İMALAT SANAYİ İŞLETMELERİNDE VERİMLİLİK YÖNETİMİ VE DENİZLİ İLİNDE KARŞILAŞTIRMALI BİR ALAN ÇALIŞMASI

Yıl 2011, Sayı: 3, 27 - 50, 01.04.2011

M. Hürol Mete , Öznur Azizoğlu

Öz

ÖZET
Bu çalışmada verimlilik yönetimi kavramı tüm yönleriyle ele alınarak, imalat sanayi işletmelerinde verimlilik yönetimi anlayışının hayata geçirilme koşulları ve uygulama adımlarının ortaya konması amaçlanmıştır. Uygulama safhasında, beş faktör altında sınıflandırılan verimlilik yönetimi bileşenleri ile işletmelerin kısmi ve toplam faktör verimlilikleri arasındaki ilişkiler saha çalışmasıyla araştırılmıştır.

Verimlilik kültürü ve yönetim tarzı, verimlilik ölçme – izleme, verimlilik sorunlarının teşhisi ve çözümü, insan kaynakları yönetimi ile kalite yönetimi adı altında 5 faktör oluşturularak her bir faktöre ilişkin ifadeler geliştirilmiştir. Bu faktörlerden elde edilen ortalama puanlar ile işletmelerin 2009 yılına ilişkin mali verilerinden elde edilen verimlilik oranları karşılaştırılarak araştırmanın tasarım aşamasında geliştirilen araştırma soruları cevaplandırılmaya çalışılmıştır.

Saha çalışması, Denizli ilinde faaliyet gösteren tekstil işletmelerinde yürütülmüştür. Verimlilik düzeyleri arasında sağlıklı karşılaştırmalar yapılabilmesi amacıyla, araştırmaya konu olan işletmeler, TÜİK tarafından kullanılan NACE Rev.1.1.’e göre dört basamaklı aynı alt sektöre ait işletmeler arasından seçilmiştir. Saha çalışmasında, işletme yöneticileri ile yüz yüze görüşülerek anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler istatistikî analizler sonucu değerlendirilerek, işletmelerdeki verimlilik yönetimi uygulamalarına bağlı olarak verimlilik düzeylerindeki farklılaşmalar ortaya konulmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Verimlilik Yönetimi,, Verimlilik Artırma,, Verimlilik Ölçümü,, İmalat Sanayi.

PRODUCTIVITY MANAGEMENT IN MANUFACTURING ENTERPRISES AND A COMPARATIVE FIELDWORK IN DENIZLI

Öz

This study, while approaching the concept of productivity management from all respects, aims to present the terms and steps to implement a productivity management system in manufacturing industry enterprises. In the fieldwork, the relationships between productivity management components which are categorized under five factors and the partial and total factor productivities of the enterprises are analyzed. Five factors have been generated, namely productivity culture and management style, productivity measurement and monitoring, diagnosis and solution of productivity problems, human resources management and quality management, and statements relating to each factor have been determined. The mean scores derived from these factors and productivity ratios obtained from financial data of enterprises in 2009 are compared to try an answer the study questions created during the design stage of the study.

Fieldwork has been carried out at textile enterprises operating in the province of Denizli. In order to conduct accurate comparisons between productivity levels the enterprises featured in the study have been selected from the same four digit sub-sector according to NACE Rev.1.1. used by TUIK (Turkish Statistical Institute). During fieldwork, face to face visits and survey applications have been conducted with enterprise executives. The data obtained has been assessed using statistical analysis and differentiations in productivity levels have been put forth according to the productivity management applications in enterprises.

Anahtar Kelimeler

Productivity Management, Productivity Improvement, Productivity Measurement, Manufacturing Industry.

Kaynakça

• ÇAĞLAR, Y. (2002), Verimlilik Yönetim Sistemi Standartlarının Hazırlanması ve Uygulama Düzenlerinin Geliştirilmesi Araştırma Raporu, Ankara: MPM
• . HUANG, S.H., DISMUKES, J.P., SHI, J., ROBINSON, D.E., SU, Q., WANG, G., RAZ-ZAK M.A. (2002), Manufacturing System Modeling for Productivity Improvement [Elektronik Sürüm], Journal of Manufacturing Systems, Vol 21, No.4, s.249-259
• . INTERNATIONAL LABOUR OFFICE (1996), "Productivity and Quality Management: A Modular Programme", Geneva&Tokyo: Joint ILO - Asian Productivity Organization Publication
• • KAVAK, B. (2008), Pazarlama Araştırmaları Tasarım ve Analiz, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları
• • KUBR, M. (Ed.) (2002), Management Consulting: A Guide to the Profession, Geneva: ILO Publication
• • KUROSAWA, K. (1992), Productivity Measurement and Management at the Company Level: The Japanese Experience, Amsterdam: Elsevier
• . PROKOPENKO, J. (2003), Verimlilik Yönetimi, Uygulamalı Elkitabı (Olcay B., Nevda A., Fidan Erdemir F., Çev.), Yayın No: 476. Ankara: MPM Yayınları
• • SUMANTH, DJ. (1985), Productivity Engineering and Management, New York: McGraw-Hill
• . SUMANTH, DJ. (1998), Total Productivity Management, Florida: St. Lucie Press
• • NGEE, C.L.K. (1987), Productivity Management, A Growing Corporate Emphasis, Singapore: National Productivity Board
• . STAINER, A. ve STAINER,L. (1995), Productivity, Quality and Ethics - A European Viewpoint, European Business Review, Volume 95, No.6
• • STAINER, A. (1995), Productivity Management: The Japanese Experience [Elektronik Sürüm], Management Decision, Vol. 33, No: 8, s. 4-12
• • TUNA, Y. (1993), Tarımda Verimlilik Artışının Ekonomik Sonuçları: Türkiye İle İlgili Bir Değerlendirme, Yayın No: 487, Ankara: MPM Yayınları
• . TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, (2009), Türkiye İstatistik Yıllığı, Ankara:TÜİK