Spatial Analysis of The Relationship between Electricity Consumption and Economic Growth in the Industrial Sector of Türkiye

Yıl 2023, , 99 - 112, 05.01.2023

Anıl Eralp

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1111823

Cited By: 5

Öz

Purpose: In the study, it is aimed to investigate the structural relationship and possible inverted-U relationship between electricity consumption and economic growth in the industrial sector of Türkiye.

Methodology: In the study, panel time series analyzes and spatial panel data analysis methods were used by using a panel data set created from NUTS 3 level electricity consumption data and economic growth data in the industrial sector of Türkiye for the 2004-2019 period.

Findings: The findings show that there is a causality from the economic growth to the electricity consumption in the industrial sector. It shows that the relationship between variables under spatial effects has an inverted-U-shape. This may indicate that under total spatial effects, the size of the industry sector will be dominated by scale effect up to 280 billion USD, and then by composition and technical effects. The reason for this may be the increase in the share of the services sector in electricity consumption and the increases in energy saving and energy production based on renewable resources in the post-2000 period.

Originality: In the study, the structural relationship between the electricity consumption and economic growth in the industrial sector of Türkiye and the possible inverted-U-shape relationship are analyzed under spatial effects.

Anahtar Kelimeler

Industry Sector, Electricity Consumption, Economic Growth, Panel Data Analysis, Spatial Panel Data Analysis

Türkiye Sanayi Sektöründeki Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Mekânsal Analizi

Öz

Amaç: Çalışmada sanayi sektörü elektrik tüketimi ve sanayi sektörü büyüklüğü arasındaki yapısal ilişki ve olası ters U ilişkisinin araştırılması amaçlanmaktadır.

Yöntem: Çalışmada 2004-2019 dönemi için İBBS 3 düzeyi sanayi sektörü elektrik tüketimi ve sanayi sektörü büyüklüğü verilerinden oluşturulan bir panel veri setinden yararlanarak, panel zaman serileri analizleri ile mekânsal panel veri analizleri kullanılmıştır.

Bulgular: Elde edilen bulgular, sanayi sektöründen elektrik tüketimine doğru bir nedensellik olduğunu ve mekânsal etkiler altında değişkenler arasındaki ilişkinin ters U şeklinde olduğunu göstermektedir. Bu durum toplam mekânsal etkiler altında sanayi sektörünün büyüklüğünün 280 milyar ABD dolarına kadar ölçek etkisinin, daha sonrasında ise kompozisyon ve teknik etkilerin hâkim olacağını ifade ediyor olabilir. Bunun nedeni olarak 2000 sonrası dönemde hizmetler sektörünün elektrik tüketimi içindeki payının artması ve enerji tasarrufu ile yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji üretimindeki artışlar gösterilebilir.

