Van İli Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Yem Temini ve Hayvan Besleme Alışkanlıkları

Yıl 2023, Cilt: 34 Sayı: 2, 146 - 154, 29.07.2023

Serhat Yıldız

https://doi.org/10.36483/vanvetj.1284539

Öz

Bu çalışmada, Van İli büyükbaş hayvancılık işletmelerinin genel durumları ile yem temini ve hayvan besleme alışkanlıklarının belirlenmesi, işletmelerin temel sorunlarının saptanarak çözüm önerilerinde bulunulması amaçlanmıştır. Bu çalışmanın materyalini, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi DAP Çiftçi Eğitim Merkezi’nin bünyesinde yapılan eğitimlere, Van ilinden katılan 137 kursiyerlere uygulanan anketler oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, ankete katılanların %84.56’sının 15-50 yaş arasında olduğu, ortaokul ve altı eğitim alanların oranının ise %57.04 olmuştur. Kursiyerlerin %75.63’ünün 5-100 dekar, %18.49’unun 100-250 dekar, %5.88’inin ise, 250 dekar ve üzeri tarım arazisi işledikleri belirlenmiştir. Katılımcıların işletmelerinde ortalama olarak 40.89 baş her yaştan sığır ve 3.00 baş mandaya sahip oldukları; kaba ve kesif yem ihtiyaçlarını dışarıdan karşılayanların oranı sırasıyla %31.67 ve %50.00; meradan faydalananların oranı %78.23; yonca yetiştirenler %34.75 ve işletmesinde silaj kullananlar %35.25 olarak tespit edilmiştir. Kursiyerlerin %61.60’ının hayvanlar için hazırlanan rasyonları, kendilerine göre hazırladıkları, hayvanlara tuz ve vitamin-mineral ilavesi yapanların oranı %81.25 olarak bulunmuştur. Ankete katılan birçok yetiştiricinin, hayvanları günde iki defa yemledikleri (%58.87) ve ahır içinde sabit suluğu bulunan işletmelerin oranı ise %24.39 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Büyükbaş, Hayvan besleme, Hayvancılık işletmesi, Hayvan yemi

Feed Supply and Animal Nutrition Habits of Van Province, Cattle Breeding Facilities

Öz

In this study, it is aimed to determine the general situation of the cattle breeding enterprises in Van, feed supply and animal feeding habits, to determine the basic problems of the enterprises and to offer solutions. The material of this study consists of questionnaires made with 137 trainees from Van, who participated in the trainings opened within the body of Van Yüzüncü Yıl University DAP Farmer Training Center. According to the results of the research, 84.56% of the respondents were between the ages of 15-50, and the rate of those with secondary school or below education was 57.04%. It was determined that 75.63% of the trainees worked on 5-100 decares, 18.49% on 100-250 decares, and 5.88% on 250 decares and above. The participants had an average of 40.89 cattle of all ages and 3.00 buffaloes in their enterprises; the ratio of those who meet their roughage and concentrate feed needs from outside is 31.67% and 50.00%, respectively; the rate of those benefiting from the rangeland is 78.23%; clover growers 34.75% and those using silage in their farms were determined as 35.25%. It was found that 61.60% of the trainees prepared the animal rations according to themselves and 81.25% of the trainees added salt and vitamin-mineral combinations to the rations. It has been determined that many breeders participating in the survey feed the animals twice a day (58.87%) and the rate of enterprises with fixed drinkers in the barn is 24.39%.

