Diyabetik Ayak Gelişen Hastalarda Algılanan Sosyal Destek ile Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 3, 275 - 283, 30.12.2022

Muhammed Canpolat , Seyhan Çıtlık Sarıtaş

https://doi.org/10.52976/vansaglik.1158975

Öz

DİYABETİK AYAK GELİŞEN HASTALARDA ALGILANAN SOSYAL DESTEK İLE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ
ÖZET
Amaç: Bu çalışma diyabetik ayak gelişen hastalarda algılanan sosyal destek ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metot: Araştırma Mart 2015 – Temmuz 2018 tarihleri arasında yapıldı. Veriler “Sosyo-Demografik Form”, “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ve “Diyabet Yaşam Kalitesi Anketi” kullanılarak çalışmaya katılmayı kabul eden 86 hastadan toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama, One Way Anova, Kruskall Wallis, Mann Whitney-U testi, Bağımsız gruplarda t-testi ve Korelasyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Diyabetik ayak gelişen hastaların sosyal destek (58.88±1.89) ve yaşam kalitesi (150.34±2.93) düzeylerinin orta değerin üzerinde olduğu saptandı. Özel insan desteği alt boyutu ile psikolojik etki ve mesleki endişe alt boyutu hariç, sosyal destek toplam ve tüm alt boyutları ile yaşam kalitesi toplam ve tüm alt boyutları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde önemli bir ilişki olduğu saptandı.
Sonuç: Hastaların sosyal destek ve yaşam kalitesi düzeylerinin orta değerin üzerinde olduğu ve sosyal destek ile yaşam kalitesi arasında istatistiksel olarak önemli bir ilişki olduğu saptandı.
Anahtar Kelimeler: Diyabet, Diyabetik ayak, Sosyal destek, Yaşam kalitesi.