Özgünlük: Çalışmada sanayi sektörü elektrik tüketimi ile sanayi sektörü büyüklüğü arasındaki yapısal ilişki ve olası ters U ilişkisi mekânsal etkiler altında araştırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanayi Sektörü, Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme, Panel Veri Analizi, Mekânsal Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Abbas, F. ve Choudhury, N. (2013). “Electricity Consumption-Economic Growth Nexus: An Aggregated and Disaggregated Causality Analysis in India and Pakistan”, Journal of Policy Modeling, 35, 538-553.
• Ağır, H. ve Kar, M. (2010). “Türkiye’de Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Gelişmişlik Düzeyi İlişkisi: Yatay Kesit Analizi”, Sosyoekonomi, 6(12), 149-175.
• Alpdoğan, H. (2021). “Yapısal Kırılma Altında Türkiye’nin Enerji Tüketimi ile Büyüme İlişkisi”, Journal of Business and Trade, 1(2), 28-36.
• Altan, A.D. ve Sağbaş, A. (2020). “Türkiye’nin Enerji Verimliliği ve İklim Değişikliği Performansı: Mevcut Durum ve Gelecek Projeksiyonu”, Verimlilik Dergisi, 1, 7-26.
• Altınay, G. ve Karagöl, E. (2005). “Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence from Turkey”, Energy Economics, 27, 849-856.
• Altıntaş, H. ve Koçbulut, Ö. (2014). “Türkiye’de Elektrik Tüketiminin Dinamikleri ve Ekonomik Büyüme: Sınır Testi ve Nedensellik Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 43, 37-65.
• Altıntaş, H. ve Mercan, M. (2015). “Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G-11 Ülkeleri Örneğinde Panel Eşbütünleşme ve Nedensellik Uygulaması”, TISK Academy/TISK Akademi, 10(20), 318-347.
• Aydın, M. (2020). “Enerji Tüketimi-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye için Frekans Alanında Nedensellik Yaklaşımı”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 83-96.
• Aytaç, D. (2010). “Enerji ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Çok Değişkenli VAR Yaklaşımı ile Tahmini”, Maliye Dergisi, 158, Ocak-Haziran, 482-495.
• Barut M.E. ve Çelik E. (2021). “Türkiye’de Sanayide Tüketilen Elektrik Enerjisi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Analizi”, Nicel Bilimler Dergisi, 3(1), 43-58.
• Bayraç N.H. ve E. Doğan (2015). “Türkiye’de Enerji Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Markow-Switching Yaklaşımı”, EY International Congress on Economics II, Ankara, 5-6 Kasım.
• Belotti, F., Hughes, G. ve Mortari, A.P. (2017). “Spatial Panel-data Models Using Stata”, The Stata Journal, 17(1), 139-180.
• Çağlar, A.E., Kubar, Y. ve Korkmaz, A. (2017). “Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Dinamiği Olarak Enerji”, Akdeniz İİBF Dergisi, 17 (36), 103-129.
• De Hoyos, R.E. ve Sarafidis, V. (2006). “Testing for Cross-sectional Dependence in Panel-data Models”. The stata journal, 6(4), 482-496.
• Dumitrescu, E.I. ve Hurlin, C. (2012). “Testing for Granger Non-causality in Heterogeneous Panels”, Economic modelling, 29(4), 1450-1460.
• Elhorst, J.P. (2014). Spatial Econometrics: From Cross-sectional Data to Spatial Panels. Heidelberg, Springer, 2014.
• ENVER (Enerji Verimliliği Derneği), (2022). “Enerji Verimliliği Nedir?”, https://www.enver.org.tr/enerji-verimliligi, (Erişim tarihi: 17.08.2022).
• Eralp, A. (2021). “Süreklilikten Sürdürülebilirliğe Ekonomi – Seçme Yazılar”, Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınmanın Önündeki Engel: Yoksulluğun Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi, Editör: Orhan ELMACI, Holistence Publications, İstanbul, 82-119.
• Eralp, A., Şahin, S. ve Çağdaş, Y. (2020). “Vergi Yükü ve Mutluluk İlişkisinin Mekânsal Ekonometrik Modellerle Analizi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(4), 870-890.
• Erdoğan, S. ve Gürbüz, S. (2014). “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi”, Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, 32:79-87.
• Ertuğrul, M. (2011). “Türkiye’de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz”, Enerji, Piyasa ve Düzenleme, 2: 49-73.
• EVK (Enerji Verimliliği Kanunu), (2007). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 26510, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070502-2.htm, (Erişim tarihi: 17.08.2022).
• Ferguson, R., Wilkinson, W. ve Hill, R., (2000). “Electricity Consumption and Economic Development”, Energy Policy, 28, 923-934.
• Ghosh, S. (2002). “Electricity Consumption and Economic Growth in India”, Energy Policy, 30(2), 125-129.
• Güriş, S. (2018). Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi, DER Yayınları, İstanbul.
• KA (Kalkınma Ajansları), (2022). Kalkınma Planlamasında İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması, https://ka.gov.tr/sayfalar/kalkinma-planlamasinda-istatistiki-bolge-birimleri-siniflandirmasi--24, (Erişim tarihi: 13.08.2022).
• Kar, M. ve Kınık, E. (2008). “Türkiye’de Elektrik Tüketimi Çeşitleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Bir Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2): 333-353.
• Kara, M.A. ve Ciğerlioğlu, O. (2018). Türkiye’de İl Düzeyinde Elektrik Tüketimi ile GSYİH Arasındaki İlişkinin Mekânsal Analizi. ICPESS 2018 PROCEEDINGS Volume 2: Economic Studies, 269.
