Obstrüktif Uyku Apne Sendromu İle Kardiyovasküler Hastalıklar Arasındaki İlişkiyi Gösterebilecek Tam Kan Sayımı Değerleri

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 3, 338 - 345, 30.12.2021

Buket Mermit Çilingir

https://doi.org/10.52976/vansaglik.979551

Öz

Giriş: Obstüktif Uyku Apne Sendromu’nda kardiyovasküler hastalıklar platelet aktivasyonu ve inflamasyonun rol aldığı bir süreç ile gelişir. Platelet aktivasyonu ve inflamasyonu ise Eritrosit Dağılım Genişliği(EDG), Trombosit Dağılım Aralığı(TDA) ve Ortalama Trombosit Hacmi(OTH) parametreleri gösterebilir. Bu çalışmada OUAS hastalarında, kolay ulaşılabilen, maliyeti düşük bir değerlendirme olan tam kan sayımı kullanılarak EDG, TDA, OTH değerleri ile eşlik eden kardiyovasküler hastalıklar arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Materyal ve Metod: Polisomnografi ile OUAS tanısı alan hastalar AHİ(Apne Hipopne İndeksi) skorlarına göre sınıflandırıldı. Grup A: basit horlama(AHI<5), Grup B: hafif(AHI:5-14,9), Grup C: orta(AHI=15-30) ve Grup D:ağır(AHI >30) OUAS olarak tanımlandı. Tam kan sayımı sonuçlarından EDG, TDA ve OTH değerlerine bakıldı.
Bulgular: 140 hastanın dahil edildiği çalışmada hastalar 18-78 yaş arasındaydı. TDA, EDG, OTH, hemoglobin(Hb) ve Hematokrit(Htc) değerlerinde hastalık ağırlığı ile ilişkili bir değişiklik saptanmadı (p>,05). Sigara içiciliği, Diyabet(DM), Hipertansiyon(HT), Kardiyovasküler Hastalık(KVH) varlığı ile TDA, EDG ve OTH arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki yoktu. Ortalama ve en düşük Oksijen saturasyonu değerleri ağır OUAS grubunda en düşük düzeydeydi (p<,05 ,p<,001). ODİ (Oksijen Desaturasyon İndeksi) Grup A’da 9,9±13,7 ile en düşük değerde iken, AHİ arttıkça giderek arttığı (9,8±10,3; 19,5±18,3; 41,0±24,0) belirlendi (p<0,001). Ağır OUAS grubunda Hipertansiyon görülme oranı diğer gruplardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksekti(p=0,025). HT görülen OUAS hastalarında ortalama ve en düşük oksijen saturasyonu istatistiksel olarak daha düşük (p: ,025, p: ,004) ODİ ise istatistiksel olarak daha yüksekti (p=,004). KVH ve DM görülme oranı da ağır OUAS grubunda daha fazlaydı ancak istatistiksel olarak bu fark anlamlı değildi.
Sonuç: Çalışmamızda OUAS’a eşlik eden kardiyovasküler hastalıklar ile EDG, TDA VE OTH arasında bir ilişki saptanmadı. AHİ ve ODİ yükseldikçe, ortalama ve minimum oksijen saturasyonu düştükçe eşlik eden hastalıkların varlığında artış gözlendi. Bu bulgular bize OUAS’da KVH’ların görülmesinde asıl sebebin hipoksi ve ilişkili mekanizmalar olduğunu düşündürmektedir. Bu konuyu araştırmak için hasta sayısının daha çok olduğu ve basınç tedavi sonrası gözlemleri de içeren daha geniş kapsamlı çalışmalar yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu, Eritrosit Dağılım Genişliği(EDG), Trombosit Dağılım Aralığı(TDA), Ortalama Trombosit Hacmi(OTH), Kardiyovasküler Hastalıklar

