Factors Forming Iran's Foreign Policy Identity

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 390 - 410, 09.03.2020

Mohammad Rigiderakhshan

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.676809

Cited By: 4

Öz

In this study, Iranian identity, Islam, Iran's geopolitics and Shiite Crescent and the exporters of revolution, which are influential in Iran's foreign policy determination process, will be tried to be explained through the theory of construction. With the semantic changes that Iranian identity has been expressing for Iran since the past, its impact on current politics will be determined and the geopolitical position of Iran and its strategic orientations will be discussed especially with the Shiite Crescent. In addition, the policies that Iran has started to follow in the post-revolution period will be examined with an emphasis on its relationship with Islamic identity. The policies followed in the process of export of revolution and the socio-economic and socio-cultural dimensions of these policies will be examined. As a result of the literature review, a holistic framework of Iran's foreign policy will be drawn by ordering various approaches regarding these identities. This study will also focus on the internal dynamics of Iran's foreign policy identities. It will be possible to analyze the impact of these identities during the process of making Iran's foreign policy meaningful, especially by comparing the identities that have been active in the post-revolution process with those that are effective in the pre-revolutionary process.

Anahtar Kelimeler

Iran’s Foreign Policy, Iranian, Islam, Identity

İran’ın Dış Politika Kimliğini Oluşturan Faktörler

Öz

Bu çalışmada İran’ın dış politika belirleme sürecinde etkili olan İranlılık, İslam, İran’ın jeopolitiği ve Şii Hilali ve devrim ihracı kimlikleri inşacılık teorisi üzerinden açıklanmaya çalışılacaktır. İranlılık kimliğinin geçmişten bu yana İran için ifade ettiği anlamsal değişimlerle birlikte güncel politikadaki etkisi tespit edilerek, İran’ın üzerinde bulunduğu jeopolitik konum ve bu konumun doğurduğu stratejik yönelimler özellikle Şii Hilali üzerinden tartışılacaktır. Bununla birlikte devrim ardı süreçte İran’ın izlemeye başladığı politikalar özellikle İslam kimliği ile ilişkisi üzerinde durularak irdelenecektir. Söz konusu süreçte devrim ihracı noktasında izlenen politikalar ve bu politikaların sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel boyutları incelenecektir. Literatür taraması neticesinde sözü edilen kimliklere ilişkin çeşitli yaklaşımlar sıralanarak İran’ın dış politikasına ilişkin bütüncül bir çerçeve çizilecektir. Ayrıca İran’ın dış politika kimliklerinin oluşmasına kaynaklık oluşturan iç dinamiklerin neler olduğu üzerinde de durulacaktır. Özellikle devrim ardı süreçte etkinlik kazanan kimliklerin devrim öncesi süreçte etkili olan kimliklerle karşılaştırılması yapılarak İran’ın dış politikasının anlamlandırılması aşamasında sözü edilen kimliklerin etkisinin tahlil edilebilmesi mümkün hale gelecektir.

