Yeni Kanaat Önderleri Olarak Sosyal Medya Fenomenlerinin Z Kuşağı Üzerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 45 - 56, 27.12.2024

Emine Çetiner Özyılmaz , Duygu Oyman

https://doi.org/10.62147/veche.1573507

Öz

Sosyal medya artan etkinliğiyle günlük hayatımızda daha çok yer edinirken bir yandan da sosyal medya fenomeni gibi yeni kavramları da gündeme getirmektedir. Sosyal medya fenomenleri ya da yeni etkileyiciler (influencer) genç kuşağın izlenen, sözü dinlenen, takip edilen yeni kanaat önderleri olarak görülmektedir. Dijital teknolojilerin ve sosyal medyanın en aktif kullanıcılarından Z nesli sosyal medya fenomenlerini görüş alma, yorumlama ve tavsiye gibi daha birçok nedenle takip etmektedir. Alan yazında sosyal medya fenomenleri hakkında yapılan çalışmalar, takip etmeye yönlendiren nedenler ile fenomenlerin satın alma davranışları üzerindeki etkilerine yoğunlaşırken az sayıda çalışma yeni etkileyicileri kanaat önderliği bağlamında ele almıştır. Bu çalışma Z kuşağı üniversite gençliğinin sosyal medya fenomenlerini kanaat önderi olarak görmesinde güdüleyici faktörleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin farklı bölümlerinde lisans düzeyinde eğitim gören toplam 429 öğrenciye ‘Takipçiler Nezdinde Sosyal Medya Fenomenlerinin Kanaat Önderliği Ölçeği’ uygulanmıştır. Veriler; demografik değişkenler, takip edilen sosyal medya platformları ve sosyal medya fenomenlerini takip etme amaçlarına göre SPSS 21 paket programı kullanılarak korelasyon testi, t test, tek yönlü varyans ve çapraz tablo analizleri ile değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre üniversite öğrencileri en çok eğlence, güven ve yakınlık boyutlarında sosyal medya fenomenlerini kanaat önderi olarak değerlendirmektedir. Sosyal medya fenomenlerinin fikir liderliği cinsiyet ve sınıf değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaşmamaktadır. Katılımcılar arasında en çok kullanılan sosyal medya platformu Youtube ve Instagram olurken, sosyal medya fenomenleri daha çok hobi ve ilgi duyulan konularda bilgi edinme, eğlenme ve gündemi takip etme amaçlarıyla takip edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kanaat Önderleri, Sosyal Medya, Sosyal Medya Fenomenleri, Z Kuşağı

Etik Beyan

Bu çalışma için etik kurul onayı, Atatürk Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu Başkanlığından (Tarih: 16.11.2021, Sayı: E.88656144- 000.2100313521) alınmıştır.

The Impact of Social Media Influencers as New Opinion Leaders on Generation Z

Öz

While social media is becoming more and more present in our daily lives with its increasing effectiveness, it also brings new concepts such as social media influencers to the agenda. Social media influencers or new influencers are seen as the new opinion leaders of the younger generation who are watched, listened to and followed. Generation Z, one of the most active users of digital technologies and social media, follow social media influencers for many reasons such as opinion, comment and advice. While the studies on social media influencers in the literature focus on the reasons that lead them to follow and the effects of influencers on purchasing behaviors, few studies have addressed new influencers in the context of opinion leadership. This study aims to reveal the motivating factors for Generation Z university youth to see social media influencers as opinion leaders. Within the scope of the research, the 'Scale of Opinion Leadership of Social Media Influencers in the Eyes of Followers' was applied to a total of 429 students studying at undergraduate level in different departments of Atatürk University Faculty of Literature. The data were evaluated with correlation test, t test, one-way variance and crosstab analysis using SPSS 21 package program according to demographic variables, social media platforms followed and the purposes of following social media influencers. According to the results of the analysis, university students mostly evaluate social media influencers as opinion leaders in the dimensions of entertainment, trust and closeness. Opinion leadership of social media influencers does not differ significantly according to gender and class variables. While Youtube and Instagram are the most used social media platforms among the participants, social media influencers are mostly followed for the purposes of obtaining information on hobbies and topics of interest, having fun and following the agenda

Anahtar Kelimeler

Generation Z, Opinion Leaders, Social Media, Social Media Influencers

Etik Beyan

Ethics committee approval for this study was received from Atatürk University Social and Human Sciences Ethics Committee (Date: 16.11.2021, Number: E.88656144-000.2100313521).

