür Türesay, İstanbul 2008. _Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, İstanbul1994. Genç, Mehmet, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, İstanbul 2000. Güçer, Lütfi, “XVIII. Yüzyıl Ortalarında İstanbul’un İaşesi İçin Lüzumlu Hububatın Temini Meselesi”, İktisat Fakültesi Mecmuası, C.11, (1952), s. 397-416. Heyd, W., Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, Çev. Enver Ziya Karal, Ankara 2000. İnalcık, Halil, “XV. Asır Türkiye İktisadi ve İçtimai Tarihi Kaynakları”, İÜ İktisat Fakültesi Mecmuası. S. 15/1-4, s. 51-73; _Ottoman Galata 1453-1553, Ottoman History, İstanbul 1998. _Osmanlı İmparatorluğunun Sosyo-Ekonomik Tarihi, C.1, İstanbul 2009. Kafadar, Cemal, Kim Var İmiş Biz Burada Yoğ İken, İstanbul 2000. Karpat, Kemal, Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma, Çev. D. Özdemir, Ankara 2006. Kömürciyan, Eremya Çelebi, XVII. Asırda İstanbul (Ter. H. D. Andreasyan), İstanbul 1988. Mantran, Robert, XVI ve XVII. Yüzyılda İstanbul’da Gündelik Hayat, İstanbul 1991. McGowan, Bruce, “Ayanlar Çağı, 1699-1812”, Ed.Halil İnalcık, Donald Quataert, Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, C. 2, İstanbul 2006. Ortaylı, İlber, “Galata”, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C. 13, (1996), s 300-305. Oğuz, Gülser, Tereke Kaydından Hareketle Bir Osmanlı Vezirinin 18. Yüzyıl Başlarındaki Yaşam Tarzı: Amcazâde Hüseyin Paşa, Millî Folklor, S. 88, (2010), s. 91-100. Özbaran, Salih, Ottoman Expansion Towards The Indian Ocean in The 16th Century, İstanbul 2009. Özdemir, Rıfat, “Kırşehir’de Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1880-1906)”, Osmanlı Araştırmaları, S. IX. (1989), s.101-157. Özkaya, Yücel, 18. Yüzyılda Osmanlı Toplumu, İstanbul 2008. Öztürk, Said, Askeri Kassama Ait On Yedinci Asır İstanbul Tereke Defterleri (Sosyo-Ekonomik Tahlil), İstanbul 1995. Palzac, Daniel, “International and Domestic Maritame Trade in The Ottoman Empire During The 18th Century” International Journal of Middle East Studies, S.24, (1992), s.197-202. Pamuk, Şevket, “Kuruş” Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C. 16, (2002), s.458-459. Pamuk, Osmanlı-Türkiye İktisadî Tarihi 1500-1914, İstanbul 2005. Pamuk, İstanbul ve Diğer Kentlerde 500 Yıllık Fiyatlar ve Ücretler 1469-1998, Ankara 2000. Turan, Şerafettin, “Venedik’te Türk Ticaret Merkezi”, Belleten, S. XXXII, (1968), s.251. Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Ankara1988. Yücel, Yaşar, Es’ar Defteri (1640 Tarihli), Ankara 1992.