Anahtar Kelimeler

İran’ın Dış Politikası, İranlılık, İslam, Kimlik

Kaynakça

• Abrahamian, E. (1993). Khomeinism: Essays on Islamic Republic Of Iran . California: Berkely: University of California Press. Ahmedi, H. (2003). Huviyeti İrani Bonyadha, Çaleşha ve Rişeha. Pejoeşe Ferhengi(6), 52-55. Ahmedi, H. (2004). Din ve Milliyet Der İran: Hemyari ya Keshmekesh? H. Ahmedi içinde, İran: Huviyet, Milliyet, Kovmiyet (s. 67). Tahran : Muessese'ye Tegigat ve Tose Ulume İnsani . Ahmedi, H. (2005). İran; Huviyet, Milliyet, Kovmiyet. Tahran: Muesseseye Tegigat ve Toseyeye Ulume İnsani. Beshiriye, H. (2004). İdeolojiye Siyasi ve Huviyete İçtumayi Der İran. H. Ahmedi içinde, Din ve Milliyet Der İran: Hemyari ya Keshmekesh? (s. 119-124). Tahran: Muessese'ye Tegigat ve Tose Ulume İnsani. Cottam, R. W. (2017). Nasyonalizm Der İran. (A. Tedeyyun, Çev.) Tahran : Enteşarat'e Kevir. Daryaee, T. (2018). İraniyet Der Dorane Bastan. Mecelleye Ferhengi ve Huneriye Buhara, 99-108. Daveri, M. T. (2007). Şia ve Mezayebe Diger; Berresiye Ozehaye Cografyayi Teamuli ve Çaleşi. Feslnameye Şia Şenasi, 165-200. Dehghani, S. J., & Nouri, V. (2012). Siyasete Harici Cumhuri İslami İran der Devrane Usulgerayi. Tahran: İmam Sadık Universitesi. Dehshiri, M. R. (1999). Derungerayi ve Berungerayi Der Siyasete Kharici Ez Didgahe İmam Khumeyni. Felsnameye Pejoyishi Daneşgahe İmam Sadık, 7-32. Edibzade, M. (2009). Zeban, Gofteman ve Siyasete Kharici. Tahran: Neş're Ekhteran. Ekberi, M. A. (2015). Tebarşinasi Hoviyete Cedide İrani (Esre Gacariye ve Pehleviye Evvel). Tahran: Enteşarate Elmi ve Ferhengi. Elling, R. C. (2013). Minorities in Iran: Nationalism and Ethnicity after Khomeini. New York: Palgrave Macmillan US. Eshref, A. (2017). Hoviyete İrani Ez Devrane Bastan Ta Payane Pehlevi. (H. Ahmedi, Çev.) Tahran: Ney. Esposito, J. (2004). Engelabe İran ve Bastabe Caniyan. (M. Mudirshaneçi, Çev.) Tahran: Merkeze Bazşenasiye İslam Ve İran. Ezgendi, A. R. (2016). Siyasete Khariciye Cumhuriye İslami İran . Tahran: Qumes. Firuzabadi, S. C., & Nuri, V. (2012). Siyaset Khariciye Cumhuriye İslami İran Der Dorane Usulgareayi. Tahran: Daneshgahe İmam Sadık. Foucault, M. (1999). İraniya Çe Royayi Der Ser Darend? (H. M. Hemedani, Çev.) Tahran: Hermes. Gehremanpur, R. (2015). Hoviyet ve Siyasete Kharici Der İran ve Khavermiyane. Tahran: Enteşarate Rozene. Gerges, F. (2005). Amerika ve İslam-e Siyasi. Tahran: Mutalahat'e Rabordi. Golkeremi, A., & vd. (2019). Teb'ine Jeopolitik Siyaset Khariciye Cumhuri İslami İran Ba Tehkid Ber Gabıliyethaye Jeoekonomik. Neşre'ye Tegigate Karbordiye Ulume Cogafyayi, 37-77. İslami, R. (2013). Olguye Siyaset Khariciye İran Ez Meşrute Ta Ber Amedene Rıza Shah. Feslnameye Tarikhe Revabıte Kharici, 23-71. Gehremanpur, R. (2015). Huviyet ve Siyasete Harici Der İran ve Havermiyane. Tahran: Rozene Yayınevi. Keddie, N. (2002). İran Dorane Gacar ve Beramedene Rıza Khan. Tahran: Gognus. Kerimiferd, H. (2009). Tehlile Siyaset Khariciye Cumhuriye Eslami İran Ber Esase Muellifiaye Hoviyete