Çarlık Dönemi Rusya’sındaki Tahakküm Unsurlarının Gogol’un Eserleri Kapsamında İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 239 - 265, 23.03.2019

Uğur Keskin

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.513906

Cited By: 1

Öz

Bu makalede,
Ukrayna asıllı Rus roman, hikâye ve oyun yazarı Nikolay Vasiliyeviç Gogol’un
eserlerindeki tahakküm unsurları ele alınmıştır. Gogol’un kaleme aldığı bütün
eserleri kapsamında yürütülen bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden
içerik incelemesi tekniği benimsenmiştir. Makalede,
tahakküme konu olan hususlar, asimetrik güç ilişkilerinin bir uzantısı olarak
oraya çıkan ilişkiler bağlamında ele alınmıştır. Çalışma kapsamında yapılan
incelemelerde, Gogol’un eserlerinde ön plana çıkan tahakküm unsurlarının
kişisel servet, mevki/makam, soyluluk gibi konular ekseninde belirginleşmekte
olduğu belirlenmiştir. Ayrıca aile içi ilişkilere yansıyan tahakküm unsurunun
da söz konusu olduğu ortaya çıkarılmıştır. Sonuç olarak, bu makalede tahakküm
unsurlarının olumsuz yönü üzerinde durulduğu ifade edilerek, belirli koşullar
ya da örgütsel yapılanmaların bir gereği olarak tahakküm unsurlarına ihtiyaç
duyulabileceği durum ve şartlar geri planda tutulmuştur. Söz konusu ihtiyacın
ön plana çıkarıldığı ve bu çalışmanın bakış açısına tersinden yaklaşan ilave çalışmalara
duyulan gereksinimin ise hâlihazırda devam etmekte olduğu konusu vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çarlık Dönemi, Tahakküm, Asimetri, Bağımlılık

Investigation of the Domination Elements in the Period of Tsarist Russia within the Scope of Gogol's Works

Öz

In this
article, the elements of domination in the works of Russian novel, story and playwright
Nikolay Vasiliyevich Gogol of Ukrainian origin were discussed. In this study,
which is carried out within the scope of all the works of Gogol, content
analysis technique from qualitative research methods is adopted. In the
article, the issues that are subject to domination are discussed in the context
of the relations that emerged as an extension of asymmetric power relations. In
the investigations carried out within the scope of the study, it was determined
that the elements of domination that stand out in Gogol's works are becoming
clearer in terms of personal wealth, position/authority and nobility. In
addition, it was revealed that the dominance of the domination reflected in the
family relations. In conclusion, this article emphasizes the negative aspects
of the elements of domination and states the conditions and conditions under
which the elements of dominance may be needed as a requirement of certain
conditions or organizational structures. The need has been highlighted and the
need for additional studies approaching from the point of view of this study
has been emphasized.