Anahtar Kelimeler

Animal farm, Animal feed, Animal nutrition, Livestock

Kaynakça

• Akın S, Kara A, Tutkun, M (2018). Diyarbakır Damızlık Sığır Yetiştiricileri ve Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği özelinde hayvancılık destekleri hakkında üretici görüşlerinin belirlenmesi. DUFED, 7 (1), 21-26.
• Aksoy A, Güler İO, Terin, M (2014). Erzurum İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine üye olan ve olmayan üreticilerin belirli özellikler açısından karşılaştırılması. JAFAG, 31 (3), 82-90.
• Arslan Ö (2018). Muş ili özelinde doğal tarım ve hayvancılığa dayalı sürdürülebilir bir ekonomik gelişim. Anemon, 6 (1), 75–90.
• Aydın R, Güler O, Yanar M ve ark. (2016). Erzurum İli Hınıs İlçesi sığırcılık işletmelerinin barınak özellikleri üzerine bir araştırma. KSÜ Doğa Bil Derg, 19 (1), 98-42.
• Bakan Ö, Aydın R (2016). Ağrı İli süt sığırcılığı işletmelerinin sosyo-ekonomik özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak Derg, 47 (2), 113-122.
• Bakır G, Demirel M (2001). Van İli ve ilçelerindeki sığırcılık işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve hayvan besleme alışkanlıkları. YYÜZF Tar Bil Derg, 11 (1), 29-37.
• Bakır G, Kibar M (2019). Muş İlinde bulunan süt sığırcılığı işletmelerinin bazı yapısal özelliklerinin Crosstab analiziyle belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg, 22 (4), 609-619.
• Bakır G, Kibar M (2020). Muş İli besi sığırcılığı işletmelerinin bazı yapısal özelliklerinin belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg, 23 (6), 1687-1697.
• Bakır G (2002). Van İlindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu. J Agric Sci, 12 (2), 1-10.
• Budağ C, Keçeci Ş (2013). Van’da büyükbaş hayvan besilerinde kullanılan yemler ve besi şekillerine ilişkin bir anket çalışması. YYÜ Fen Bil Enst Derg, 18 (1-2), 48-61.
• Demir P, Elmalı DA, Işık S, Tazegül R, Ayvazoğlu C (2013). Kars İli süt sığırcılık işletmelerinde yem kullanımı ve hayvan besleme alışkanlıklarının ekonomik önemi. Atatürk Üniversitesi Vet Bil Derg, 8 (3), 229-236.
• Ertaş N, Deniz O (2018). 1991 sonrasında Van’da küçükbaş hayvancılığın gelişim seyri ve sorunları. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 3-6 Ekim 2018, Ankara.
• Güzel M, Aybek A (2017). Kahramanmaraş İli süt sığırcılığı işletmelerinin mekanizasyon yapısı. KSÜ Doğa Bil Derg, 20 (2), 148-159.
• İşler H, Ören HGÜ (2021). Dünya’da, Bölgelerde ve Türkiye’de hayvancılık sektörü. Sosyal ve Beşeri Bil Araşt Derg, 22 (48), 72-95.
• Kabaş Ö (2021). Tarımsal mekanizasyonun dünyada ve Türkiye’deki yeri. Erişim tarihi: 21.06.2021. Erişim adresi: https: //arastirma.tarimorman.gov.tr/batem/Belgeler/Kutuphane/Teknik%20Bilgiler/tarimsal%20mekanizasyon.pdf
• Karakuş F, Akkol S, (2013). Van İli küçükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu ve verimliliği etkileyen sorunların tespiti üzerine bir araştırma. YYÜ Fen Bil Enst Derg, 18 (1-2), 09-16.
• Karaturhan B, Şevik T, Yıldız Ö (2014). Yetiştirici birliklerinin tarımsal kalkınmaya etkileri üzerine bir araştırma: Edirne damızlık sığır yetiştiricileri birliği örnek olayı. Ege Üniv Ziraat Fak. Derg, 51 (2), 175-184.
