TÜRKİYE EKONOMİSİNDE SEÇİM DÖNEMLERİNDE CDS PRİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ: 2002-2018 DÖNEMİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 106 - 125, 06.12.2021

Munise Ilıkkan Özgür , Seda Çelik

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’nin Kasım 2002-Haziran 2018 döneminde CDS primi ile reel büyüme oranı, enflasyon, işsizlik, cari açık/GSYH, reel efektif döviz kuru ve sermaye yeterlilik oranı arasındaki eşbütünleşme ilişkisi dört genel seçim dönemi ele alınarak incelenmiştir. Bu ilişki ARDL sınır testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Seçim dönemleri; birinci dönem (3 Kasım 2002-22 Temmuz 2007), ikinci dönem (23 Temmuz 2007-12 Haziran 2011), üçüncü dönem (13 Haziran 2011-1 Kasım 2015) ve dördüncü dönem (2 Kasım 2015-24 Haziran 2018) olarak belirlenmiş; CDS primi üzerindeki değişkenlerin etkisi her dönem için ayrı bir şekilde araştırılmıştır. Değişkenlere bakıldığında reel büyüme oranı ve CDS primi arasındaki ilişkinin birinci dönem negatif, üçüncü dönem pozitif olduğu tespit edilmiştir. Enflasyon ile CDS primi arasındaki ilişkinin, ikinci ve üçüncü dönem için pozitif yönde olduğu bulunmuştur. Cari açık/GSYH ile CDS primi arasındaki ilişkinin birinci dönem pozitif, reel efektif döviz kuru ve sermaye yeterlilik oranı ile CDS primi arasındaki ilişkinin ise ilk üç dönem için negatif olduğu görülmektedir. İşsizlik oranı ise tüm dönemlerde CDS primini etkilememektedir.

Anahtar Kelimeler

Ülke riski, CDS, Seçim dönemi, ARDL

Kaynakça

• Aizenman, J., Hutchison, M., & Jinjarak, Y., (2013). What is The Risk of European Sovereign Debt Defaults? Fiscal Space, CDS Spreads and Market Pricing of Risk. Journal of International Money and Finance, cilt.34, 37-59.
• Akkaya, M., & Kanar, S., (2017). Sosyal ve Toplumsal Olayların Finansal Yapıya Etkisi: Türkiye-Rusya Krizi ve 15 Temmuz Olayı. ICMEB’17, 119-124.
• Angelini, E., & Di Febo E., (2014). CDS Spreads: an Empirical Analysis on The Determinants. Journal of Empirical Economics, cilt.2, sa.2, 70-87.
• Aslan, A., (2013). Pricing of Sovereign Credit Risk: Application to Turkey. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Brandorf, C., & Holmberg, J., (2010). Determinants of Sovereign Credit Default Swap Spreads for PIGS– a Macroeconomic Approach, Bachelor Thesis, Lund University School of Economics and Management.
• Brown, R. L., Durbin, J., & Evans, J. M., (1975). Techniques for Testing the Constancy of Regression Relationships Over Time. Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Methodological), cilt.37, sa.2, 149-163.
• Can, H., & Paskaleva, M., (2017). Macroeconomic Determinants of CDS: The Case of Europe. New Knowledge Journal of Scence, cilt.6, sa.3, 64- 76.
• Chacko, G., Sjöman, A., Motohashi, H., & Dessain, V., (2015). Credit Derivatives, Revised Edition: A Primer on Credit Risk, Modeling, and Instruments. FT Press.
• Demirhan, E., (2018). Terör Olaylarının Ülke CDS Primlerine ve hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Avrupa Bölgesi Ve Türkiye Özelinde. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirkan, B., (2011). Kredi Temerrüt Swaplarının Fiyatlama Yöntemleri Ve Fiyatlamayı Etkileyen Finansal Ve Makroekonomik Göstergelerin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dinç, M., Yıldız, Ü., & Kırca, M., (2018). Türkiye Kredi Risk Primindeki (CDS) Yapısal Kırılmaların Ekonometrik Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 181-192.
• Ersan, İ., & Günay, S., (2009). Kredi Riski Göstergesi Olarak Kredi Temerrüt Swapları (Cdss) ve Kapatma Davasının Türkiye Riski Üzerine Etkisine Dair Bir Uygulama. Bankacılar Dergisi, cilt.71, 3-22.
• Fontana, A., & Scheicher M., (2010). An Analysis of Euro Area Sovereign CDS and Their Relation With Government Bonds. European Central Bank (ECB) Working Paper Series, No.1271.
• Gujarati, D., (2016). Örneklerle Ekonometri. Çeviren: Doç. Dr. Nasip Bolatoğlu. Ankara: BB101 Yayınları.
• Ho, S. H., (2016). Long and Short-Runs Determinants of the Sovereign CDS Spread in Emerging Countries. Research in International Business and Finance, cilt.36, 579-590.
• Kajurova, V., (2015). The Determinants of CDS Spreads: The Case of UK Companies. Procedia economics and finance, cilt.23, 1302-1307.
• Kaya, B., Kaya, E. Ö., & Yalçıner, K., (2015). Türkiye’nin Derecelendirme Notları ve Kredi Temerrüt Swap Primlerinin Ekonomik ve Sosyal Olaylara Tepkisinin Analizi. Maliye ve Finans Yazıları, cilt.1, sa.103, 85-111.
• Keten, M., Başarır, Ç., & Kılıç, Y. (2013). Kredi Temerrüt Takası ile Makroekonomik ve Finansal Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 17. Finans Sempozyumu, 377- 385.
• Kılcı, E. N., (2017). CDS Primleri İle Ülke Kredi Riski Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi; Türkiye Örneği. Maliye ve Finans Yazıları, sa.108, 71-85.
• Lahiani, A., Hammoudeh, S., & Gupta, R., (2016). Linkages Between Financial Sector CDS Spreads and Macroeconomic Influence in a Nonlinear Setting. International Review of Economics & Finance, cilt.43, 443-456.
• Longstaff, F. A., Pan, J., Pedersen, L. H., & Singleton, K. J., (2011). How Sovereign is Sovereign Credit Risk?. American Economic Journal: Macroeconomics, cilt.3, sa.2, 75-103.
• Özman, H., Özpınar, Ö., & Doru, O., (2018). Kredi Temerrüt Takası (CDS) ve Kur-Faiz İlişkisi: Türkiye Örneği. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, cilt.2, sa.4, 31-45.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J., (2001). Bounds Testing Approaches to The Analysis of Level Relationships. Journal of applied econometrics, cilt.16, sa.3, 289-326.
• Sand, H. J. H., (2012). The Impact of Macro-Economic Variables on the Sovereign CDS Spreads of the Eurozone Countries: Examining the Determinants of Credit Default Swaps. Doctoral dissertation, Master Thesis, University of Groningen.
• Tamakoshi, G., & Hamori, S., (2018)., Credit Default Swap Markets in the Global Economy: An Empirical Analysis. Routledge.
• Tarı, R., (2012). Ekonometri (Gözden geçirilmiş 8. Baskı). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Yıldırım S., (2013). Türkiye’de Para Ve Sermaye Piyasalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler 101 Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Yılmaz, A., & Çetiner, Ö., (2017). Risk in Turkish Economy; The Linkage Between Credit Default Swap (CDS), Current Account Deficit and Exchange Rate. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi, 563-576.