Efficiency of sugar plants in Turkish sugar industry

Yıl 2010, Sayı: 3, 163 - 177, 01.04.2010

Emre Güneşer Bozdağ

Öz

The production activities of 30 sugar factories in Turkey have been analyzed. It was seen that the most productive of these factories exist in Çorum, Kütahya, Kars, Konya and Ereğli. Potential Improvement Analysis has been carried out in order to define how to direct the inputs of the factories which are not productive enough. Reference factories for the latter ones have been determined. In that period, Çorum plant which is one of the most efficient factories in the grup, have not got more potential in terms of weighted percentage to be referred than Kütahya and Kars. One of the most important issue in that case is most of the plants in Turkish sugar industry have been in capacity under Çorum plant's capacity and have been similar capacities with Kütahya and Kars. Even if Konya have got a huge capacity. It have improved to take up reference increasingly in the length of time in recent years.

Anahtar Kelimeler

-

Türkiye şeker sanayisinde şeker fabrikalarının etkinliği

Öz

Türkiye'deki 30 şeker fabrikasının aynı dönem içerisindeki üretim etkinlikleri incelenmiştir. Bu fabrikalardan, en etkin olanlarının, Çorum, Kütahya, Kars, Konya ve Ereğli olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgularla, etkin olmayan fabrikaların, girdilerinin nasıl yönlendirileceği konusunda Potansiyel İyileştirmeler Analizi (PİA) yapılmıştır. Bu fabrikaların referans alacakları etkin fabrikalar belirlenmiştir. Dönem boyunca en etkin fabrikalar arasında bulunan Çorum'un referans alınma potansiyeli, hem sayı, hem de bunların yüzde ağırlıkları toplamı açısından Kütahya ve Kars kadar olmamıştır. Bunun en önemli nedeni, Türkiye şeker sanayisinde çalışan çoğu fabrika kapasitelerinin, Çorum Fabrikası'nın altında bir kapasiteye sahip olmaları ve Kütahya ve Kars'ın kapasitelerine yakın olmalarıdır. Ama diğer yandan yüksek bir kapasiteye sahip olan Konya'nın son yıllarda temsil gücünün yükseldiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• .Aksu, Ahmet (2005), “Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş’nin Özelleştirilmesi”, Ulusal Şeker Sanayi Kongresi
• .Bakırcı, Fehim (2006), Üretimde Etkinlik ve Verimlilik Ölçümü VZA Teori ve Uygulama, Atlas Yayınları, Ankara
• .Banker, R.D., A.Charnes ve W.W.Cooper (1984), “Some Models for Estimating Technical and Scale Efficiencies in Data Envelopment Analysis”, Management Science, 30(9), ss:1078-1092
• .Bastı, Eyup (2006), Kriz Teorileri Çerçevesinde 2001 Türkiye Finansal Krizi, SPK yay. no:191, Ankara
• .Bozdağ, Emre Güneşer (2007), Şeker Sanayiinde İktisadi Etkinlik: Avrupa Birliği-Türkiye Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi
• .Charnes, A., W.W.Cooper ve E.Rhodes (1978), “Measuring the Efficiency of Decision-Making Units”, European Journal of Operation Research, 2(6), ss:429-444
• .Kıymaz (2002), Şeker Politikalarında Yeni Yönelimler ve Türkiye’nin Konumu, DPT Yayınları, Ankara
• .Lovell, Smith (1993), “Production Frontiers and Productive Efficiency”, H.O. Fried, K. Lovell ve S. Schmidt (der.), The Measurement of Productive Efficiency, Oxford University Press, Oxford, ss: 3-64
• .Özel, Salih (2007), Türkiye Şeker Sanayi, Dünü, Bugünü Yarını, PANKOBİRLİK, Yay no:16, Ankara
• .PANKOBİRLİK (1990-2005), Şeker Fabrikaları Faaliyet Raporları, Ankara
• .PANKOBİRLİK (2006), Pankobirlik Dergisi, Yıl:17, No:86, ss:36-39
• .Sahoo,B.P, K.J.Mohapatra ve M.L.Trivedi (1999), “A Comparative Application of Data Envelopment Analysis and Frontier Translog Production Function for Estimating Returns to Scale and Efficiencies”, International Journal of Systems Science, 30(4), ss:379-394
• .Seyrekbasan, İ., A. İnal (1994), Avrupa Topluluğu Türkiye Topluluk İlişkileri ve Şeker Sektörü, TŞFAŞ, Ankara
• .TŞFAŞ (Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş – Türkşeker) (1990-2005), Faaliyet Raporları, Ankara
• .TŞFAŞ (1991), Şeker Sanayiinde Politika ve Hedefler, 205/28-1, Yönetim Kurulu Kararıyla kabul edilen yazı
• .TŞFAŞ (2003), Cumhuriyetin 80. Yılında Türk Şeker Sanayi, TŞFAŞ, Ankara
• .TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), “Tüketici Fiyatları Endeksi-Madde Fiyatları”, http://www.tuik.gov.tr/tufeapp/Madde_Fiyat.do (30 Eylül 2007)