Organizational efficiency and sources of ineffectiveness in Turkish banking sector

Yıl 2013, Sayı: 2, 7 - 38, 01.03.2013

Üzeyir Aydın Recep Kök

Öz

The aim of this paper is to analyze Turkish banking sector’s national and international situation and its threats and opportunities with micro economics approach. In this framework, policy implications are developed by testing the hypothesis which are derived from the literature and established by us. For findings which are basic for policy implications; three approaches were used. For the first approach, to determine the technical efficiency level of each decision unit, Data Envelopment Analysis (DEA) is selected. To calculate Total Factor Productivity, Malmquist Index approach is used. Using the findings obtained from these approaches, the organizational efficiency and sources of ineffectiveness in the Turkish banking sector is tried to be determined by imposing Tobit technique. Additionally in this paper, parametric and non-parametric techniques are used to analyze the data obtained from senior executive by questionnaire technique. The results are reported with other findings. Policy implications are set according to the results reached.

Anahtar Kelimeler

-

Türk bankacılık sektöründe organizasyonel etkinlik ve etkinsizliğin kaynakları

Öz

Bu çalışmada amaç, Türk bankacılık sektörünün içinde bulunduğu tehdit ve fırsatları, uluslararası ve ülke içindeki durumunu mikro ekonomik yaklaşımla analiz etmektir. Bu çerçevede Türk bankacılık sektörüne ilişkin literatürden çıkarılmış ve tarafımızdan kurulmuş hipotezler test edilerek politika önerileri geliştirilmiştir. Politika önerilerine temel olan bulgular için üç yaklaşımdan yararlanılmıştır. Bu yaklaşımlardan ilki, sektördeki her bir karar biriminin teknik etkinlik düzeyini saptamak amacıyla ampirik yaklaşım olarak Veri Zarflama Analizi (VZA) seçilmiştir. Ayrıca toplam faktör verimliliğinin de hesaplanması amacıyla Malmquist İndeksi yaklaşımı kullanılmıştır. Söz konusu yaklaşımlardan elde edilen bulgulardan yararlanılarak Tobit Tekniğiyle Türk bankacılık sektöründe organizasyonel etkinlik ve etkinsizliğin kaynakları tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, anket tekniği ile üst düzey yöneticilerden sağlanmış olan verilerin analizi için non parametrik ve parametrik teknikler kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar diğer bulgular ile beraber rapor edilmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre politika önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• •• AFŞAR, Hayrettin, (2008), “Avrupa Birliği Sürecinde Türk Bankacılığının Rekabet Gücü”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
• •• ATAN, Murat, KARPAT ÇATALBAS Gaye, (2005), “Bankacılıkta Etkinlik ve Sermaye Yapısının Bankaların Etkinliğine Etkisi”, İsletme Finans Dergisi, Sayı 237, Ankara
• •• ATAN, Murat, (2003), “Türkiye Bankacılık Endüstrisinde Veri Zarflama Analizi ile Bilançoya Dayalı Etkinlik Analizi”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, sayı 148, cilt 14, Ankara
• •• AYDIN, Üzeyir, (2010), “Türk Finans Endüstrisinde Karşılaştırmalı Organizasyonel Etkinlik: Türkiye Örneği”, DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir
• •• BAKIRCI, Fehim, (2006), Üretimde Etkinlik ve Verimlilik Ölçümü-Veri Zarflama Analizi, Atlas Yayınları, Ankara
• •• BERG S.A., FORSUND F.R., JANSEN E.S., (1991), “Technical efficiency of Norwegian banks: The non-parametric approach to efficiency measurement”, Journal of Productivity Analysis, Vol.2
• •• BERG, S.A., F.R. FORSUND ve E.S.JANSEN, (1991), “Technical efficiency of Norwegian banks: the non-parametric approach to efficiency measurement”, Journal of Productivity Analysis, Vol.2
• •• BERGER A. N., HUMPHREY D.B., (1997), “Efficiency of Financial Institutions: International Survey and Direction for Future Research”, European Journal of Operational Research, 98
