Prens Henrique’nin Bojador Burnu’nu Keşfi (1434) ve 22 Ekim 1443 Tarihli Bağış Mektubu

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 192 - 227, 09.03.2020

Sertuğ Galip İnan

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.690407

Cited By: 1

Öz

Haçlı Seferleri Avrupa tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olmuştur. Zira VIII. asırdan itibaren İslam fetihlerine maruz kalan Batı Hıristiyan dünyası bu seferler sayesinde yeni diyarlarla tanışmış ve zihinlerde hayal edilen Doğu’nun gerçekliklerini görmeye başlamışlardır. Haçlılar bu süreçte İslam diyarlarında türlü Latin devletler kurmuşlar, ancak hiçbir zaman kalıcı olamamışlardır. Gerçi, dönemin lüks mallarının nereden geldiklerini yine bu dönemde daha yakından öğrenebilmişlerdi. Bu zenginliklere ulaşma arzusu bazı münferit Avrupalıları alternatif yollar bulmaya sevk etmiştir. Örneğin, XIII. asırdan itibaren Afrika’yı Atlantik’ten dolaşma teşebbüslerine şahit olundu. Ne var ki, bu teşebbüslerin hiçbiri amacına ulaşamadı. XV. asrın ikinci çeyreğinde ise oldukça sıradışı bir hadise yaşandı. Prens Henrique’nin teşebbüsleriyle Portekizliler Bojador Burnu’na ulaştılar. Bu çalışmada Avrupalıların zihinlerinde geçilemez diye bilinen bu burnun geçilmesi ve ardından gelen maddî kazanımları güvence altına almak için Prens Henrique’nin kraliyetten talep ettiği 22 Ekim 1443 tarihli bağış mektubu ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Haçlı Seferleri, Afrika, Atlantik, Prens Henrique, Bojador Burnu

The Discovery of Cape Bojador (1434) and the Royal Charter

Öz

The Crusades had played a very important role in the history of Europe. Western Christianity could expand to the new lands and see the realities of the imagined East. After the first crusade, a number of Latin states were created in Islamic regions, but never remained persistent there. Christians, however, came to know the possible sources of luxury goods during this period. So, the desire to reach to those sources had moved few European individuals to search any alternative sea route. For example, at the end of the 13th century, one can see some fruitless attempts to find an Atlantic sea-way by sailing around Africa. Yet, a rather extraordinary event took place in the second quarter of the 15th century. With Prince Henry's incentives, his men could arrive at Cape Bojador. This study aims to deal with Henry’s efforts to pass the aforesaid cape, and a royal charter, dated Oct. 22, 1443, ensuring the profits coming from it in the future.

