İç Kontrol, İç Denetim ve Bağımsız Denetim İlişkisi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 82 - 104, 29.06.2018

Mehmet Demir , Yakup Ülker Öznur Arslan

Öz

İşletmelerin, varlıklarını
sürdürebilmeleri ve rekabet üstünlüklerini korumaları için işletme içerisinde
olabilecek hata ve hilelerin önlenmesi, muhtemel risklerin belirlenmesi ve bu
risklere karşı önlem alınması amacıyla iç denetim birimlerini oluşturmaları
gerekmektedir. Bu faaliyetlerin etkinliğini artırmak ve kontrol etmek amacıyla
da iç kontrol sistemi ve bağımsız denetim faaliyetlerine verilen önem günden
güne artmaya başlamıştır.

Ortaya çıkan finansal skandallarda, etki
düzeyleri değişiklik gösterse de iç kontrol, iç denetim ve bağımsız denetim
kurumlarının sorumlulukları bulunmaktadır. Bu skandallarda hatalı işlemlerin
etkisinin yanında denetim çalışmalarında tarafsızlık, objektiflik ve
bağımsızlık anlayışlarında zedelenmenin payının da olduğu bir gerçektir. Bunun
sonucunda işletme çıkar çevrelerinin yanlış karar almaları ve ülke
kaynaklarının heba edilmesi söz konusu olacaktır. Dolayısıyla bağımsız,
tarafsız ve objektif davranabilen etkin bir iç denetim sistemi ve bu sistemin
iç kontrol ve bağımsız denetimle uyumu, mikro düzeyde işletmelere makro düzeyde
işletme ile ilgili çıkar çevrelerine ve ülkeye önemli ve değerli katkılar
sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