Kaynakça

• 1. American Academy of Sleep Medicine. ICSD-2: The International Classification of Sleep Disorders. Diagnostic and Coding Manual, Ed.2, Westchester, Illinois: AASM, 2005.
• 2. Young T, Palta M, Dempsey J, Skatrud J, Weber S, Badr S. The occurrence of sleepdisordered breathing among middle-aged adults. N Engl J Med 1993; 328(17):1230- 1235.
• 3. Kokturk O, Tatlıcıoğlu T, Kemaloğlu Y, Fırat H, Çetin N. Habituel horlaması olan olgularda obstruktif uyku apne sendromu prevalansı. Tuberkuloz ve Toraks 1997; 45:7-11.
• 4. http://www.toraks.org.tr/book.aspx?list=1378&menu=237
• 5. Strauss RS, Browner WS. Risk for obstructive sleep apnea. Ann Intern Med 2000; 132(9):758-759.
• 6. Pack AI, Gislason T. Obstructive sleep apnea and cardiovascular disease: a perspective and future directions. Prog Cardiovasc Dis 2009;51:434-51.
• 7. McNicholas WT, Bonsigore MR. Sleep apnoea as an independent risk factor for cardiovascular disease: current evidence, basic mechanisms and research priorities. Eur Respir J 2007;29:156-78.
• 8. Zamarron C, Garcia Paz V, Riveiro A. Obstructive sleep apnea syndrome is a systemic disease. Current evidence. Eur J Intern Med 2008;19:390-8.
• 9. Ryan S, Taylor CT, McNicholas WT. Systemic inflammation.: a key factor in the pathogenesis of cardiovascular complications in obstructive sleep apnoea syndrome? Thorax. 2009;64:631-636.
• 10. Perlstein TS, Weuve J, Pfeffer MA, Beckman JA. Red blood cell distribution width and mortality risk in a community-based prospective cohort. Arch Intern Med. 2009;169:588‐594.
• 11. FlemonsWW, BuysseAD, Redline S. Sleep-related breathing disorders in adults: recommendations for syndrome definition and measurement techniques in clinical research. The report of an American Academy of Sleep Medicine Task Force. Sleep. 1999;22:667‐689.
• 12. KanbayA, Tutar N, Kaya E, Büyükoğlan H, Özdoğan N, Oymak F, et al. Mean platelet volume in patients with obstructive sleep apnea syndrome and its relationship with cardiovascular diseases. Blood Coagul Fibrinolysis. 2013;24:532‐536.
• 13. Varol E, Ozturk O, Yucel H, Gonca T, Has M, Dogan A, et al. The effects of continuous positive airway pressure therapy on mean platelet volume in patients with obstructive sleep apnea. Platelets 2011;22:552-6.
• 14. Sandhaus LM, Meyer P. How useful are CBC and reticulocyte reports to clinicians? Am J Clin Pathol 2002;118:787-93.
• 15. Kapsoritakis AN, Koukourakis MI, Sfiridaki A, Potamianos SP, Kosmadaki MG, Koutroubakis IE, et al. Mean platelet volume: a useful marker of inflammatory bowel disease activity. Am J Gastroenterol 2001;96:776-81.
• 16. Papanas N, Symeonidis G, Maltezos E, Mavridis G, Karavageli E, Vosnakidis T, et al. Mean platelet volume in patients with type 2 diabetes mellitus. Platelets 2004;15:475-8.
• 17. Iber C, Ancoli-Israel S, Chesson A. American Academy of Sleep Medicine. The AASM manual for the scoring of sleep and associated events: rules, terminology and technical specifications, 1 st ed. Westchester, IL: American Academy of Sleep Medicine; 2007
• 18. American Academy of Sleep Medicine. ICSD-2: The International Classification of Sleep Disorders. Diagnostic and Coding ManualPublished online 2. 2 ed. AASM, Westchester, Illinois, 2005.
• 19. Azagra-Calero E, Espinar-Escalona E, BarreraMora JM, Llamas-Carreras JM, Solano-Reina E. Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS). Review of the literature. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2012; 17(6):925-929.
• 20. ASDA-Diagnostic Classification Steering Committee. The International Classification of Sleep Disorders. Diagnostic and Coding Manual. 2nd ed. Lawrence, KS: Allen Pres Inc; 1997.
• 21. Köktürk O. Obstruktif Uyku Apne Sendromu Sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000; 48(3):273-289.
• 22. Weiss G, Goodnough LT. Anemia of chronic disease. N Engl J Med 2005;352:1011-23.
• 23. Güven SF, Çiftçi TU, Çiftçi B, Şipit T. Obstrüktif uyku apne sendromunda risk faktörleri. Toraks Derneği 5. Yıllık Kongresi Özet Kitabı 2002: PS-614
