Sait Halim Paşa’dan Etkilenen Bir İngiliz Yazar ve Düşünür; Marmaduke W. Pickthall

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 260 - 288, 31.03.2021

Kemal Kahraman

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.884586

Cited By: 1

Öz

Prens Sait Halim Paşa Osmanlı’nın son döneminde önemli görevler almış devlet, düşünce ve kültür adamıdır. Devletin tarihi bir süreçten geçtiği yıllarda belirleyici bir rol aldığı gibi düşünceleri ve yazdıklarıyla ülkemizde ve özellikle İslam dünyasında etkili olmuş, yakından izlenmiştir. Bu çalışma, Sait Halim Paşa’nın fikirlerinden büyük ölçüde etkilenen, Hindistan ve İngiltere’de Müslümanlar arasında tanınmasını sağlayan bir isimde odaklanıyor; Marmaduke W. Pickthall. Sonradan Müslüman olan İngiliz yazar ve edebiyatçı, aile ve düşünce itibariyle İngiltere’deki muhafazakâr geleneğe dayanıyor. Bizzat görüşme imkânı bulduğu Paşa’nın fikirlerinden çok etkileniyor. Yaptığı konuşmalarda ve yazılarında onları paylaşıyor. Bir kısmını İngilizceye çevirerek yayınlıyor. Sait Halim Paşa ve Pickthall’ın düşünceleri arasında önemli benzerlikler ve paralellikler söz konusudur.

Anahtar Kelimeler

Meşruiyet,, İngiltere,, Mısır,, Hidiv,, Sait Halim Paşa,, Pickthall,, İslamcılık,, Hilafet,, Osmanlı,, Hindistan,, Birinci Dünya Savaşı,, modernleşme,, İttihat ve Terakki

A British Author and Intellectual Which is Impressed By Said Halim Pasha; Marmaduke W. Pickthall

Öz

Prince Sait Halim Pasha was a man of state, idea and culture who had very important roles at the last years of the Ottoman Empire. While he played a decisive role at years in which the State was experiencing historical times, he had also been effective and followed closely in our country and at the Islamic World with his ideas and writings. This work is focusing on a man who was strongly affected by the ideas of Sait Halim Pasha and made them known among the Muslims in India and UK; Marmaduke W. Pickthall. As an English writer and man of literature, concerning his family and ideas, he is coming from the conservatist tradition in UK. He was influenced by the ideas of Pasha whom he had opportunity to meet in person at a young age. And reflected them in his later life in his Works and conferences. He has publishes many of them by translating into English. There are important similarities and parallels between the ideas of Sait Halim Pasha and Pickthall.

Anahtar Kelimeler

Monarchy,, UK,, Egypt,, Khedive,, Sait Halim Pasha,, Pickthall,, İslamism,, Caliphate,, Ottoman,, India,, First World War,, modernization,, Union and Progress