Anahtar Kelimeler

Crusades, Africa, Atlantic, Prince Henry, Cape Bojador

Kaynakça

• Yayınlanmış Arşiv Kaynakları Alguns Documentos do Archivo Nacional da Torre do Tombo ácerca das navegações e conquistas portuguezas, Lizbon, 1892. As Gavetas da Torre de Tombo, 12 Cilt, Dijital Basım, Centro de Estudos Históricos Ultramarinos, Lizbon, 1960-1977. BELGRANO, Luigi Tommaso, “Documenti e genealogia dei Pessagno ammiragli del Portogallo”, Atti della Società ligure di storia patria, Genova, C. XV, 1881, ss. 241-316. Documentos das Chancelarias Reais Anteriores a 1531 relativos a Marrocos, yay. haz. Pedro de Azevedo, 2 Cilt, Lizbon, 1934. Monumenta Henricina, 15 Cilt, yay. haz. Comissão Executiva das Comemorações do V Centenário da Morte do Infante D. Henrique, Coimbra, 1960-1974.
• Kronikler AZURARA, Gomes Eannes de, Chronica do Descrobrimento e Conquista de Guiné, yay. haz. João Pedro Aillaud, Paris, 1841. AZURARA, Gomes Eannes de, The Chronicle of the Discovery and Conquest of Guinea, çev. Charles Raymond Beazley, Edgar Prestage, 2 Cilt, Hakluyt Society, Londra, 1896. BARROS, João de, Ásia, Dos Feitos que os Portugueses Fizeram no Descobrimento e Conquista dos Mares e Terras do Oriente, yay. haz. António Baião, 4 Cilt, Coimbra, 1932. BONTIER, Pierre, LE VERRIER, Jean, The Canarian, or Book of the Conquest and Conversion of the Canarians in the year 1402, çev. ve yay. haz. Richard Henry Major, Cambridge University Digital Press, 2010. CADAMOSTO, Alvise de, As navegações de Luiz de Cadamosto a que se ajuntou a viagem de Pedro de Cintra, capitão portuguez, Collecção de Notícias para a História e Geografia, C. 2, numara 1-2 içinde, 1812. El Libro del conoscimiento de todos los reinos (The Book of Knowledge of All Kingdoms), Anonim, çev. ve yay. haz. Nancy F. Marino, Arizona, 1999. GALVÃO, António, Tratados dos Descobrimentos, Lizbon, 1989. GÓIS, Damião de, Chronica do Serenissimo Principe D. João, Coimbra, 1790. PACHECHO PEREIRA, Duarte, Esmeraldo de Situ Orbis, yay. haz. Raphael Eduardo de Azevedo Basto, Edição Commemorativa da Descoberta da America por Christovão Colombo, 1892. PINA, Rui de, Chronica d'el-Rei D. Duarte, yay. haz. Gabriel Pereira, Lizbon, 1901. “The Voyages of Cadamosto”, The Voyages of Cadamosto and Other Documents on Western Africa in the Second Half of the Fifteenth Century içinde, çev. ve yay. haz. Gerald Roe Crone, Londra, 1937.
• Araştırma Eserleri AXELSON, Eric, “Prince Henry the Navigator and the Discovery of the Sea Route to India”, The Geographical Journal, C. 127, No. 2, 1961, ss. 145-155. AZEVEDO, Pedro de, "Um Embaixador Abissinio em Portugal em 1452", Boletim da Segunda Classe da Academia das Ciências de Lisboa, C. 13, 1921, ss. 525-526. BEAZLEY, Charles Raymond, Prince Henry the Navigator: The Hero of Portugal and of Modern Discovery, New York, 1894. BEAZLEY, Charles Raymond, The Dawn of Modern Geography, 3 Cilt, Oxford, 1906. CORTESÃO, Jaime, A Expansão dos Portugueses no Período Henriquino, obras completas de Jaime Cortesão V, Livros Horizonte, 1975. DENIS, Jean-Ferdinand, Chroniques chevaleresques de l’Espagne et du Portugal, 2 Cilt, Paris, 1839. ELBL, Ivana, “Man of His Time (and Peers): A New Look at Henry the Navigator”, Luso-Brazilian Review, C. 28, No. 2, Kış, 1991, ss. 73-89. FERREIRA REIS THOMAZ, Luís Filipe, De Ceuta a Timor, 2. Baskı, Lizbon, 1998. HEDLEY HAIR, Paul Edward, "The Early Sources on Guinea", History in Africa, C. 21, 1994, ss. 87-126. HEERS, Jacques, "L'expansion maritime portugaise à la fin du Moyen Âge: la Méditerranée", Revista da Faculdade de Letras, 2e série, XXII, Lisbonne, 1956, ss. 84-112. KERR, Robert, A General History and Collection of Voyages and Travels, 17 Cilt, Londra, 1811-1816. MAGALHÃES GODINHO, Vitorino, A Expansão Quatrocentista Portuguesa, problemas das origens e da linha de evolução, Lisbon, 1944. MAGALHÃES GODINHO, Vitorino, Os Descobrimentos e a Economia Mundial, 4 Cilt, Editorial Presença, 1991. MAJOR, Richard Henry, The Life of Prince Henry of Portugal, surnamed the Navigator, Londra, 1868. MAS-LATRIE, Louis de, Traités de Paix et de Commerce entre les Chrétiens et les Arabes de l'Afrique Septentrionale au Moyen Âge, Paris, 1866. MEES, Jules, “Les Manuscrits de la Chronica do Descobrimento de Guiné par Gomes Eannes de Azurara et les Sources de João de Barros”, Revista Portugueza Colonial e Marítima, C. 9, no. 50, 1901, ss. 50-62. NEWITT, Malyn, “Prince Henry and the Origins of Portuguese Expasion”, The Portuguese Colonial Empire, ed. Malyn Newitt, 1986, ss. 9-35. OLIVEIRA MARQUES, António Henrique Rodrigo de, History of Portugal, From Lusitania to Empire, 2 Cilt, Columbia Uni. Press, 1972. OLIVEIRA MARTINS, Joaquim Pedro de, Os Filhos de João I, Lizbon, 1891. PARRY, John Horace, The Age of Reconnaissance, The New American Library, 1963. PINHEIRO MARQUES, Alfredo, "The Portuguese Prince Pedro's Purchase of the Fra Mauro Map from Venice", The Globe, S. 48, 1999, ss. 1-34. PRESTAGE, Edgar, The Portuguese Pioneers, Londra, 1933. RUNCIMAN, Steven, Haçlı Seferleri Tarihi, 3 Cilt, Türk Tarih Kurumu, 3. Baskı, Ankara, 2008. RUSSELL, Peter, Prince Henry “Navigator”, A Life, Yale University Press, 2001. The Nautical Gazetteer; or, Dictionary of Maritime geography, Kısım I, Ekim, Londra, 1847. VERLINDEN, Charles, “Lanzarotto Malocello et la découverte portugaise des Canaries”, Revue Belge de Philologie et d'Histoire, C. 36/4, 1958, ss. 1173–1209. WITTE, Charles-Martial de, “Les Bulles Pontificales et L’expansion Portugaise au XVe siècle (I)”, Revue d’Histoire Ecclesiastique, Sayı 48, 1953, ss. 683-718. WITTE, Charles-Martial de, “Les Bulles Pontificales et L’expansion Portugaise au XVe siècle (II)”, Revue d’Histoire Ecclesiastique, Sayı 49, 1954, ss. 438-461. WITTE, Charles-Martial de, “Les Bulles Pontificales et L’expansion Portugaise au XVe siècle (III)”, Revue d’Histoire Ecclesiastique, Sayı 51, 1954, ss. 413-453.