• 24. Ursavaş A, Göktaş K, Sütcügil L, Özgen F. Obstruktif Uyku Apne Snedromu Olan Hastalarda Obezsite ve Kardiyovasküler Hastalıkların Değerlendirilmesi. Toraks Dergisi 2004; 2:79-83.
• 25. Kirişoğlu C, Köktürk O. Obstrüktif uyku apne sendromunda obezitenin etkileri. Toraks Derneği 5. Yıllık Kongresi Özet Kitabı 2002;TP-058
• 26. Phillips B. Sleep-disordered breathing and cardiovascular disease. Sleep Med Rev 2005; 9(2): 131-40.
• 27. Roux F, Ambrosio CD, Mohsenin V. Sleep-related breathing disorders and cardiovascular disease. Am J Med 2000; 108(4): 396-402.
• 28. Silverberg DS, Oksenberg A, Laina A. Sleep related breating disorders are common contributing factors to the production of essential hypertension but are neglected, underdiagnosed and undertreated. Am J Hypertens 1997;10:1319-25.
• 29. Lavie P, Herer P, Hoffstein V. Obstructive sleep apnea syndrome as a risk factor for hypertension: population study. BMJ 2000;320:479-82.
• 30. Çağlar Çuhadaroğlu, Hacer Kuzu Okur Hipertansiyon ve Uykuda Solunum Bozuklukları Turkiye Klinikleri J Cardiol-Special Topics. 2018;11(1):37-40
• 31. Kondo Y, Kuwahira I, Shimizu M, Nagai A, Iwamoto T, Kato S, Hayama N, Aoki T, Urano T, Yoshii F, Kobayashi H, Abe T. Significant relationship between platelet activation and apnea-hypopnea index in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Tokai J Exp Clin Med 2011;36:79-83.
• 32. Erden EŞ, Yengil E, Tuncel E, Bilgiç HY, Demirköse M, Motor S, Genç S. Obstrüktif uyku apne sendromu ile ortalama trombosit hacmi arasındaki ilişkinin incelenmesi. J Clin Exp Invest 2013;4:492-6. 8. Sökücü SN, Özdemir C, Dalar L, Karasulu L, Aydın F, Altın S. Is M
• 33. Akyol S, Çörtük M, Baykan AO, Kiraz K, Börekçi A, Şeker T, et al. Mean platelet volume is associated with disease severity in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Clinics (Sao Paulo) 2015;70:481-5.
• 34. Sökücü SN, Özdemir C, Dalar L, Karasulu L, Aydın F, Altın S. Is Mean Platelet Volume Really a Severity Marker for Obstructive Sleep Apnea Syndrome without Comorbidities? Pulm Med 2014;2014:754839.
• 35. Dunleavy M, Dooley M, Cox D, Bradford A. Chronic intermittent asphyxia increases platelet reactivity in rats. Exp Physiol 2005;90:411-6.
• 36. Akyüz A, Akkoyun DÇ, Oran M, Değirmenci H, Alp R. Mean Platelet Volume in Patients with Obstructive Sleep Apnea and Its Relationship with Simpler Heart Rate Derivatives. Cardiol Res Pract 2014;2014:454701.
• 37. Esen E, Özdoğan F, Özel HE, Yılmaz Z, Yüce T, Başer S. Tıkayıcı uyku apne sendromunda ortalama trombosit hacminin hastalık şiddetinde rolü var mıdır? Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg 2015;25(6):343-345
• 38. KıvancT,KulaksızogluS,LakadamyalıH,EyubogluF. Importance of laboratory parameters in patients with obstructive sleep apnea and their relationship with cardiovascular diseases. J Clin Lab Anal. 2018;32:e22199.
• 39. Jack AI, Gislason T. Obstructive sleep apnea and cardiovascular disease: a perspective and future directions. Prog Cardiovasc Dis 2009;51:434-51.
• 40. Williams A, Scharf SM. Obstructive sleep apnea, cardiovascular disease, and inflammation--is NF-kappaB the key? Sleep Breath 2007;11:69-76.
• 41. Weiss G, Goodnough LT. Anemia of chronic disease. N Engl J Med 2005;352:1011-23.
• 42. Libby P, Ridker PM, Maseri A. Inflamation and aterosclerosis. Circulation 2002;105:1135
• 43. Dabbah S, Hammerman H, Markiewicz W, Aronson D. Relation between red cell distribution width and clinical outcomes after acute myocardial infarction. Am J Cardiol 2010;105:312-7.
• 44. Ozsu S, Abul Y, Gulsoy A, Bulbul Y, Yaman S, ds Ozlu T. Red cell distribution width in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Lung 2012;190:319-26.
• 45. Karakaş MS, Er A, Gülcan AR, Altekin RE, Yalçınkaya S, Çilli A. Assesment of Red Cell Distribution Width (RDW) in Patients With Obstructive Sleep Apnea Syndrome. J Turgut Ozal Med Cent 2013:20:208-14.