TÜRKİYE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN EKONOMİYE ETKİSİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 126 - 143, 06.12.2021

Kadir Karagöz

Öz

Otomotiv sektörü 20. yüzyılın başlarından beri sanayileşmenin ve ekonomik büyümenin lokomotifi olarak birçok ülkenin kalkınmasına katkıda bulunmaktadır. Sektörün önemi sadece kendi üretiminin katma değerinden değil, çok güçlü ileri ve geri bağlantıları nedeniyle başka birçok sektörün de gelişmesine katkıda bulunmasından kaynaklanmaktadır. İçinde bulunduğumuz 21. yüzyılda bu etkileşimin daha da arttığı söylenebilir.
Otomotiv sanayi Türkiye ekonomisi açısından da önde gelen sektörlerdendir. Üretim değeri ve ihracat gelirleri açısından son yıllarda gelişim göstermektedir. Gerek dinamik ve büyüyen nüfus gerekse sektörün üretim ve ihracat hacmi otomotiv sektörünün önemini ve potansiyelini artırmaktadır. Bununla birlikte otomotiv sektörünün ekonomik etkilerinin ampirik açıdan yeterince incelenmediği görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de otomotiv sektörünün ekonomik büyüme ve gelir düzeyine etkisi ampirik olarak araştırılmaktadır. Elde edilen bulgular otomotiv sektöründeki üretim artışının gelir ve refah düzeyini olumlu yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Giderek gelişen ve güçlenen Türkiye otomotiv sektörünün önümüzdeki yıllarda da ülkenin kalkınmasında kilit rol oynayacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Otomotiv sektörü, ekonomik büyüme, ARDL modeli

Kaynakça

• Altuğ, M. (2010). 1960 ile 1980 Yılları Arası Türk Otomotiv Sektörünün Gelişmesi, Marmara Üniversitesi SBE, Doktora Tezi, İstanbul.
• AT Kearney Analysis (2020). The contribution of the automobile industry to technology and value creation, Erişim: 9.4.2020, https://www.kearney.com/automotive/article?/a/the-contribution-of-the-automobile-industry-to-technology-and-value-creation
• Avcu, N. (2016). Türkiye’de Otomotiv Sektöründe Yoğunlaşma ve Büyüme Üzerindeki Etkisi, Adnan Menderes Üniversitesi SBE, Y. Lisans Tezi, Aydın.
• Bedir, A. (2002). Türkiye’de Otomotiv Sanayii Gelişme Perspektifi, Devlet Planlama Teşkilatı Yayın No: DPT 2660, Ankara.
• Black, A., Roy, P., El-Haddad, A. ve Yılmaz, K. (2020). The political economy of automotive industry development policy in middle income countries: A comparative analysis of Egypt, India, South Africa and Turkey, ESID Working Paper No. 143.
• Bulutay, T. (1995). Employment, Unemployment and Wages in Turkey, International Labour Office, Ankara.
• Çetin, B., Barış, S. ve Sarıoğlu, S. (2011). Türkiye’de Karayollarının Gelişimine Tarihsel Bir Bakış, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt:1, SA 1, 123-150.
• Dolanay, S. S. ve Oğuztürk, B. S. (2019). Otomotiv Sanayinde Teknoloji Geliştirme Yeteneğinin Kazanılması ve Patika Bağlılığı (Güney Kore – Türkiye), Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 24, SA 3, 495-511.
• Erkök, B. (2018). Girdi Çıktı Analizi ile Otomotiv Sektörünün Konumu, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 644: 9-40.
• Görener, A. ve Görener, Ö. (2008). Türk Otomotiv Sektörünün Ülke Ekonomisine Katkıları ve Geleceğe Yönelik Sektörel Beklentiler, Journal of Yaşar University, Cilt 3, SA 10, 1213-1232.
• İçingür, Y. ve Çengelci, A. (2001). Türkiye’de Otomotiv Endüstrisinin Sektörel Analizi, Selçuk Teknik Online Dergisi, cilt 1, SA 3, 1-8.
• İSO – İstanbul Sanayi Odası, Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, Erişim: 3.11.2021, https://www.iso500.org.tr/500-buyuk-sanayi-kurulusu/2020/?ara=&year=2020&langId=1&sayfa=1
• İSO – İstanbul Sanayi Odası (2002). Otomotiv Sanayii Sektörü, Yayın No. 2002-4, İstanbul.
• Kaynak, M. ve Ari, Y. O. (2011). Türk Otomotiv Sektöründe Yoğunlaşma: Binek ve Hafif Ticari Araçlar Üzerine Bir Uygulama, Ekonomik Yaklaşım, Cilt 22, SA 80, 35-58.
• OICA – International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, Erişim: 4.11.2021, https://www.oica.net/category/production-statistics/2020-statistics/
• Özbay, F., Pehlivan, C. ve Oğuztürk, B. S. (2020). Otomotiv İhracatının İstihdam, Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 25, SA 4, 569-585.
• Polat, M. A. (2020). Türk Otomotiv Sektörünün Ekonomik Büyümeye Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Ekonometrik Analiz, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 19, SA 73, 504-521.
• Uçak, S., Aytekin, A. G. ve Kuvat, Ö. (2018). ARDL Modeli ile Türkiye’de Otomotiv İhracatı-Büyüme İlişkisi, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 6, (ICEESS’ 18) Özel Sayısı, 201-209.
• Yücel, İ. (2018). Marshall Planı ve Türkiye’ye Etkisi, Ankara Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.