Importance of Health Information Systems Increasing of Hospital Efficiency: An Application Used Data Envelopement Analysis

Yıl 2009, Sayı: 4, 37 - 51, 01.05.2009

Musa Özata

Öz

This study has been conducted to ascertain the efficiency level of our country's university hospital and determine the importance of Health Information Systems (HIS) on increasing the efficiency level this hospitals. The study scope of 32 university hospital. To measure the efficiency level of hospitals Data Envelopment Analysis (DEA) has been used. By using DEA method three different efficiency score that is total efficiency (CRS), technical efficiency (VRS) and scale efficiency have been measured. In order to determine the role of HIS Mann-Whitney U, correlation and regression analysis method have been used. Findings the research show that HIS have positive effects on increasing level university hospitals and hospitals having high level of HIS investments are more efficient than the other hospitals having low level of HIS investments. Besides, HIS have an important role to increase hospitals' outputs.

Anahtar Kelimeler

-

Hastane Etkinliğinin Artırılmasında Sağlık Bilişim Sistemlerinin Önemi: Veri Zarflama Analizine Dayalı Bir Uygulama

Öz

Bu çalışma ülkemizdeki üniversite hastanelerinin etkinlik düzeylerinin saptanması ve hastanelerin etkinlik düzeylerinin artırılmasında sağlık bilişim sistemlerinin (SBS) öneminin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamına 32 üniversite hastanesi alınmıştır. Hastanelerin etkinlik düzeylerini ölçmek için Veri Zarflama Analizi tekniğinden faydalanılmıştır. VZA yöntemiyle toplam etkinlik (CRS), teknik etkinlik (VRS) ve ölçek etkinliği olmak üzere üç farklı etkinlik skoru hesaplanmıştır. Etkinlik skorları ile SBS yatırımları arasında Mann-Whitney U testi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular SBS'nin üniversite hastanelerinin etkinlik düzeyinin artırılmasında pozitif yönde etki yaptığını, SBS yatırımı yüksek olan hastanelerin düşük olan hastanelere oranla daha etkin çalıştığını ortaya çıkarmıştır. Ayrıca SBS hastanelerdeki çıktıların artırılmasında da önemli bir rol oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• .AKGÜL, A. (2003), Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri, Emek Ofset, Ankara
• .AKTAN, C. (2007), Rekabet Gücü Göstergeleri ve Rekabet Gücünün Ölçülmesi, http://www.canaktan.org/yeni-trendler/yeni-rekabet/olcme.htm#_ ftn22, erişim: 31.12.2007 .ANDERSON, D.R., SWENEY, T.A., WILLIAMS, T.A. (1991), An Introduction To Management Science, West Publishing C.O. (Çeviren Mehpare Timor, İ.Ü İşletme Fakültesi Dergisi, S 1, Nisan 2001)
• .ATAN, M (2002), Risk Yönetimi Ve Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı Doktora Tezi , Ankara
• .BERGER, A., HUMPHREY, D., (1997), Efficieny Of Financial Institutions : International Survey And Directions For Research., European Journal Of Operational Research, Vol. 98 .BORZEKOWSKI, R. (2002), Measuring The Cost Impact Of Hospital Information Systems:1987-1994, Board Of Governors Of Federal Reserve System, September, Washington Dc 20551 .BOSE, R. (2003), Knowledge Management-Enabled Health Care Management Systems: Capabilities, İnfrastructure And Decision-Support, Expert Systems With Applications, Vol: 24(1) , January, Pp 59-71 .CHARNES, A., COOPER, W.W. AND RHODES, E. (1978), Measuring The Efficiency Of Decision Making Units, European Journal Of Operational Research, Vol: 2, Pp 429-444 .COIERA, E.,(2003), Guide To Health Informatics, 2nd Ed: Hodder Arnold
