Understanding the Romani Community: The Example of İstanbul Arnavutköy Boyalık Neighborhood

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 31 - 44, 27.12.2024

Gökçen Çatlı , Rüveyda Örnek

https://doi.org/10.62147/veche.1548271

Öz

It’s impossible to not notice Romani people who exist in many countries, within the society they live in. They may seem interesting to some with their colorful clothing, cheerful attitudes and unique nomadic/seminomadic lives. The fact that Romani people who migrated from India to other countries have similar and different cultural because they still carry their root culture and affected by the society, they live in. Society is a whole of mechanical and organic solidarity by which different groups act in harmony in order of cultural richness. In this study the entire of the Romani community in Turkey which are divided into Rom, Dom and Lom aren’t all mentioned but the Rom who act with bureaucracy and modernization. A field study was carried out with them in Arnavutköy Boyalık Square in İstanbul in 2023-2024 by mixed research method, survey and participant observation technique. From 122 Romani people 25 women and men over the age of 18 was selected and tried to obtain the experiences of being Romani. In summary, this study is based on field research conducted with a holistic and inductive approach, focusing on social solidarity and stratification/ghettoization/otherization. As a result, because of being located in İstanbul, Boyalık Romani have changed, developed, and due to the benefits of urbanization their education and economic levels have improved, and thus have started to participate in social solidarity. It can be said that the nation-state structure and the new era domestic politics are also effective in the ongoing solidarity.

Anahtar Kelimeler

Culture, İstanbul Arnavutköy Boyalık, Romani, Sociology, Subculture

Etik Beyan

Ethics committee approval was received for this study from Istanbul Aydın University Social and Human Sciences Ethics Commission (Date: 30.03.2023, Meeting No: 2023/03).

Destekleyen Kurum

The Scientific and Technological Research Council of Türkiye (TÜBİTAK)

Teşekkür

This study was supported by TÜBITAK project number 1919B012219123. We would like to thank TÜBITAK for their support.

Roman Topluluğunu Anlamak: İstanbul Arnavutköy Boyalık Mahallesi Örneği

Öz

Birçok ülkede varlık gösteren Romanları, yaşadıkları toplum içinde fark etmemek mümkün değildir. Onlar renkli giyimleri, neşeli tavırları ve kendilerine özgü göçebe/yarı göçebe yaşamlarıyla kimine ilginç gelebilmektedir. Hindistan’dan diğer ülkelere göç eden Romanların, birbirlerine benzer ve birbirlerinden farklılaştıkları kültürel noktalarının bulunması, kök kültürlerini halen taşımalarına rağmen yaşadıkları toplumdan da etkilendiklerini göstermektedir. Toplum, mekanik ve organik dayanışmanın bir bütünüdür ve farklı grupların anayasal düzenle birbirleriyle uyumlu hareket etmeleri, kültürel zenginliğin göstergesidir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de bulunan Roman topluluğunun tümünü ele almak değildir. Romanlar kendi içlerinde Rom, Dom ve Lom alt topluluklarına ayrılmaktadır. Modernleşmenin etkisiyle bürokrasiye uyum göstermeye gayret eden ve toplumsallaşmasını gerçekleştirmeye devam eden Rom toplulukları Türkiye’nin Batısına göç etmiş olanlardır. Bu amaçla İstanbul Arnavutköy Boyalık Mahallesinde yaşayan Romanlarla bir saha çalışması gerçekleştirilmiştir. 2023- 2024 yıllarında çalışılan sahada, karma araştırma yöntemi, anket ve katılımlı gözlem teknikleriyle ilerlenmiştir. Araştırma evrenini oluşturan 18 yaş üstü 122 kadın ile erkek Romandan, 25 kişilik araştırma örneklemi seçilerek hipotezlere odaklanılmıştır. Onların gözünden Roman olma deneyimleri elde edilmeye çalışılmış ve kültür bilim üzerinden empati geleneğiyle bulgular, sahadan toplanan bilgilerle yorumlanmıştır. Özetle bu çalışma, toplumsal dayanışmaya uyum gösterme eğiliminde olan Romanlara odaklanmakla birlikte tabakalaşma/gettolaşma/ ötekileştirme unsurlarına da değinerek, bütüncül ve tümevarımcı yaklaşımla yürütülen bir saha araştırmasına dayanmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, Boyalık Mahallesi Romanları her ne kadar İstanbul’un çevresinde bulunsalar da kentleşmenin getirisiyle birlikte değişime gelişimle katkıda bulundukları, eğitim ile ekonomik refah düzeylerinin nispeten iyileştiği, bunun neticesinde de toplumsal dayanışmaya katılım göstermeye başladıkları söylenebilmektedir. Süregelen dayanışmada, ulus-devlet yapılanmasının ve yeni dönem iç siyasetinin de etkili olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Alt kültür, İstanbul Arnavutköy Boyalık, Kültür, Romanlar, Sosyoloji