• •• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener., (2006), “Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı”, Pegem Yayıncılık, 6. Baskı, Ankara
• •• CHARNES A., COOPER W.W., HUANG Z.M., (1990), “Polyhedral cone-ratio DEA models with an illustrative application to large commercial banks” , Journal of Econometric, Vol.46
• •• CHARNES, A., W.W. COOPER ve Z.M. HUANG, (1990), “Polyhedral cone-ratio DEA models with an illustrative application to large commercial banks”, Journal of Econometric, Vol.46
• •• CHARNES, COOPER, LEWIN ve SEIFORD, (1990), Data Envelopment Analysis, Kluwer Academic Publishers
• •• CİNGİ, S. ve TARIM, A., (2000), “Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü: DEA-Malmquist TFP Endeksi Uygulaması”, TBB Araştırma Tebliğleri Serisi, 2000-01
• •• DEBREU, G., (1951), “The Coefficient of Resource Utilization”, Econometrica, Vol. 19, No. 3
• •• EKREN, Nazım; EMİRAL, Fatih., (2002), “Türk bankacılık sisteminde etkinlik analizi, (Veri zarflama analizi uygulaması)”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, Yıl:4, Sayı:24
• •• ELYSASIANI, E. ve S. MEHDIAN, (1990), “Efficiency in the commercial banking industry, a production frontier approach”, Applied Economics, Vol.22
• •• ERTUĞRUL A. ve ZAİM O., (1996), Türk Bankacılığında Etkinlik, Bilkamat İşletme ve Finans Yayınları, Yayın no:3, Ankara
• •• FARRELL, M.J., (1957), “The Measurement of Productive Efficiency” Journal of the Royal Statistical Society, Series A (General), Vol. 120, No.3
• •• FERRIER, G.D. ve C.A.K. LOVELL, (1990), “Measuring cost efficiency in banking: econometric and linear programming evidence”, Journal of Econometrics, Vol.46, 1990
• •• FERRIER, G.D., ve J.G. HIRSCHBERG, (1997), “Bootstrapping confidence intervals for LP efficiency scores: with an illustration using Italian banking data”, Journal of Productivity Analysis, Vol.8, 1997
• •• GUJARATI, Damador N., (1999), Temel Ekonometri, (Çevirenler: Ümit Şenesen, Gülay Göktürk Şenesen), Literatür Yayınları No:33
• •• GÜRLER, Özlem Kiren vd., (2007), “Türkiye’de Eğitim Talebi Belirleyicileri”, Finans Politik& Ekonomik Yorumlar, Cilt 44, Sayı: 512
• •• HUMPHREY, D. (1985), “Costs and Scale Economies in Bank Intermediation”, Handbook for Banking Strategy
• •• IŞIK İ., HASSAN M.K., (2003), “Financial Deregulation and total factor productivity change: an Empirical study of Turkish Commercial Banks”, Journal of Banking and Finnace, 27
• •• IŞIK İ., HASSAN M.K., (2003), “Technical, Scale and Allocative Efficiencies of Turkish Banking Industry”, Journal of Banking and Finnace, 26
• •• İNAN, E. ALPAN., (2000), “Banka Etkinliğinin Ölçülmesi ve Düşük Enflasyon Sürecinde Bankacılıkta Etkinlik”, Bankacılar Dergisi, Sayı:34
• •• JACKSON, Peter M. ve Meryem DUYGUN FETHİ, (2000), “Evalution the Technical Efficiency of Turkish Commercial Banks: An Application of DEA and Tobit Analysis”, International DEA Symposium, University of Queensland, Brisbane, Australia, 2-4 July 2000
• •• JOHNSTON, Jack and John DİNARDO, Econometric Methods, The McGraw- Hill Companies, Fourth Edition
• •• KARA, Oğuz, (2009), Ekonomik Regülasyon Modelleri ve Özelleştirme Üzerine Dışsallık-İçsellik Analizleri: Türkiye Örneği (1980-2008), (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
• •• KASMAN, Adnan, (2001), “The Profit-Structure Relationship In The Turkish Banking Industry Using Direct Measures of Efficiency”, Ege Akademik Bakış, Cilt:1, Sayı:1
• •• KASMAN, Adnan, (2002), Competitive Conditions in the Turkish Banking Industry,; Abdurrahman Benli ve Gökhan Sönmezler, “Türk Bankacılık Sistemi ve Kriz”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Yıl: 17, Sayı: 80
• •• KASMAN, Adnan, KASMAN, Saadet, (2003), “The Performance of Turkish Commercial Banks In The Deregulated Period”, Journal of Faculty of Business, Vol:4, No:1
• •• KAUFMAN, George G., (1973), Money The Financial System And The Economy, Rand McNally Company Chicago, New York, San Fransisco, London
