Bilecik’in Fethinin Osmanlı Kuruluş Tarihi Açısından Önemi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: Dr. Recep Yaşa’ya Armağan, 2174 - 2201, 24.10.2023

Refik Arıkan

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.1351405

Öz

Osmanlı Devleti’nin kuruluşu üzerine yapılan araştırmalarda öne çıkan en belirgin sorun, kaynak yetersizliğidir. Nitekim Osmanlı’nın dâhili münasebetlerini anlatan ilk eserlerin (kroniklerin) XV. yüzyılda yazılmaya başlanması ve bu dönemde Batı Anadolu’daki diğer iktidar oluşumları (beylikler) arasında büyük bir ağırlığının olmaması, bu bilgi eksikliğinin temel sebepleri olarak sıralanabilir.
Birincil kaynakların satır aralarından edinilen bilgilerin yanı sıra kuruluş coğrafyasında yapılan saha araştırmaları, Osmanlı Tarihi’ne yeni bir açılımı da vaat etmektedir. Nitekim bugün Halil İnalcık Hoca’nın çalışmalarından bahsedilirken onun sahaya inmiş olmasına sıklıkla vurgu yapılır. Bu çalışma, aynı noktadan ilham alarak ve saha araştırmalarına ağırlık vererek hazırlanmıştır. Bu çalışmada Osmanlı kronikleri ve alan yazını ile ilgili yayımlanmış eserlere başvurulmuş ve nitel araştırma yöntemlerinden saha araştırmasının doğrudan gözlem metodu kullanılmıştır.
Bilecik ve çevresinde uzun bir süre boyunca gerçekleştirdiğim alan incelemeleri sırasında rastladığım kale kalıntıları, bu makalenin temelini oluşturmuştur. Bu çalışma bölgedeki tekfurların Bilecik-Çakırpınarı’nda gerçekleştirilen düğünde Osman Bey’i ortadan kaldırmak için neden bir plan içerisinde olduklarının cevabını da aramaktadır. Aynı zamanda bu makale ile Osman Bey’in iktidarının ilk dönemine dair siyasi hareketlerini yürüttüğü coğrafya ve kroniklerde bahsi geçen önemli mekânlarla ilgili de saha gözlemleri temel alınarak bir takım tespitler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Söğüt, Domaniç, Bilecik, Osman Bey, Tekfur

The Importance of the Conquest of Bilecik in the Early History of the Ottoman Empire

Öz

In research on the establishment of the Ottoman Empire, the most prominent issue that stands out is the inadequacy of sources. Indeed, the fact that the first works (chronicles) describing the internal affairs of the Ottoman Empire began to be written in the 15th century, and that during this period there was not a significant presence of other power structures (principalities) in Western Anatolia, can be listed as the fundamental reasons for this lack of information.
In addition to the information obtained from between the lines of primary sources, field research conducted in the geographical area of the establishment also promises a new dimension to Ottoman History. In fact, when discussing the works of Professor Halil İnalcık today, there is often an emphasis on his fieldwork. This study is prepared with inspiration from the same point and places a strong emphasis on field research. In this study, reference has been made to Ottoman chronicles and published works related to the field literature, and qualitative research methods, including direct observation through field research, have been used.
The castle ruins I encountered during my extensive field investigations in Bilecik and its surroundings form the basis of this article. This study also seeks to answer why the lords of the region were planning to eliminate Osman Bey during the wedding ceremony held in Bilecik-Çakırpınarı. At the same time, this article makes certain observations based on field research regarding the geography where Osman Bey conducted political activities in the early period of his rule, as well as important locations mentioned in chronicles.