• .ESATLIOĞLU, E, ERSOY, K. (1996), Hasta Tatmininin Ölçülmesi, Sağlık Hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi Ve Performans Ölçümü Sempozyumu Bildiriler, Haberal Eğitim Vakfı Yayınları, Ankara, S. 73
• .FARRELL, M.J. (1957), The Measurement Of Productivite Efficiency, Europen Journal Of Operational Research, Vol: 13, Pp. 253-281
• .GÜLEŞ, H.K., ÖZATA, M. (2005), Sağlık Bilişim Sistemleri, Nobel Yayınevi, Ankara
• .HJALMARSSON, L., AND FORSUND, F.R. (2002), Calculatıng The Scale Elasticity In Dea Models, Norwegian Research Council Program Efficiency İn The Public Sector At The Frisch Centre, University Of Oslo, June 2002 .KASNAKOĞLU, H. (1980), Etkinlik Ölçümü, MPM Verimlilik Dergisi, Vol: 2, S 137-158
• .KONGSTVEDT P. AND SWANSON E (2007), High Performance: A Road Map to Payer Success in U.S. Healthcare, www.HCTProject.com erişim: 16.12.2007
• .KILLI, M., ATAN, M. (2005), “Etkinlik/Verimlilik Çalışmalarında Kullanılan Veri Zarflama Analizi Üzerine Karşılaştırmalı Yaklaşımlar”, 4. İstatistik Kongresi, İstatistik Mezunları Derneği ve Türk İstatistik Derneği, Belek, Antalya, 8 - 12 Mayıs 2005
• .LEE, B. AND MENON, N.M. (2000), Information Technology Value Through Different Normative Lenses, Journal Of Management Iformation Systems, Vol: 16 (4), Pp 99–119
• .MARYATI M. Y, RAY J. P, LAMPROS K. S. (2006), Towards A Framework For Health Information Systems Evaluation, Proceedings Of The 39th Hawaii International Conference On System Sciences
• .NYMAN, J.A. AND SAMUELS,S. (1997), The Boren Amendment And Data Envelopment Analysis, Health Matrix: Journal Of Law Medicine, Summer 97, Vol: 7 (2) , Pp 335-350
• .PARENTE, S.T., DUNBAR, J.L. (2001), Is Health Information Technology Investment Related To The Financial Performance Of Us Hospitals? An Exploratory Analysis, International Journal Of Healthcare Technology
• .ERDAL, S., ERDAL, M., ARAMAN, A (2004), E – Sağlık Ve Bilişim Teknolojileri Perspektifinden İlaç Pazarlaması, Dünya Ve Avrupa Birliği Kapsamında Yasal Düzenlemeler-İstanbul, Http://Www.Muraterdal.Com/Esaglik_1_36.Htm
• .SANTMANN J, Using Information Technology to Increase Emergency Department Efficiency, http://www.hctproject.com/content/PDF/hct42_sp_ wellsoft.pdf, erişim: 18.12.2007 .SELÇUK ÜNİVERSİTESİ, Selçuklu Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Fizibilite Raporu, 2002, Konya
• .SHAW, N. T., (2002), “’Cheats’: A Generic İnformation Communication Technology (Ict) Evaluation Framework,” Computers İn Biology And Medicine, 32, 2002, 209-220
• .SOLOVY, A. (2001), The Big Payback, Hospitals & Health Networks, Vol: 75(7), Pp 40–50
• .STOLLMAN, N., MATTHEWS, K., CLİNE, P. (2002), Positive Productivity, Better Billing, Health Management Technology, Vol: 23(8), Pp 22–26
• .ŞAHİN, İ. (1998), Sağlık Bakanlığı Hastanelerinin İllere Göre Karşılaştırmalı Verimlilik Analizi: Veri Zarflama Analizine Dayalı Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• .T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI, Türkiye Sağlık Envanteri (2002), Ankara
• .TÜBİTAK VİZYON, (2003), Sağlık Enformasyon Teknolojileri, İlaç Kullanım Paneli, www.tubitak.gov.tr
• .VAN BEMMEL, J. (1997), H. A. M., M.A. (Eds.), Handbook Of Medical Informatics, Heidelberg: Springer–Verlag
• .WATCHARASRIROJ, B., TANG, J.C.S (2004), The Effects Of Size And Information Technology On Hospital Efficiency, The Journal Of High Technology Management Research, Vol:15 (1), Pp 1-16
• .YOLALAN, R. (1993), İşletmeler Arası Göreli Etkinlik Ölçümü, MPM Yayınları, No: 483, Ankara