Etik Beyan

Bu çalışma için İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilim Etik Komisyonundan etik kurul onayı alınmıştır (Tarih:30.03.2023, Toplantı No: 2023/03).

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Teşekkür

Bu çalışma, 1919B012219123 numaralı TÜBİTAK projesi kapsamında desteklenmiştir. TÜBİTAK’a desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Beauvoir, S. D. (2022). Müphemlik Ahlakı Üzerine Pirus ve Sineas. Çev., Gülçin Kaya-Rocheman. İstanbul: Everest Yayınları.
• Bourdieu, P. (1998). Practical Reason. California: Stanford University Press.
• Çatlı Özen, G. (2017). Nusayrîlerin kültürel etkileşim incelemeleri. Journal of Analytic Divinity, 1(1), 150–162.
• Douglas, M. (2007). Saflık ve Tehlike Kirlilik ve Tabu Kavramlarının Bir Çözümlenmesi (Emine Ayhan, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Fraser, A. (2005). Avrupa Hakları Çingeneler, İstanbul: Homer Kitapevi.
• Fırat, M. (2016). Çingeneliği Anlamanın İmkânı: Çingeneler Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Malatya Örneği, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elâzığ.
• Giddens, A. (2008). Sosyoloji (Cemal Güzel, Yayına hazırlayan) İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. New Jersey: Prentice-Hall.
• Göncüoğlu, S. F., & Yavuztürk, Ş. P. (2010). Sulukule ve Çingeneleri. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi (23), 107-134.
• Haviland, W. & Harald, E.L.P. ve Walrath, D. (2008) Kültürel Antropoloji (İnan Deniz ve Erguvan Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Kaknüs.
• İlhan, S., & Fırat, M. (2017). Bir İnşa Süreci Olarak Çingenelik: Kuramsal Bir Çözümleme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 265-276. https://doi.org/10.18069/firatsbed.346534
• Kobayashi, A. (2012). Sınıfta ırk ve ırkçılık: Öteden öfkeyle bakmak. Fe Dergi, 4(2), 1–10.
• Kolukırık, S. (2004). Aramızdaki Yabancı: Çingeneler, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kolukırık, S. (2008). Türkiye’de Rom, Dom ve Lom Gruplarının Görünümü. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (HÜTAD), (8), 145-154.
• Sal, A. (2009). Türkiye'de yaşayan Çingenelerin sanatsal olarak ele alınışı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Ünaldı, H. (2012). Türkiye’de Yaşayan Kültürel Bir Farklılık: Çingeneler. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 615-626.
• Yılmaz Sert, N., & Turhan, Ş. B. (2019). Türkiye’de Romanlara Yöneltilen Nefret Söyleminin Romanlar Tarafından Algılanma Biçimi: Roman Üniversite Öğrencileri Üzerine Nitel Bir Çalışma. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(3), 535-559. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.610856