• Kutlu H, Gül A, Görgülü M (2003). Türkiye hayvancılığının sorunları ve çözüm yolları. I. damızlık hayvan-kaliteli yem. Yem Mag Derg. 34, 40-46.
• Özek K (2022). TR22 Güney Marmara Bölgesinde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın durumu, kaba yem üretimi, yeterliliği ve hayvan beslemedeki önemi. Iğdır Üniversitesi FBED, 12 (2), 1187-1200.
• SAS (2014). SAS/STAT. Statistical analysis system for Windows. Released version 9.4. SAS Institute Incorporation, Carry, NC, USA.
• Şahin K, Yılmaz İH (2008a). Van İli’nde yem bitkileri tarımı, mera kullanımı ve sosyo ekonomik yapı üzerine bir araştırma. AÜZF Tar Bil Derg, 14 (4), 414-419.
• Şahin K, Yılmaz İH (2008b). Van ili Gürpınar ilçesinde yem bitkileri üretimi ve sorunları üzerine bir araştırma. AÜZF Tar Bil Derg, 14 (1), 16-21.
• Şeker İ, Tasalı H, Güler H (2012). Muş ilinde sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özellikleri. FÜ Sağ Bil Vet Derg, 26 (1), 9-16.
• Şevik T (2017). Edirne İli Lalapaşa İlçesi süt sığırcılığı eğitiminin tarımsal yayım açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Taşan M (2019). Türkiye’de tarımda üretici örgütlenmesi. Uluslararası Anadolu Zir Müh Bil Derg, (Özel Sayı 1), 77-85.
• Terin M, Ateş HÇ (2010). Çiftçilerin örgütlenme düzeyi ve örgütlerden beklentileri üzerine bir araştırma: Van İli örneği. Ege Üniv Zir Fak Derg, 47 (3), 265-274.
• Tugay A, Bakır G (2008). Giresun yöresindeki sığırcılık işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve hayvan besleme alışkanlıkları. Atatürk Üniv Zir Fak Derg, 39 (2), 231-239.
• Turan M (2019). Diyarbakır manda yetiştiriciliğinin mevcut durumu, sorun ve çözüm önerilerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Diyarbakır.
• TÜİK (2018). Tarımsal işletme işgücü ücret yapısı, Erişim tarihi: 10.04.2021. Erişim adresi: https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaber Bultenleri.do;jsessionid=RBs9fYSLTtyFvHcQCG2Jq49pMb66wHD2yNjJrwcJh2v22JZ85qm!765828690?id=30820.
• TÜİK (2022a). Hayvansal üretim istatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/ Erişim tarihi: 06.03.2023.
• TÜİK (2022b). Tarım göstergeleri. Erişim tarihi: 06.03.2023. Erişim adresi: https://biruni.tuik.gov.tr/ilgosterge/?locale=tr.
• Yıldız S, Akkol S, Deniz S (2019a). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi DAP Çiftçi Eğitim Merkezi’nde eğitim alan kursiyerlerin tarım-hayvancılık okuryazarlığı kapasitelerinin değerlendirilmesi. YYÜ Fen Bil Enst Deri, 24 (2), 133-141.
• Yıldız S, Akkol S, Deniz S (2019b). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi DAP Çiftçi Eğitim Merkezi’nde eğitim alan kursiyerlerin tarım-hayvancılık potansiyellerinin değerlendirilmesi. Van Vet J, 30 (3), 151-157.
• Yıldız S, Deniz S (2021). Muş İli Damızlık Sığır/Manda Yetiştiricileri Birliklerine üye işletmelerin yem temini ve hayvan besleme alışkanlıkları. Iğdır Üniversitesi FBED, 11 (4), 3280-3291.
• Yıldız A, Aygün T (2021a). Van ili Merkez ilçede küçükbaş hayvancılık faaliyetleri ve genel sorunlar: I. İşletmelerin yapısal özellikleri. JASP, 4 (1), 23-36.
• Yıldız A, Aygün T (2021b). Van ili Merkez ilçede küçükbaş hayvancılık faaliyetleri ve genel sorunlar: II. İşletmelerde yetiştirme işleri. JASP, 4 (1), 37-53.