Kaynakça

• BOA, İ.DUİT.18 -79, H.16-02-1331 (1913). (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İrade Dosya Usulü ), Dosya No: 18, Gömlek No: 79, Hicri Tarih.
• BOA, İ.DUİT 8-80, H-18-02-1331; BOA, HR. SFR. 3, 549-12, M-06-02-1905 (Hariciye, Londra Sefareti).
• BOA, HR. SFR. 4, 279-58, M.23-10-1913 (Hariciye, Paris Sefareti); BOA, HR. SFR.1, 169-46, M.14-06-1913.
• BOA, HR. SYS. 2392-3, M.09.08.1914; FO. Telegram, No: 1178, Dec.11.1917; BOA HR. İM. 112-6 M-02-08-1924 (Hariciye Nezareti İstanbul Murahhaslığı).
• Çabuk, Mustafa, İngiliz Belgelerine Göre İngiltere’nin Ortadoğu’daki İstihbarat Merkezi: Arap Bürosu (1916-1920), Belgi Dergisi, C.2, s.17, Pamukkale Ün.Yay., Kış 2019/1, ss.1130-1147.
• Guida, Michelangelo, “The Life and Political İdeas of Grand Vezir Said Halim Pasha”, Turkish Journal of Islamic Studies, 18 (2007), s.103.
• Islamic Culture, 101, 1927, s.175. (3 Kasım 2020); Kuran, Ercüment, Osmanlı İmparatorluğu’nda İslam Düşüncesinin Gelişmesi, Türk Kültürü, Eylül Ekim 1979, s. 203 – 204.
• Muslim, Tory, “Conversion of Marmaduke Pickthall, Lawrence M. Stratton”, Koinonia XVI (2004), s.78-100.
• Pickthall, “The True Khilafat”, The Islamic Review, XI, II (Nov.1923), s.391. (3 Kasım 2020)
• Pickthall, Journal of the Central Asian Society, April 1936, s.221. (3 Kasım 2020)
• Pickthall, New Age, 17 Nisan 1919, s.389 -391. (3 Kasım 2021); Pickthall, New Age, 7 Kasım 1912, s.8. (3 Kasım 2020)
• Saturday Review, Dec.8, 1917. (3 Kasım 2020); Sebilürreşad, c.19, no:493, 26 Şubat 1338 (1922).
• The Muslim Standart, Dec.22, 1921. (1 Kasım 2020); The Nineteenth Century and After, December 1912, s.1147. (5 Kasım 2020)
• Urquart, Davit, “The Comparison of Christendom with the Ottoman Empire”, Diplomatic Review, April 3 – 1867, s.53. (5 Kasım 2021)
• Demolins, Edmond, À quoi tient la supériorité des Anglo-Saxons, Didot, Paris 1897; Anglo – Saxon Superiority: To What It Is Due?, The Leadenhall, London 1899; Anglosaksonların Esbab-ı Faikiyeti Nedir?, Araks Matbaası, İstanbul, 1914.
• Fremantle, Anne, Loyal Enemy, Hutchinson, London 1938; İnal, İbnulemin M. Kemal, Son Sadrazamlar IV 1893-1932, İst. 1982.
• İslam ve Yorum, C.III (Haz.Prof. Dr. Fikret Karaman), Malatya İlahiyat Vakfı Yay., Malatya 2017.
• Kayalı, Hasan, Jön Türkler ve Araplar – Osmanlıcılık, Erken Arap Milliyetçiliği ve İslamcılık 1908-1918, İş Bankası Yay. İstanbul, 2018.
• Richards, Denis – J. W. Hunt, Illustrated History of Modern Britain 1877 – 1964, Longman, London 1977.
• Ulubelen, Erol, İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye, Aykaç Kitabevi, İst.1967.
• Kara, İsmail (Hazırlayan), Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi I, Risale Yay., İstanbul, 1986.
• Kahraman, Kemal, Muhammed M. Pickthall - Bir İngiliz Yazarın Müslüman Olarak Portresi, İz Yay. İstanbul, 1995.
• Kahraman, Kemal, Marmaduke W. Pickthall, DİA, C.34, İst. 2007, s. 270-271; Kahraman, Kemal, W. S. Blunt, DİA C.6, İst. 1992, s.246-47.
• Yiğiter, Kemalettin, William M. Pickthall’un Yakın Doğu ile İlgili Eserleri ve Türkler, Aktif Yay., İst.2007.
• Pickthall, Marmaduke W., Doğuyla Karşılaşmalar (1894-1896), Çev. Yusuf Yazar, Büyüyen Ay Yay., İst. 2017.
• Pickthall, Marmaduke W., Harpte Türklerle Birlikte (Çev. Kemalettin Yiğiter), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Pickthall, Marmaduke W., The Cultural Side of Islam (Islamic Culture), S.H. Muhammad Ashraf, Lahore 2000.
• Pickthall, Marmaduke W., Islam and Progress, The Islamic Book Society, Lahore 1920.
• Pickthall, Marmaduke W., Islam and the Modern World, Ed. Geoffrey P. Nash, Brill Leaiden/Boston 2017.
• Ersoy, Mehmet Akif, Safahat, Hazırlayan Vahap Akbaş, İstanbul 2007.
• Mevlanzade Rıfat, Türkiye İnkılabının İçyüzü, Hazırlayan Kemal Kahraman, Kaknüs Yay. İstanbul 2017.
• Bostan, M. Hanefi, Bir İslamcı Düşünür: Said Halim Paşa, İrfan Yay., İst.1992; Bostan, M. Hanefi, DİA, c.35, s.557-560.
• Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce – İslamcılık, İletişim Yay., İst. 2014.
• İkbal, Muhammed, Cavidname (Çev. Prof. Anna Maria Schimmel), İz Yay. İst. 2010.
• Mustafa Sabri Efendi, Hilafetin İlgasının Arka Planı, İnsan Yay., İstanbul 2013.
• Kıdwai, Müşir Hüseyin, Paris Sulh Konferansı ve Osmanlı’nın Çöküşü, Sadeleştiren Ahmet Zeki İzgöer, Nehir Yay. İstanbul 1991, 158 s.
• Pickthall, Marmaduke W., İslam Medeniyetinin Dinamikleri (Çev. Yusuf Kaplan), Külliyat Yay. İs.2018.
• Said Halim Paşa, Buhranlarımız ve Son Eserleri, Hazırlayan M. Ertuğrul Düzdağ, İz Yay., İstanbul 2015.
• Akşin, Sina, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, Remzi Kitabevi, İstanbul 1987.
• Slade, Sir Adolphus, Müşavir Paşa’nın Kırım Harbi Anıları, Çev. Candan Badem, Türkiye İş Bankası Yay., İst. 2012.
• Kocabaş, Süleyman, Türkiye ve İngiltere, Vatan Yay., İst. 1985.
• Mardin, Şerif, Jön Türklerin Siyasi Fikirleri (1895-1908), İletişim Yay., İst. 2015.