Kuzey Kamerun'da imam ve yerel siyasi yaşam: Ngaoundéré Lamidat'ında Cîci İsa hoca (1905-1982), lamido ve liderlik meselesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: Prof. Dr. Süleyman Büyükkarcı Özel Sayısı, 1 - 29, 31.12.2021

Abdoul Aziz Ahmadou

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.999939

Cited By: 1

Öz

Bu makale, 1960'lardan 1980'lere kadar Kuzey Kamerun'da İslam'ın aktörleri arasında önemli bir cami hocasının tartışmalı yaşamı üzerine yeni bir araştırma hattı açıyor. Çalışma, Ngaoundéré Ulu Camii’nin baş imamı olan Cîci İsa'nın hayatına odaklanıyor. Kişisel hikayesi, bir yandan Lamido'nun (Lamidat denilen bir bölgenin Müslüman cemaatinin en yüksek başkanı) gücü ile caminin lideri (imam) arasındaki çelişkili ilişkiyi yeniden gözden geçirmemizi sağlıyor. Analiz aynı zamanda Ngaoundéré'deki Avrupa sömürge döneminden önce bile var olan bu geleneksel güce erişmek ve bunu sürdürmek için cami çevresinde yerel aktörlerin oluşturduğu ittifak stratejilerini de sunuyor. Bunu yapmak için, bu makale tarihsel boyutlarında analiz edilen çeşitli kaynaklardan yararlanmaktadır. Kütüphanelerden ve internetten elde edilen verilere ek olarak, saha araştırmaları yapılmış ve tarihi kaynak olarak arşivler de kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cîci İsa hoca, lamido, komplo, sürgünler, Ngaoundéré, Kuzey Kamerun.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Fransızca: Je remercie tout d'abord mon mentor le Professeur Ouba Abdoulo-Bâgui qui a dirigé mes recherches de terrain et a contribué énormement à la formulation des grandes lignes de ma pensée scientifique d'historien. En suite, mes sincères remerciements à l’historien Camerounais le Professeur Ousmanou Adama, spécialiste de l’Islam dans le Bassin du Lac Tchad, pour le travail soigneux et la qualité de sa prestation dans la correction et les orientations conceptuelles et théoriques de cet article. Türkçe : Her şeyden önce, saha araştırmamı yönlendiren ve bir tarihçi olarak bilimsel düşüncemin geniş hatlarının formüle edilmesine büyük katkı sağlayan akıl hocam Profesör Ouba Abdoulo-Bâgui'ye teşekkür ederim. Ardından, Çad Gölü Havzası'nda İslam uzmanı Kamerunlu tarihçi Profesör Ousmanou Adama'ya, bu makalenin kavramsal ve teorik yönelimleri ve düzeltmesindeki özenli çalışması ve hizmetinin kalitesi için en içten teşekkürlerimi sunarım.

Imam et vie politique locale au Nord-Cameroun : liman Djidji Issa (1905-1982), lamido et guerre de leadership au Lamidat de Ngaoundéré

Öz

Cet article ouvre une nouvelle piste de recherche axée sur le parcours controversé d’un acteur-clé des figures de l’Islam des décennies 1960-1980 au Nord-Cameroun, à savoir Djidji Issa, imam principal de la Mosquée Centrale de Ngaoundéré. Sa trajectoire personnelle permet de revisiter d’une part les rapports conflictuels entre pouvoir lamidal (traditionnel) et leader spirituel, et, d’autre part, les stratégies d’alliance que se nouent les acteurs locaux autour de la mosquée pour conquérir le trône à Ngaoundéré. Pour ce faire, cet article s’appuie sur des recoupements des sources variées qui sont analysées dans leur dimension historique. Outre les travaux consultés dans les bibliothèques et en ligne, nous avons mené des enquêtes de terrain et utilisé des archives comme sources historiques.

Anahtar Kelimeler

Liman Djidji Issa, lamido, complot, exils, Ngaoundéré, Nord-Cameroun.

Proje Numarası

yok

Imam and local political life in North Cameroon: liman Djidji Issa (1905-1982), lamido and leadership conflicts in the Lamidat of Ngaoundéré

Öz

This article opens up a new research trajectory that focus on the controversial path of a key figures of Islam from 1960 to 1980 in Northern Cameroon, namely the main imam of the Central Mosque of Ngaoundéré : Djidji Issa. His personal trajectory allows us to revisit, on the one hand, the conflicting relation between the lamidal (traditional) power and the spiritual leader, on the other hand, the strategic alliances that the local actors around the mosque tie up to conquer this lamidal power in Ngaoundéré. The present research intends to analyse from historical perspective the various sources available on this issue after cross-checking them. In addition to the work consulted in libraries and online, we have conducted field surveys and used archives as historical sources.

Anahtar Kelimeler

Liman Djidji Issa, lamido, plot, exiles, Ngaoundéré, North Cameroon.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Adama, Hamadou, "La mosquée au Cameroun. Espace public ou espace privé ?", in Islam et sociétés en Afrique subsaharienne à l’épreuve de l’histoire, éd. Goerg, Odile et Pondopoulo, Anna, Paris, Karthala 2012, p. 293-313.
• Adama, Hamadou, ‘’Cheikh Mohamat Nour (1913-2002) et la tentative de la rénovation islamique à Goulfey (Abords sud du Lac Tchad)’’, in Man and the Lake, Proceeding of the Mega Tchad Conference (2nd-9th december 2003), éd. Baroin et al., Maiduguri, Center for Trans-Saharan Studies 2005, p. 318-328.
• Adama, Hamadou, L’Islam au Cameroun : entre tradition et modernité, Paris, L’Harmattan 2004.
• Adama, Ousmanou, Islam, ethnicité et pouvoir dans le Bassin du Lac Tchad de 1960 à 2000: étude comparative du Cameroun, du Tchad et du Nigeria, Chisinau, PAF 2016.
• Akam, Motaze, "Ngaoundéré : discours sociologique", in De l’Adamawa à l’Adamaoua : Histoire, enjeux et perspective pour le Nord-Cameroun, éd. Hamadou Adama, Paris : L’Harmattan 2014, p. 273-282.
• Coulon, Christian, Les musulmans et le pouvoir en Afrique noire. Religion et contre-culture, Paris : Karthala 1983.