• •• KAYA, Yasemin TÜRKER; DOĞAN, Ela., (2005), Dezenflasyon Sürecinde Türk Bankacılık Endüstrisinde Etkinliğin Gelişimi, BDDK ARD Çalışma Raporları 2005/10
• •• KÖK, Recep, ÖZTEKİN, Didem, ERATAŞ, Filiz, (2010), “Küresel Krizin Türkiye Bankacılık Sektörü Üzerine Etkileri: Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Etkinlik Analizi”, Balıkesir Üniversitesi Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Sempozyum - V, Küresel Kriz Sonrasında Ekonominin Yeniden Yapılanması, Erdek 27- 29 Mayıs 2010
• •• KÖK, Recep, ÖZTEKİN, Didem, ERATAŞ, Filiz, (2010), “Türkiye Bankacılık Sektöründe Rekabet Edebilirlik: Çapraz Etkinlik Analizi”, MPM 16. Dünya Verimlilik Kongresi ve 2010 Avrupa Verimlilik Konferansı, Antalya 2-5 Kasım 2010
• •• KÖK, Recep ve DELİKTAŞ, Ertuğrul, (2003), Endüstri İktisadında Verimlilik Ölçme ve Strateji Geliştirme Teknikleri (İş Dünyasından Örneklerle), DEÜ İİBF Yayınları, İzmir
• •• KÖK, Recep, (1991), “Endüstriyel Verimlilik ve Etkinlik Bir Uygulama (Türkiye Şeker Endüstrisinde Karşılaştırmalı Verimlilik ve Etkinlik Analizi)”, Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 81, Erzurum
• •• KRUGMAN, Paul, web.mit.edu/krugman, www.ssn.com, Website of the Social Science Research Network
• •• LIPSEY, G. ve diğerleri, (1983), İktisat, Bilim Teknik Yayınevi, Eskişehir
• •• LOVELL, K. A. C., (1993), Production Frontiers and Productive Efficiency, Eds: H. O. Fried,, K. A. C. Lovell ve S. S. Schmidt, The Measurement of Productive Efficiency, Oxford University Press, New York
• •• MADDALA, G. S., (1989), Introduction to Econometrics, Macmillan Publishing Company, New York, 1989
• •• MCDONALD, J. F. and R. A MOFFITT, (1980), “The Use of Tobit Analysis”, The Review of Economics and Statistics, 62
• •• MISHKIN, Frederic, S., (2000), The Economics of Money, Banking and Financial Markets, Sixth Edition, Addison Wesley, USA
• •• ÖZMEN, Tahsin, (1997), Sermaye Piyasa Kurulu, Yayın No:61, Ankara
• •• RANGAN, N., R. GRABOWSKI, H.Y. ALY ve C. PASURKA, (1988), “The technical efficiency of US Banks”, Economics Letters, Vol.28, 1988
• •• ROSE, Peter, S., (1994), Money and Capital Markets, Fifth Edition, Australya 1994
• •• ŞİMŞEK, Nevzat, (2008), Türkiye’nin Endüstri-İçi Dış Ticaretinin Analizi, Beta Yayınları, İstanbul
• •• TATJE, E.G. ve C.A.K. LOVELL, (1997), “The sources of productivity change in Spanish banking”, European Journal of Operational Research, Vol.98
• •• TAYLOR, W.M., R.G. THOMPSON, R.M. THRALL, P.S. DHARMAPALA, (1997), “DEA/ AR efficiency and profitability of Mexican banks: A total income model”, European Journal of Operational Research, Vol.98, 1997
• •• THANASSOULIS, E., (2001), “Introduction to the Theory and Application of Data Envelopment Analysis”, Kluwer Academic Publishers
• •• THOMPSON, R.G., P.S. DHARMAPALA, D.B. HUMPHREY, W.M. TAYLOR ve R.M
• THRALL, (1996), “Computing DEA/AR efficiency and profit ratio measures with an illustrative bank application”, Annals of Operations Research, Vol.68, 1996
• •• TOBIN J., (1958), “Estimation of Relationships for Limited Dependent Variables”, Econometrica, Vol. 26, No.1
• •• TURGUTLU, Evrim, (2004), Tam Bilgi ve Belirsizlik Altında Etkinlik Analizi: Türk Sigortacılık Endüstrisi Örneği (1990-2004), (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
• •• ÜÇDOĞRUK, Şenay, Fahamet AKIN, Hamdi EMEÇ, (2001), “Türkiye Hanehalkı Eğlence Kültür Harcamalarında Tobit Modelin Kullanımı”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 3
• •• WEILL L., (2004), “Measuring Cost Efficiency in European Banking: A Comparison of Frontier Techniques”, Journal of Productivity Analysis, Vol.21
• •• YOLALAN, Reha., (1993), “İşletmelerarası Göreli Etkinlik Ölçümü”, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları: 483, Ankara
• •• ZAİM, O., (1995), “The effect of financial liberalization on the efficiency of Turkish commercial banks”, Applied Financial Economics, Vol.5