Anahtar Kelimeler

Establishment of the Ottoman Empire, Söğüt, Domaniç, Bilecik, Osman Bey, Takfur

Kaynakça

• Arıkan, Refik, “Bilecik’in Tarihi Coğrafyası”, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi BAP Projesi, Proje No: 2014-01.BİL.04-03, Bilecik 2014
• Âşıkpaşazâde Tarihi (2013), Yay. Haz. Nejdet Öztürk, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul Bailly Auguste, Bizans Tarihi, C.2, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul 1974.
• Beldiceanu, İrene "Başlangıçlar:Osman ve Orhan", Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Say Yayıncılık, İstanbul 1992.
• Demiryürek, Halim, Ertuğrul Sancağı (1900-1918), Bilecik Üniversitesi Yayınları, Bilecik 2015.
• Diehl, Charles, Bizans İmparatorluğu Tarihi, , Kanaat Kitabevi, İstanbul 1939.
• Divitçioğlu, Sencer, Osmanlı Beyliği’nin Kuruluşu, Eren Yayıncılık, İstanbul 1996.
• Emecen, Feridun, Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2015.
• Herbert Adams Gibbons, Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu, Çev. Ragıp Hulusi Özden, Altınordu Yayınları, Ankara 2017.
• Giese, Friedrich, “Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu Meselesi”, Söğüt’ten İstanbul’a, Der. Oktay Özel, Mehmet Öz, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara 2005.
• Gregory Timothy E., Bizans Tarihi, YKY Yayınları, İstanbul 2008.
• Herrin, Judith, Bizans, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İletişim Yayınları İstanbul 2010.
• Imber, Colin, “İlk Osmanlı Tarihinin Kaynakları”, Söğüt’ten İstanbul’a, Der. Oktay Özel, Mehmet Öz, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara 2005.
• İnalcık Halil, Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları, İSAM Yayınları, İstanbul 2010.
• İnalcık Halil, Osman I, DİA, C.33, İstanbul 2007, ss. 443-453.
• Kahraman Nurfeddin, Arıkan Refik, “Osmanlı aşiretinin Göçebeliği ve Göç Yolları”, Osmanlı’da Yönetim ve Savaş, Edt. Mehmet Yaşar Ertaş, Hacer Kılıçarslan, Mahya Yayıncılık, İstanbul 2017.
• Kahraman Nurfeddin, Arıkan Refik, “Osmaneli-Bilecik ve Söğüt Arasındaki Tarihi Yollar”, Tarih Boyunca Söğüt ve Kültürü, Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Söğüt Şenlikleri Vakfı Başkanlığı Yayınları, Söğüt 2015.
• Köprülü, Fuat, Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu, TTK Yayınları, Ankara 1984.
• Linder, R.Paul, Osmanlı Tarih Öncesi, Kitap Yayınevi, İstanbul 2008.
• Matrakçı Nasuh, Beyân-ı Menâzil-i Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman Han, Yay. Haz. Hüseyin G. Yurdaydın, TTK Yayınları, Ankara 1976.
• Matrakçı Nasuh, Târih-i Âl-î Osmân, Yay. Haz. Göker İnan, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Yayınları, İstanbul 2019.
• Menage, Victor L., “Osmanlı Tarihyazıcılığının İlk Dönemleri”, Söğüt’ten İstanbul’a, Der. Oktay Özel, Mehmet Öz, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara 2005.
• Neşrî, Mevlânâ Mehmed, Cihânnümâ, Yay. Haz. Nejdet Öztürk, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2008.
• Norwich, John Julius, Bizans, çev. Selen Hırçın Riegel, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2013.
• Oruç Beğ Tarihi, Haz. Nejdet Öztürk, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2014.
• Ramsay, W.M., Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, MEB Basımevi, İstanbul 1960.
• Ostrogorsky, George, Bizans Devleti Tarihi, , TTK Yayın Ankara 2006.
• Sevgen, Nazmi, Anadolu Kaleleri, Doğuş Ltd. Şirketi Matbaası, Ankara 1959.
• Taeschenner, Franz, Anadolu Yol Ağı, Çev. Nilüfer Epçeli, Bilge Kültür Sanat yayınları, İstanbul 2010.
• Turğut, Vedat, “Osman Gazi’nin Kimliği Meselesi ve Cihanşümûl Bir Devlete İsminin Verilmesinin Sebepleri Üzerine”, Akademik İncelemeler Dergisi, C.11, s.1, Nisan 2016.
• Uzunçarşılı, İ.Hakkı, Osmanlı Tarihi, C.1, TTK Yayınları, Ankara 1988.
• Wittek, Paul, Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu, Türkiye Yayınevi, İstanbul 1971.
• Zinkeisen, J.Wilhelm, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, C.1, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2011.
• Yazıcızâde Ali, Tevârîh-i Âl-i Selçuk, Haz. Abdullah Bakır, Çamlıca Yayınevi, İstanbul 2009.