Kaynakça

• Barhate, B., & Dirani, K. M. (2021). Career aspirations of generation Z: a systematic literature review. European Journal of Training and Development. https://doi.org/10.1108/Ejtd-07-2020-0124
• Balaban, D.C., Iancu, R.I., Mustatea, M., Pavelea, & Culic, L. (2020). What determines young people to follow influencers? the role of perceived information quality and trustworthiness on users’ following intentions. Romanian Journal of Communication and Public Relations. 22, 3 (51)
• Bilgiç. A. & İlhan, V. (2024). Sosyal Medya’da Fenomen ve Konsept Hesapların Etki Alanları ve Sınıflandırılmalarına Yönelik Twitter (X) Üzerine Bir Araştırma. Erciyes Akademi, 38(2), 511-527. https://doi.org/https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1481280
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri.(22.bas.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çavuş, S. (2022). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanimlari Üzerine Bir Alan Araştirmasi: Aksaray Üniversitesi Örneği. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İnif E-Dergi), 7(2), 9-25.
• De Veirman, M., Cauberghe, V., Hudders, L. (2017). Marketing through Instagram influencers: The impact of number of followers and product divergence on brand attitude. International Journal of Advertising, 36(5), 798–828. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/02650487.2017.1348035
• Deutsch, M., Gerard, H. B. (1955). A study of normative and informational social influences upon individual judgment. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 51(3), 629-636. https://doi.org/https://doi.org/10.1037/h0046408
• Enke, N. B., N. S. . (2019). Social media influencers in strategic communication: A conceptual framework for strategic social media influencer communication. International Journal of Strategic Communication, 13, 261-277. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/1553118X.2019.1620234
• Fussey, P., & Roth, S. (2020). Digitizing Sociology: Continuity and Change in the Internet Era. Sociology-the Journal of the British Sociological Association, 54(4), 659-674. https://doi.org/Artn 003803852091856210.1177/0038038520918562
• Fussey, P., & Roth, S. (2020). Digitizing Sociology: Continuity and Change in the Internet Era. Sociology-the Journal of the British Sociological Association, 54(4), 659-674. https://doi.org/10.1177/0038038520918562
• Gräve, J. F. (2017). Exploring The Perception Of Influencers vs. Traditional Celebrities: Are Social Media Stars a New Type of Endorser? Proceedings of the 8th International Conference On Social Media & Society
• Hair, J.F. - Black, W.C. - Babin, B.J. - Anderson, R.E (2010). Multivariate Data Analysis A Global Perspective, Pearson, 7th Edition, Global Edition.
• Karacsony, P., Izsák, T., & Vasa, L. (2020). Attitudes of Z generations to job searching through social media. Economics and Sociology, 13(4), 227-240. doi:10.14254/2071-789X.2020/13-4/14
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınevi.
• Koçak, A. & Vergiveren, Ö Y (2019). Group-Based Communication: Contents and Practices of WhatsApp Group Use by Generations and Genders. Online Journal of Communication and Media Technologies, 2019, 9(4).
• Lazarsfeld, P., & Katz, E. (1955). Personal Influence. The Part Played by People in the flow of Mass Communication. New York: Free Press, 6-67.
• McMillan, J.H., & Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry (7th Edition). Pearson. http://library.lol/main/gs/ads.php?md5=4ba165e635f05c266b626a0ae1eb233
• Morton, F. (2020). Influencer marketing: An exploratory study on the motivations of young adults to follow social media influencers. Journal of Digital & Social Media Marketing, 8(2), 156-165.
• Ouvrein, G. (2024). Followers, fans, friends, or haters? A typology of the online interactions and relationships between social media influencers and their audiences based on a social capital framework. New Media & Society. https://doi.org/0.1177/14614448241253770.
• Prensky, M. (2011). Digital Natives, Digital Immigrants. On the Horizon, 9 (5), 1-6. https://www.marcprensky.com/writing/Prensky%20- %20Digital%20Natives,%20Digital%20Immigrants%20-%20Part1.pdf
• Raven, B. H. (2008). The Bases of Power and the Power/Interaction Model of Interpersonal Influence. Analyses of Social Issues and Public Policy, 8(1), 1-22. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1530-2415.2008.00159.x
• Schouten, A. P., Janssen, L., Verspaget, M. . (2019). Celebrity vs. influencer endorsements inadvertising: The role of identification, credibility, and product-endorser fit. International Journal
• Schroer, W. (2019). Generations X, Y, Z and the Others. http://socialmarketing.org/archives/%20generations-xy-z-and-the-others/
• Sezgin., A. A. (2016). Türkiye’de Instagram Fenomenleri: Sosyal Paylaşım Ağlarında İnşa Edilen Yaşamların Kültürel Analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 2144-2150
• Sezgin, M., & Altay, I. (2021). Üniversite Tercihinde Sosyal Medyanın Aracı Rolü. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(4), 87- 104.
• Shen, C.,Kuo, C. &Minh Ly, P.M.(2017). Analysis of Social Media Influencers and Trends on Online and Mobile Learning. International Review of Research in Open and Distributed Learning. 18 (1).
• Söylemez, Yusuf Asım (2023), İlahiyat fakültesi öğrencilerinin sosyal medya fenomenleri kanaat önderliği algıları üzerine bir inceleme [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• Tam, M. S. (2020). Takipçiler Nezdinde Sosyal Medya Fenomenlerinin Kanaat Önderliği Ölçeği. Iğdır Üniversitesi Sosyal bilimler Dergisi, 23, 481-502.
• Tam., M. S. (2020). Sosyal Medya Kullanım Motivasyonlarının Sosyal Medya Fenomenlerinin Kanaat Önderliği Rolü Üzerine Etkisi İstanbul Üniversitesi].
• Turner, A. (2015). Generation Z: Technology and Social Interest. The Journal of Individual Psychology, 71 (2)(Summer 2015), 103-113.
• Twenge M. J. (2018) İ- Nesli (Çev. Okhan Gündüz) Kaknüs Yayınları, İstanbul
• Weimann, G. (1991). The Influentials: Back to the Concept of Opinion Leaders? American Association for Public Opinion Research, 55, 267-279.
• Weber, M. (2012). Ekonomi & Toplum. Yarın Yayınları.
• Weimann, G. (1991). The Influentials: Back to the Concept of Opinion Leaders? American Association for Public Opinion Research, 55, 267-279.
• Weimann, G. (2015). Opinion Leadership. The Internatıonal Encyclopedia of Political Communication, 908-917.
• Zimmermann, D., Noll, C., Gräßer, L. Sarılma, K. U., Braun, L.M., Nowak, T. & Kaspar, K. (2020) Influencers on YouTube: a quantitative study on young people’s use and perception of videos about political and societal topics. Current Psychology. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01164-7