Historical and Cultural Heritage of Azerbaijan Destroyed as a Result of Armenian Aggression

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 1510 - 1529, 30.09.2024

Sübhan Talıblı

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.1456716

Öz

The article studies the historical, material and moral monuments of Azerbaijan, which were destroyed because of the aggression of the Republic of Armenia and its supporting forces. At the same time, the article examines the issues such as the history of Karabakh, the Karabakh Khanate, socio-political, socio-economic, cultural and moral situation of Karabakh, Armenia's terror against the historical, cultural and spiritual monuments of Azerbaijan, Armenian vandalism in Irevan, the Turkic-Muslim, Albanian monuments destroyed in Karabakh during the occupation. At the same time, it analyzes the position of international and regional organizations regarding material and moral monuments destroyed as a result of Armenian vandalism, measures taken by the Republic of Azerbaijan regarding the destruction of monuments as a result of Armenian aggression. The principle of historicity and comparative analysis methods were used in the research paper. The major purpose of the research is to bring the atrocities committed against Azerbaijanis as a result of Armenian vandalism to the attention of the world community.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Karabakh, historical and religious-cultural monuments, Armenian vandalism, Armenian terrorism

Ermeni Saldırısı Sonucu Yıkılmış Azerbaycan'ın Tarihi ve Maddi-Manevi Anıtları

Öz

Makale, Ermenistan Cumhuriyeti ve onu destekleyen güçlerin saldırısı sonucu yıkılan Azerbaycan'ın tarihi, maddi ve manevi anıtlarını incelemektedir. Bunun yanı sıra Karabağ'ın tarihi, Karabağ Hanlığı, Karabağ'ın sosyo-politik, sosyo-ekonomik, kültürel ve ahlaki durumu, Ermenistan'ın Azerbaycan'ın tarihi, kültürel ve manevi anıtlarına yönelik terörü, işkal zamanı Erivan'da Ermeni vandalizmi, Türk - İslam abideleri, Karabağ'da yıkılan Müslüman, Alban anıtları, uluslararası ve bölgesel kuruluşların Ermeni vandalizmi sonucunda yıkılan maddi ve manevi anıtlarla ilgili tutumu, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Ermeni saldırısı sonucu yıkılan maddi ve manevi anıtlarla ilgili attığı adımlar ve başka bu gibi konular ele alınmakta, araştırılmakta ve analiz edilmektedir. Araştırma makalesinde tarihsellik ilkesi ve karşılaştırmalı analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın temel amacı, Ermeni vandalizmi sonucu Azerbaycanlılara karşı yapılan zulmü dünya kamuoyunun dikkatine sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Karabağ, tarihi ve dini-kültürel anıtlar, Ermeni vandalizmi, Ermeni terörü

Destekleyen Kurum

Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Şarkşinaslık Enstitütü

Teşekkür

Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Şarkşinaslık Enstitütü

Kaynakça

• Алиев И. Нагорный Карабах: История. Факты, События, Баку: Элм 1989. (Aliyev, I., Nagorno-Karabakh: History. Facts. Events. Baku: Elm, 1989)
• Azərbaycanın tarixi abidələri və toponimləri: biblioqrafiya, Bakı: M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası, 2016.
• Baharlı, Əhvalati – Qarabağ. Qarabağbamələr, Bakı: Yazıçı, 1991.
• Bünyadov, Z., Azərbaycan tarixi (ən qəzdim zamanlardan XX əsrədək), Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1994.
• Ələkbərli, Ə., Qərbi Azərbaycan abidələri, Bakı: Ağrıdağ, 2006.
• Əliyev, İ. H., Məmmədzadə K., Qarabağın alban abidələri, Bakı: Azərnəşr, 1997.
• Əlizadə, R., Nəciyev E., Qarabağın alban-qıpçaq tarixinə dair, 2021.
• Jannatov A. J., “A Brief History of Karabakh and the Armenian-Azerbaijani Relations: Before the First Armenian-Muslim Clash (1905-1906)”, VAKANÜVİS-International Journal of Historical Researches, Vol. 1, Special Issue on the Middle East, 2016, 150-161.
• Qarabağ Yaddaş Kitabı. Bakı: MHS-Poliqraf, 2010.
• Горбачев М. С., Жизнь и реформы. В двух книгах, Кн. 1, М., АО “Издательство “Новости”, 1995. (Gorbachev M. S., Life and Reforms. In two books, Book 1, Moscow, JSC “Publishing House ‘Novosti’, 1995.)
• Кавказский календарь на 1897 год: Издань по распоряжению Главноначальствующаго гражданской частию на Кавказе (1896). Под ред. Е.Кондратенко. Тифлисъ. (Caucasian Calendar for 1897: Published by the order of the Head of the Civil Part in the Caucasus (1896). Edited by E. Kondratenko. Tiflis)
• Кавказский календарь на 1916 год., Под ред. Н.П.Стельмащука; Издан по распоряжению Наместника его Императорскаго Величиства на Кавказе, 1915. (Caucasian Calendar for 1916, Edited by N.P.Stelmashchuk; Published by order of the Viceroy of His Imperial Majesty in the Caucasus, 1915.)
• Məmmədov N., İşğal altındakı tarixi-dini abidələrimiz, Bakı: Nurlar, 2015.
• Mustafayev E. K., Şuşanın maddi-mədəni (irsi epiqrafik abidələr əsasında), Bakı: Elm, 2003.
• Mustafazadə, T., Qarabağ Xanlığı. Bakı: Sabah, 2009.
• Nemətova, M., “Şuşa şəhərindəki “Cümə” məscidinin kitabələri”, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının xəbərləri. Bakı: Elm, No. 1, 1961.
• Paşayeva, M., Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun alban abidələri, Bakı: Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi, 2022.
• Piriyev, A. M., Siyasi strategiya və milli təhlükəsizlik, Bakı: “BDU” nəşriyyatı, 2005.
• Talibli, S. Ə., Dağıdılan tarixi abidələr erməni vandalizminin əyani sübutudur, Bakı: Elm qəzeti. 18(1253), 11, 2020.
• Talibli, S.Ə., “Erməni vandalizmi nəticəsində dağıdılmış Azərbaycanın tarixi,maddi-mənəvi abidələri”, AMEA Şərqşünalıq İnstitutu, Azərbaycan şərqşünaslığı elmi-kütləvi jurnal, 01 (22), 2022, 23-28.
• Talıblı S. A. İran İslam Respublikasının Qafqaz siyasətində Dağlıq Qarabağ problem (1991-2005-ci illər), Bakı: Elm və təhsil, 2016.
• Erməni vandalizmi: əsrilikdə olan Azərbaycan abidələri, https://armenianvandalism.preslib.az/az_armenia.html
• İşğal olunmuş İslam mədəni irsi!, https://abudhabi.mfa.gov.az/az/news/3287/isgal-olunmus-islam-medeni-irsi\
• Qarabağın tarixi, https://mod.gov.az/az/qarabagin-tarixi-075/
• https://iravan.preslib.az/meschidler.html
• https://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.33_GC-IV-EN.pdf
• https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000187580
• https://whc.unesco.org/en/conventiontext/
• https://www.ohchr.org/sites/default/files/resources.pdf