Milli. Feslnameye Tegigate Siyasi ve Beynulmilel, 155-190. Khumeyni, R. (1999). Sehife'ye Nur. Tahran: Neşre Asare İmam Khumeyni. Müctehidzade, P. (2008). Demokrasi ve Hoviyete İrani. Tahran: Kevir. Müctehidzade, P. (2011). Keshverha ve Merza Der Mentegeye Jeopolitike Khalice Fars. Tahran: Vezarete Kharici. Melekutiyan, M. (2005). Mukaddemeye Ber Cografyaye Siyasi ve Ehemmiyete Stratejike İran. Daneşkedeye Hugug ve Ulum Siyasi, 203-221. Moteggi, İ., & Pustinçi, Z. (2012). Olgu ve Revend Der Siyasete Kharici İran. Qum: Daneşgahe Mofid. Muşirzade, H. (2006). Tehlile Siyasete Kharici Cumhuriye Eslami İran Ez Menzere Sazeengari. N. Museffa, & H. Nevrozi içinde, Negayi Be Siyasete Khariciye Cumhuri Eslami İran. Tahran: Enteşarate Vezarete Kharici. Mugeddem, M. C. (2012). Jeopolitike Novin Teşeyyu Der Khavermiyane ve Siyasete Khariciye Cumhuri İslami İran . Feslnameye Jeopolitik, 29-62. Museffa, N., & Novruzi, H. (2010). Negayi Be Siyaset Harici Cumhuri İslami İran. Tahran: İran Dışişleri Bakanlığı. Mutteki, İ., & Kazımi, H. (2007). Sazengari, Huviyet, Zeban ve Siyasete Hariciye İran. Feslameye Siyaset, 209-237. Negibzade, A. (2006). Tesire Ferhenge Milli Ber Siyasete Kharici Cumhuriye İslamiye İran. Tahran: Vezarete Kharici. Negibzade, A. (2009). Tesire Ferhenge Milli Ber Siyaset Khariciye İran. Tahran: Vezaret Kharici. Nekheyi, H. (1998). Tevafukh ve Tezaume Menafeye Milli ve Mesaleye Eslami (Berresiye Tedbigiye Siyasete Kharici Devlethaye Milli ve Eslami). Tahran: Vezarete Kharici. Paul, G. (2007). Nato and Energy Security. CRS Report For Congress. Ramazani, A. K. (1985). Khumayni's Islam in Iran's Foreing Policy. A. Dawisha içinde, Islam and Foreign Policy (s. 72). Cambridge: Cambridge University Press. Rebi'iniya, B., & vd. (2018). Siyasete Emniyete Enerjiye Amrika ve Jeopolitike Enerjiye İran. Daneşgahe Azad Vahide Sehrrıza, 1-26. Recai, F. (2003). Mushkeleye Hoviyete İraniane Emruz . Tahran: Neş're Ney. Seccadpur, S. M. (2006). Jeopolitik ve Siyaset Khariyice İran. Tahran: Encumene Jeopolitike İran. Semihi, M. (2018). Neberde Gudret Der İran (Çera ve Çıgune Ruhaniyet Berende Şod). Tahran : Neş're Ney. Seriyulkalem, M. (2017). Nizame Beynulmilel ve Jeopolitike Cedide Khavermiyane. Pejoeşnameye Ulume Siyasi, 101-139. Shah, A. (2001). Tegire Paradeyme Siyasete Kharici İran Der Dorane Khatemi. (N. Akhundi, Çev.) Tahran: Merkeze Pejoeşhaye Meclise Şuraye İslami. Suruş, A. (1998). Ferbe Ter Ez İdeoloji. Tahran: Muessese Ferhengi Sırat. Terhalle, M. (2007). Are the Shia Rising? Middle East Policy Council(14), 69-83. Waltz, K. (2015). Uluslararası Politika Teorisi. (O. S. Binatlı, Çev.) Ankara : Phoenix Yayınevi. Zareyi, B., & Pilten, F. (2019). Berresiye Evamel Vagegerayi İran Ez Menzere Cografyaye Siyasi ve Jeopolitik. Tahran: Pejoeshhaye Cografyaye Ensani. Zencani, D. İ. (2005). Cehani Şoden ve Siyasete Kharici. Tahran: Enteşarate Vezarete Kharici. Zergami, B., & vd. (2014). Jeopolitike Şie ya Hilale Şie (Mebani, Hedaf, Ruyikerd'a). Pejoeşhaye Cografyaye İnsani, 197-214.