• Karagöl, E., Erbaykal, E. ve Ertuğrul, H.M. (2007). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
• Kopuk, E. ve Bayraç, H.N. (2021). “Enerji ve Elektrik Kullanımının Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(2), 317-330.
• Korkmaz, Ö. ve Develi, A. (2012). “Türkiye’de Birincil Enerji Kullanımı, Üretimi ve GSYİH Arasındaki İlişki”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 27(2): 1-25.
• Kouakou, A.K. (2011). “Economic Growth and Electricity Consumption In Cote D’ivoire: Evidence From Time Series Analysis”, Energy Policy, 39, 3638-3644.
• Kraft, J. ve Kraft, A. (1978). “On the Relationship Between Energy and GDP”, Journal of Energy Development, 3, 401-403.
• Lesage, J. ve Paca, R.K., (2009), Introduction to Spatial Econometrics. Chapman and Hall/CRC.
• Lise, W. ve K.V. Montfort (2007), “Energy Consumption and GDP in Turkey: Is There A Co-Integration Relationship?”, Energy Economics, 27, 1166-1178.
• Mozumder, P. ve Marathe, A., (2007). “Causality Relationship Between Electricity Consumption and GDP in Bangladesh”, Energy Policy, 35, 395-402.
• Narayan, P.K. ve Prasad, A. (2008). “Electricity Consumption–Real GDP Causality Nexus: Evidence From A Bootstrapped Causality Test for 30 OECD Countries”, Energy Policy, 36, 910-918.
• Nişancı, M. (2005). “Türkiye’de Elektrik Enerjisi Talebi ve Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(9):107-121.
• Payne J.E. (2010). “A Survey of The Electricity Consumption-Growth Literature”, Applied Energy; 87, 723-731.
• Pesaran, M.H. (2004). “General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels”, (IZA Discussion Paper No. 1240). Institute for the Study of Labor (IZA).
• Pesaran, M.H. (2006). “Estimation and Inference in Large Heterogeneous Panel with a Multifactor Error Structure”. Econometrica, 74 (4), 967-1012.
• Peseran, M.H. (2007). “A Simple Panel Unit Root Test in The Presence of Cross-Section Dependence”, Journal of Applied Econometrics, 22, 265-312.
• Saatçi, M. ve Dumrul, Y. (2013). “Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Dinamik Bir Analizi: Türkiye Örneği”, Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 32(2):1-24.
• Squalli, J. (2007). “Electricity Consumption And Economic Growth: Bounds and Causality Analyses for OPEC Members”, Energy Economics, 29, 1192-1205.
• Tatlıgil, H., Çemrek, F. ve Şen, H. (2009), “Cointegration Relationship among Energy Consumption GDP and Electricity Price Variables in Turkey”, Selçuk Ün. İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(17), 439-451.
• Tatoğlu, F.Y. (2018). “Panel Zaman Serileri Analizi Stata Uygulamalı – 2. Baskı”, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Tayyar, A.E. (2019). “Türkiye'de Sektörel Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: MWALD Temelli Nedensellik Analizlerinin Uygulanması”, Third Sector Social Economic Review, 54(4), 1937-1956.
• TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (2022). “III-Elektrik Enerjisi Üretimi-Tüketimi-Kayıplar 2019,” 38-Grafik III.I - 2019 Yılı Türkiye Elektrik Enerjisi Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı.docx, (Erişim tarihi: 03.10.2022).
• Terzi, H. (1998). “Türkiye’de Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, İşletme, İktisat ve Finans Dergisi, 13(3): 62-72.
• Tobler, W.R. (1970). “A Computer Movie Simulating Urban Growth in The Detroit Region”, Economic Geography, 46(sup1). 234-240.
• TSKB (Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.), (2021). “Enerji Görünümü 2021”, https://www.tskb.com.tr/i/assets/document/pdf/enerji-sektor-gorunumu-2021.pdf, (Erişim tarihi: 17.08.2022).
• Usta, C. (2016). “Türkiye’de Enerji Tüketimi Ekonomik Büyüme İlişkisinin Bölgesel Analizi”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 2(2), 181-201.
• Usta, C. ve Berber, M. (2017). “Türkiye’de Enerji Tüketimi Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sektörel Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 173-187.
• Wolde-Rufael, Y. (2006). “Electricity Consumption and Economic Growth: A Time Series Experience for 17 African Countries”, Energy Policy, 34,1106-1114.
• Yalçın, H.E. ve Yalçın, C. (2021). “Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji ve Cari İşlemler Dengesi: Ekonometrik Bulgular ve Türkiye İçin Senaryo Analizleri”, 21. Ulusal İktisat Kongres (EKON-TEK2021), Eskişehir, Türkiye, 1-37.
• Yapraklı, S. ve Yurttançıkmaz, Z. (2012). “Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerine Ekonometrik bir Analiz”, CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2), 195-215.
• Yoo, S. H., ve Lee, J.S. (2010). “Electricity Consumption and Economic Growth: A Cross-country Analysis”, Energy Policy, 38(1), 622-625.
• Zortuk, M. ve Karacan, S. (2018). “Energy–growth Nexus Revisited: An Empirical Application on Transition Countries”, Environment, Development and Sustainability, 20(2), 605-623.
• Zortuk, M., Karacan, S. ve Aydın, N. (2017). “Energy Consumption and Economic Growth Nexus in Selected Transition Economies: Quantile Panel-Type Analysis Approach”, Sosyoekonomi, 25(34), 187-196.