Anahtar Kelimeler

Diyabet, Diyabetik ayak, Sosyal destek, Yaşam kalitesi

Kaynakça

• Akbudak P. (2011). Tip 2 Diyabetli Hastalarda Beslenme Durumu ve Bazi Biyokimyasal Bulgular ile Diyabet Yaşam Kalitesi Arasindaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Diyetetik Programı, Ankara.
• Aksüllü N, Doğan S. (2004). Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5(2), 76-84.
• Altin T. (2016). Gestasyonel Diyabetli Kadınlarda Yorgunluğun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Manisa.
• Arslan A. (2016). Onkoloji Kliniklerinde Tedavi Gören Hastalarda Yalnızlık ve Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Bağrıaçık N. (Ed.). (2003). Diabet ve Obezite Eğitim Kursu Notları. İstanbul, Türk Diabet Cemiyeti Türkiye Obezite Araştırma Derneği Türk Diabet ve Obezite Vakfı, 9-57.
• Bahar A, Sertbaş G, Sönmez A. (2006). Diyabetes mellituslu hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(1), 18-26.
• Barutcu CD. (2011). Kalp Yetersizliği Olan Hastalarda Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İzmir.
• Bastardo Y, Kimberlin C. (2000). Relationship between quality of life, social support and disease-related factors in HIV-infected persons in Venezuela. Aids Care, 12(5), 673-684.
• Blanes L, Francescato DV, Carvalho HG, Masako LF. (2011). Health-related quality of life and self-esteem in patients with diabetic foot ulcers: results of a cross-sectional comparative study. Ostomy/wound management, 57(3), 36-43.
• Coşansu G. (2015). Diyabet: Küresel bir salgın hastalık. Okmeydanı Tıp Dergisi, 31; 1-6.
• Çalışkan T, Duran S, Karadaş A, Tekir Ö. (2015). Kanser hastalarının yaşam kalitesi ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17(1), 27-36.
• Eker D, Arkar H, Yaldız H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
• Eren İ, Erdi Ö, Çivi İ. (2004). Tip II diabetes mellitus hastalarında yaşam kalitesi ve komplikasyonların yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikiyatri, 7(1), 85-94.
• Fortin M, Bravo G, Hudon C, Lapointe L, Almirall J, Dubois MF, et al. (2006). Relationship between multimorbidity and health-related quality of life of patients in primary care. Quality of Life Research, 15(1), 83-91.
• Gökmen S. (2016). Diyabetik Nöropatik Ağrının Depresyon ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, T.C. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı İç Hastalıkları Hemşireliği, İzmir.
• Gries F, Alberti K. (1987). Management of non-insulin dependent diabetes mellitus in Europe: A consensus statement. IDF bull, 32; 169-174.
• Igde S. (2014). Health-related quality of life patients with diabetes mellitus and diabetic foot in the southeastern anatolia region of turkey. International Journal of Caring Sciences, 7(1), 176.
• İmamoğlu Ş (Ed.). (2006). Diabetes Mellitus 2006. İstanbul, Deomed Medikal Yayıncılık, 357-365.
• Karakurt P, Aşılar RH, Yıldırım A. (2013). Diyabetli hastalarin öz-bakim gücü ve algiladiklari sosyal desteğin değerlendirilmesi. Tıp Fakültesi Dergisi, 14(1), 1-9.
• Koloğlu S. (1996). Endokrinoloji: Temel ve Klinik. Ankara, Medikal Network, 367-386.
• Lavery LA, Wunderlich RP, Tredwell JL. (2005). Disease management for the diabetic foot: effectiveness of a diabetic foot prevention program to reduce amputations and hospitalizations. Diabetes Research and Clinical Practice, 70(1), 31-37.
• Luttik ML, Jaarsma T, Moser D, Sanderman R, Van Veldhuisen DJ. (2005). The importance and impact of social support on outcomes in patients with heart failure: an overview of the literature. Journal of Cardiovascular Nursing, 20(3), 162-169.
• Mete HE. (2008). Kronik hastalık ve depresyon. Klinik Psikiyatri, 11(3), 3-18.
• Neşe AÇ, Ovayolu N. (2006). Diyabetik ayak ve bakımı. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 89-97.
• Peker A, Karaöz S. (2017). The effects of social support and hope in the healing of diabetic foot ulcers treated with standard care. Population Health Management, 20(6), 507-507.
• Raspovic KM, Wukich DK. (2014). Self-reported quality of life and diabetic foot infections. The Journal of Foot and Ankle Surgery, 53(6), 716-719.
• Rubin RR, Peyrot M. (1999). Quality of life and diabetes. Diabetes Metabolism Research And Reviews, 15(3), 205-218.
• Ryff CD, Singer B. (2000). Interpersonal flourishing: A positive health agenda for the new millennium. Personality and Social Psychology Review, 4(1), 30-44.
• Savcı AB. (2006). Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesini ve Sosyal Destek Düzeyini Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Erzurum.
• Sothornwit J, Srisawasdi G, Suwannakin A, Sriwijitkamol A. (2018). Decreased health-related quality of life in patients with diabetic foot problems. Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy, 11; 35. Sönmez B, Kasım İ. (2013). Diabetes mellitus’lu hastaların anksiyete, depresyon durumları ve yaşam kalitesi düzeyleri. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 17(3), 119-124.
• Taher M, Abredari H, Karimy M, Rahmati M, Atarod M, Azaepira H. (2016). The assessment of social support and self-care requisites for preventing diabetic foot ulcer in diabetic foot patients. J Educ Community Health, 2(4), 34-40.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2017). Birinci Basamak Sağlık Kurumları İçin Obezite ve Diyabet Klinik Rehberi. Ankara, 120-184.
• Topçu S, Bölüktaş RP. (2012). İnmeli hastalarda yaşam kalitesi ve sosyal desteğin yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 29(3), 159.
• Winkley K, Stahl D, Chalder T, Edmonds ME, Ismail K. (2009). Quality of life in people with their first diabetic foot ulcer: a prospective cohort study. Journal of the American Podiatric Medical Association, 99(5), 406-414.
• Yildirim A, Akinci F, Gozu H, Sargin H, Orbay E, Sargin M. (2007). Translation, cultural adaptation, cross-validation of the Turkish diabetes quality-of-life (DQOL) measure. Quality of Life Research, 16(5), 873-879.
• Yildiz E, Aşti T (2015). Determine the relationship between perceived social support and depression level of patients with diabetic foot. Journal of Diabetes & Metabolic Disorders, 14(1), 1-8.
• Yılmaz C. (Ed.). (2000). Diabetes Mellitus 2000. İstanbul, Gri Tasarım, 13-190.
• Yılmaz M, Aktaş B, Dereli F. (2016). Diyabetli bireylere verilen diyabet eğitim programının bilgi düzeyi, sağlık inancı, diyabet yönetimi ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi, İzmir.
• Zamanzadeh V, Heidarzadeh M, Oshvandi K, Lakdizaji S. (2007). Relationship between quality of life and social support in hemodialysis patients in Imam Khomeini and Sina Educational Hospitals of Tabriz University of Medical Sciences. Medical Journal of Tabriz University of Medical Sciences, 29(1), 49-54.
• Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Farley GK. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52(1), 30-41.