Anahtar Kelimeler

Tsarist Period, Domination, Asymmetry, Dependency, Gogol

Kaynakça

• Annenskaya, Aleksandra 2018, Gogol Hayatı ve Edebi Çalışmaları, Çev. Turgay Yıldız, Dorliyon Yayınları, Eskişehir. Arıboğan, Deniz Ülke 1998, Kabileden Küreselleşmeye Uluslararası İlişkiler Düşüncesi. İstanbul: Sarmal. Aristoteles, 2018, İkinci Çözümlemeler, Çev. Ali Houshiary, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Atayman, Veysel 2006. Hukuk Felsefesi. İstanbul: Don Kişot Güncel Yayınlar. Ayas, İ. D. 2014, N.V. Gogol Dramaturjisinde M. Şepkin Etkisi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ayas, İ. D. 2016, N.V. Gogol’un “Müfettiş” Adlı Oyununda M.S. Şepkin Etkisi, Uluslararası Sanal Forum İstanbul 2016: Jeo-Kültürel Alanda İnsani Yaklaşımlar, 1-6 Ekim 2016, ss. 667-673. Aydın, O. 2017, N.V. Gogol’ün “Müfettiş” ve C.F. Başkut’un “Buzlar Çözülmeden” Adlı Oyunlarında Toplumsal Düzensizlik: Komparatistik Bir İnceleme, Electronic Turkish Studies 12 (22), ss. 65-78. Bayladı, Derman 2007, Felsefenin Beşiği Anadolu, Say Yayınları, İstanbul. Belinski V.G. 2015, “Akıllılığın Cezası: Müfettiş Üstüne”, Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2015, Bütün Oyunları Müfettiş Tiyatrodan Çıkış Bir Evlenme, Çev. Melih Cevdet Anday ve Erol Güney, Everest Yayınları, İstanbul, ss. 27-44. Epikharmos, 2018, Fragmanlar, Çev. Cengiz Çakmak, Alfa Yayınları, İstanbul. Evren, Cüneyt 1997, Narsisizm, BDS Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 1995, Eski Zaman Beyleri, Çev. Servet Lünel, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 1998, Tek Perdelik Oyunlar, Çev. Huraman Nevruzova, Öteki Yayınevi, Ankara. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2014, Dikanka Yakınlarında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları, Çev. Ergin Altay, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2015, Bütün Oyunları Müfettiş Tiyatrodan Çıkış Bir Evlenme, Çev. Melih Cevdet Anday ve Erol Güney, Everest Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2017a, Evlenme-Kumarbazlar, Çev. Koray Karasulu, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2017b, Taras Bulba, Çev. Belkıs Korkmaz, Can Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2017c, Müfettiş, Çev. Koray Karasulu, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2018a, Ölü Canlar, Çev. Mazlum Beyhan, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2018b, Bir Delinin Anı Defteri Palto-Burun –Petersburg Öyküleri ve Fayton, Çev. Mazlum Beyhan, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2018c, Üç Hikâye, Çev. Orhan Veli ve Erol Güney, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Gogol, Nikolay Vasiliyeviç 2018d, Mayıs Gecesi – Portre, Çev. Hasan Ali Ediz, Yordam Yayınları, İstanbul. Hafızoğlu, L. 2003, Rus Eleştiri Tarihinde F.M. Dostoyevski, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (5), ss. 125-134. Karababa, S. 2018, Gogol’un “Palto” ve Kafka’nın “Dönüşüm” Romanlarına Karşılaştırmalı Bir Bakış, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7 (3), ss. 1729-1745. Küçük, K. S. 2011, Rus Gerçekçiliği Bağlamında N.V Gogol-V.G. Perov Etkileşimi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Küçükkalay A. M. ve Özmen, M. (2010). Aziz Nesin ve Nikolai V. Gogol’da Bürokratik Devlet Mekanizması: Kamu Tercihi Teorisi Bağlamında Çarlık Rusya’sı ve Türkiye Karşılaştırması, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5 (1), ss. 7-23. Lydıc, Lauren 2010, ““Noseological” Parody, Gender Discourse, and Yugoslav Feminisms: Following Gogol'’s “Nose” to Ugrešic´’s “Hot Dog on a Warm Bun””, Comperative Literature, 62(2), ss. 161-178. Meydan, Cem Harun, 2012, “Kaynak Bağımlılığı Kuramı”, Örgüt Kuramları (Ed. H. Cenk Sözen ve H. Nejat Basım), Beta Yayınları, İstanbul, ss. 163-188. Moosavinia, Sayyed Rahim ve Bavarsad, Ala, 2018, “The Illusory World of a Peculiar Man: A Psychoanalytical Study of Nicholai Gogol’s “Diary of a Madman””, k@ta: A Biannual Publication on the Study of Language and Literature, 20 (1), ss. 27-35. Nietzsche Friedrich 2014, Şen Bilim, Emir Aktan, Alter Yayıncılık, Ankara. Platon, ty, Toplu Diyaloglar I, Çev. Suut Kemal Yetkin ve Hamdi Ragıp Atademir, Yargı Yayınevi, Ankara. Platon, 2013, Hipparkhos-Kleitophon-Rakipler, Çev. Furkan Akderin, Say Yayınları, İstanbul. Platon, 2018, Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu ve M. Aali Cimcoz, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Samier Eugenie ve Lumby, Jacky 2010 “Alienation, Servility and Amorality: Relating Gogol’s Portrayal of Bureaupathology to an Accountability Era”, Educational Management Administration & Leadership 38(3), ss. 360–373. Sayılır, Yücel 2013, “Kaynak Bağımlılığı Kuramı”, Örgüt Kuramı, (Ed. Deniz Taşcı ve Erkan Erdemir), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Ankara, ss. 48-82. Taylan, C. 2011, Gogol ve Bir Delinin Hatıra Defteri, Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Troyat, Henri, 2000, Gogol, Çev. Bedia Kösemihal, Multilingual Yayınları, İstanbul. Tutar, Hasan 2013, İşletme ve Yönetim Terimleri Ansiklopedik Sözlük, Detay Yayıncılık, Ankara. Türkçe Sözlük, 2011, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. Uzelli, G. 2003, Gogol Gerçekçiliği ve Rus Resim Sanatındaki Yansımaları, Sanat Tarihi Yıllığı, Sayı: 16. ss. 89-106. Üsdiken, Behlül 2007, “Çevresel Baskı ve Talepler Karşısında Örgütler: Kaynak Bağımlılığı Yaklaşımı”, Örgüt Kuramları (Derleyenler A. Selami Sargut ve Şükrü Özen), İmge Kitabevi, Ankara.