İç Kontrol, İç Denetim, Denetim, Bağımsız Denetim

Kaynakça

• Adiloğlu, Burcu (2010), “İç Denetim Süreci ve Temel İşletme Faaliyetlerinin Kontrol Prosedürleriyle Değerlendirilmesi: Bir Uygulama”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Akışık, Orhan (2005), “İç Kontrol Sistemi ve Bağımsız Denetim İçindeki Yeri”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:14, s.89-101.
• Aktaş, Mehmet Ali (2005), “İç Kontrol Sistemi ve Verimlilik İlişkisi”, Mevzuat Dergisi, Haziran, Yıl: 8, Sayı: 99, s.1-6.
• Akyel, Recai (2010), “Yönetimde İç Kontrol, İç Denetim ve Dış Denetim Fonksiyonlarının Birbirileri İle İlişkileri ve Türk Kamu Yönetiminde Uygulamalarının Değerlendirilmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi SBE Dergisi, 19(3), s. 1-22.
• Aslan, Bayram (2010), “Bir Yönetim Fonksiyonu Olarak İç Denetim”, Sayıştay Dergisi, Sayı:77, s.63-86.
• Aygün, Onur (2016), “Mali Disiplinin Sağlanması Açısından Bağımsız Denetimin Önemi Ve Enerji Sektöründe Örnek Uygulama”, Denetim Akademisi, 15.11.2017.
• Bozkurt, Nejat (1999). Muhasebe Denetimi, İstanbul, Alfa Yayınları.
• Bozkurt, Nejat (2009), İşletmelerin Kara Deliği Hile: Çalışan Hileleri, Alfa Yay., İstanbul.
• Çıtak, Fatma (2013), “Hileli Finansal Raporlamada İç Denetçilerin Sorumluluğunun Tespitine İlişkin Bir Araştırma”, Niğde Üniversitesi SBE, Yayınlanmamış YL Tezi.
• Dirimtekin, Tuğrul (1981), “Muhasebe Denetim Raporları”, Bursa: Bursa İktisadi Ve Ticari İlimler Akademisi İşletme Fakültesi, Yayın No: 8.
• Ergüden, A. Ergin (2009), “Kontrol Öz Değerlemesi” İstanbul RSMMMO Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 93, s.45-59
• Gönen, S. (2009), “İç Kontrol Sistemimin Unsurlarından Kontrol Ortamının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”. World of Accounting Science, 11(1), s.189-217.
• Gönülaçar, Şener (2007), “İç Denetimde Hedefler ve Beklentiler”, Mali Hukuk Dergisi Sayı:131, s.1-21.
• Güredin, Ersin (2010), Denetim ve Güvence Hizmetleri, Türkmen Kitabevi, Baskı: 13.
• Hatunoğlu, Zeynep, Koca, Nurettin; Kıllı, Mustafa (2012), “İç Kontrolün Muhasebe Sistemindeki Hata ve Hileleri Önlenmesindeki Rolü Üzerine Bir Alan Çalışması”, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), s.169-189.
• Kartal, Fikret (2013), “Türkiye’de Kamu ve Özel Sektörde İç Denetim Uygulamaları,” Maliye ve Finans Yazıları, Cilt:27, Sayı:99, s.8-36.
• Kaya, Bertan, (2013), “İç Denetim Yönetime Değer Katmak, İç Denetçilerin İç Kontrole İlişkin Rol ve Sorumlulukları”, İç Denetim Koordinasyon Kurulu Yayınları, Ankara, s.20-31.
• Kepekçi, Celal (2004), Bağımsız Denetim, Avcıoğlu Basım Yayın, İstanbul.
• Kesik, Ahmet (2005), “5013 “Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Bağlamada ve AB Sürecinde Türk Kamu İç Mali Kontrol Sistemi”, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 9, s.4-114.
• Kızılboğa, Rüveyda; Özşahin, Filiz (2013), “Etkin Bir İç Kontrol Sisteminin İç Denetim Faaliyetine ve İç Denetçilere Katkısı”, Niğde Üni., İ.İ.B.F. Dergisi, 6(2), s.220-236.
• Kurnaz, Niyazi ve Çetinoğlu, Tansel (2010), “İç Denetim Güncel Yaklaşımlar”, Umut Tepe Yayınları.
• Özbek, Çetin (2012), “İç Denetim Kurumsal Yönetim, Risk Yönetimi, İç Kontrol”, Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları, No: 3.
• Öztel, Ziynet Özge (2016), “Bağımsız Denetimin İç Denetimden Yararlanması”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Pehlivanlı, Davut (2014), Modern İç Denetim ve Genel İç Denetim Uygulamaları, Beta Yayınevi, Ankara.
• Tufan, Mehri; Görgün, Mustafa (2013), “Türkiye’deki Kamu İç Denetim Sisteminin Uluslararası İç Denetim Standartları Çerçevesinde İncelenmesi”, Sayıştay Dergisi, Sayı:89, s.115-135
• Türedi, Selda (2012), “İç Kontrol Sistemi ve Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, s.27-37.
• Türker, Masum (2014), “Muhasebe Denetim Teorik Yaklaşımları”, Ders Notları, İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Usul, Hayrettin (2013), Bağımsız Denetim, 1. Baskı Ankara: Detay Yayıncılık . Uzay, Şaban (1998), “İç Denetim Fonksiyonunun Bağımsız Dış Denetime Etkisi”, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1-2), Mayıs, s.161-176
• Uzun, Ali Kamil ,(2010) “Bağımsız Denetçinin Seçiminde Denetim Komitesinin Rol ve Sorumlulukları”, Active Denetim Dergisi, Mart-Nisan 2010, s.48-60
• William, C., Thomas ve Emersan O. Henke (1986), Auditing: Theory and Practice, 2th Ed., Boston; Kent Poblishing Company.
• Yılancı, Münevver, (2006), İç Denetim: Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi İşletmesi Üzerine Bir Araştırma, 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Eskişehir.
• Yaman, Adem (2008), “Kamu İç Kontrol Sisteminin Başarı Faktörleri”, Mali Hukuk Dergisi, Sayı: 138, Kasım- Aralık, s.1-10.
• Yurtsever, Gürdoğan. (2008), “Bankacılığımızda İç Kontrol, İstanbul”: Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No: 256.
• http//kontrol.bumko.gov.tr 20.11.2017
• http://www.galataadvisors.com 14.12.2017
• http://www.tdk.gov.tr) 20.03.2018