Veri Zarflama Analizi İle Van İli Ortaöğretim Kurumlarının Etkinliğinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 9, 33 - 56, 30.06.2020

Elvan Hayat , Burak Uyar

Öz

Günümüz bilgi toplumunun gerektirdiği bilgi birikimine sahip eğitimli bireylerin yetişmesinde, ortaöğretim kurumlarının önemi giderek artmaktadır. Veri Zarflama Analizi (VZA), performansın en önemli boyutlarından biri olan etkinlik ölçümünde kullanılan parametrik olmayan doğrusal programlama tabanlı bir tekniktir. Bu çalışmanın amacı, veri zarflama analizi (VZA) kullanarak Van ilindeki ortaöğretim kurumlarının etkinliklerini belirleyerek, etkin olmayan ortaöğretim kurumlarının etkinliklerinin arttırılması ve iyileştirme çalışmalarının yapılması için karar vericilere önerilerde bulunmaktır. Çalışmada, verilerine ulaşılabilen 27 adet Anadolu Lisesine ilişkin, 2018-2019 eğitim-öğretim dönemine ait 3 girdi ve 4 çıktı değişkeni ele alınarak VZA uygulanmış ve göreceli etkinlikleri ölçülmüştür. Ölçeğe göre sabit getiri varsayımıyla girdi odaklı olarak kurulan modelin analizi sonucunda, 27 Anadolu Lisesinden 6 tanesi etkin bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Veri Zayıflama Analizi, Doğrusal Programlama, Göreceli Etkinlik

Kaynakça

• Afonso, A. ve St. Aubyn M. (2006), Cross-country efficiency of secondary education provision: A semi-parametric analysis with nondiscretionary inputs, Economic Modelling, 23; 476-491.
• Ayna ve Elmastaş Gültekin (2019), Evaluation of the Efficiency of Public High Schools in İzmir/Turkey Using DEAHP Approach, Eskişehir Technical University Journal of Science and Technology A- Applied Sciences and Engineering, 20(1), 34 – 53.
• Özden, H., 2008. Veri Zarflama Analizi İle Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185.
• Balkan, D. ve Arıkan M., 2010. Sivas İlindeki Ortaöğretim Kurumlarının Etkinliklerinin Öğrenci Başına Düşen Öğretmen ve Derslik Sayısı Bakımından Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(2), 133-154.
• Bradley, S., Johnes, G. and Millington, J., (2001), The effect of competition on the efficency of secondary schools in England, Euopean Journal of Operational Research, 135, 545-568.
• Boussofiane, A., Dyson, R. ve Rhodes, E. (1991), "Applied data envolopment analysis", European Journal of Operational Research, 2 (6), 1-15.
• Charnes A., Cooper W W, Rhodes E., Measuring the Efficiency of Decision Making Units, European Journal of Operational Research, Volume: 2, 1978, s.429-444
• Charnes A., Cooper W W., Rhodes E., Evaluating Program and Managerial Efficiency: An Application of Data Envelopment Analysis to Prograö Follow Through, Management Science, 27 (6), 668-697, 1981.
• Demir, İ., Depren, Ö. and Kılıç, S., 2010, Measuring the efficiency of secondary schools in different regions in Turkey using data envelopment analysis, The International Journal of Research in Teacher Education, 1(1), 52-64 pp.
• Demir, E. ve Durakoğlu, M., 2013, Çorum ilindeki liselerin 2012-2013 eğitim öğretim sürecindeki etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 19-46s.
• Farrell M.J., The Measurement of Productive Efficiency, Journal of the Royal Statistical Society, Volume: 120, 1957, s.253
• Golany B. and Yu, B, Theory and Methodology Estimating Returns to Scale in DEA, European Journal of Operational Research, Volume: 103, 1997, s.28
• Gültan, S. (2003). Bilgi toplumu sürecinde Avrupa Birliği ve Türkiye. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Kecek , G. (2010) , Veri Zarflama Analizi : Teori ve Uygulama Örneği, Ankara : Siyasa l Yayın.
• Kıranoğlu, M. Eray (2005), Measuring Secondary School Education Efficiencies Of Turkish Provinces: An Application Of Data Envelopment, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi; 14-75.
• Kutlar, A.,& Babacan, A., 2008. Türkiye'deki Kamu Üniversitelerinde CCR Etkinliği-Ölçek Etkinliği Analizi: DEA Tekniği Uygulaması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 148-172.
• Türkan, S. and Özel, G., 2017, Efficiency of state universities in Turkey during the 2014-2015 academic year and determination of factors affecting efficiency, Education and Science, 42(191), 307-322 pp.
• Tyagi, P., Yadav, S.P. and Singh, S.P., 2009, Efficiency analysis of schools using DEA: A case study of Uttar Pradesh state in India, Department of Mathematics, Roorkee, India.
• Yeşilyurt, C. ve Alan, M.A., 2003, Fen liselerinin 2002 yılı göreceli etkinliğinin veri zarflama analizi (VZA) yöntemi ile ölçülmesi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 91-104 s.
• Kırjavainen, T. and Loikkanen, H. A., 1998, Efficiency differences of finish senior secondary schools: an application of DEA and Tobit analysis, Economics of Education Review, 17(4), 377-394 pp.
• Yolalan, R. (1993); İşletmeler arası Göreli Etkenlik Ölçümü, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları: No: 483, Ankara, s.4-51
• Yoluk M., Hastane Performansının Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemi ile Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Kurumları İşletmeciliği Anabilim Dalı, Ankara, 2010; 121s. Şıklar, E., Doğan, H., (2015), Eskişehir İlindeki Anadolu Liselerinin Göreli Etkinliklerinin Ölçümü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(3), 215- 232 Tarım, A. (2001) , Veri zarflama analizi: matematiksel programlama tabanlı göreli etkinlik ölçüm yaklaşımı, Ankara: Sayıştay Yayınları.