İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: BİNGÖL DEVLET HASTANESİNDE HEMŞİRELER ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2010, Sayı: 4, 0 - 0, 03.11.2010

E.muhsin Doğan Halim Tatlı

Öz

 Bu
araştırma,  birer hizmet işletmesi olan
sağlık işletmelerinde işgücü verimliliğini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi
amacıyla yapılmıştır. Kesitsel nitelikte ve tanımlayıcı olan araştırma Bingöl
il merkezinde bulunan Devlet Hastanesi’nde görev yapmakta olan 94 hemşirenin
tümü üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, işgücü verimliliğini
etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik oluşturulan anket kullanılmıştır. 

Araştırmada
hemşirelerin %51,1’i 30-39 yaş arasında, %62,8’i evli, %73,4’ü kadındır.  Hemşirelerin %63,8’i kadrolu, %63,8’i yüksek
öğretim mezunu, %39,4’ü 11 yıl ve üstü hizmet yılına sahiptir. İşgücü
verimliliğine etki eden demografik faktörlerden cinsiyet, yaş, medeni durum, ünvan,
eğitim durumu ve toplam hizmet süresi ile toplam işgücü verimliliği puan
ortalaması arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Hastanelerde iletişim
eksikliği, işten kaynaklanan stres, ücretin yeterli ve adil olmaması, yetersiz
hizmet içi ve hizmet dışı eğitim, ihtiyaç duyulan teknolojiden yeterince faydalanılmaması
işgücünün verimliliğinin azalmasına neden olan faktörler olarak tespit edilmiştir.

             Sonuç olarak; 
devlet hastanelerindeki işgücü verimliliğini artırmak için hastanelerde
çok yönlü bilgi akışı ve çalışanlar ile yönetim arasında etkin bir iletişimin
sağlanması, işgörenlerin üzerindeki stresi azaltmak için gerekli tedbirlerin
alınması, yeterli ve adil bir ücret sisteminin uygulanması, personel eğitimine
daha fazla önem verilmesi ve daha fazla kaynak ayrılması, işgörenin iş yükünü
azaltılması ve işgörenin alanında ihtiyaç duyduğu teknolojiye zamanında
ulaşması için gerekli tedbirlerin alınması, yöneticilerin karar vermede daha
etkin olmasını sağlayan yönetim bilişim sistemlerinin uygulanması ve toplam
kalite yönetimi uygulamalarının etkin bir şekilde sürdürülmesi önerilebilir

Anahtar Kelimeler

İşgücü Verimliliği, Hemşire, Hastane

Kaynakça

• 1. Alpıgan, O., Demir, H., Oktav, M., & Üner, N. (1993), İşletme Ekonomisi ve Yönetimi, 2. Baskı Beta Basım ve Yayınevi. İstanbul s:15.
• 2. Anonim, (2003), Verimlilik. http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=verimlilik internet adresinden 09/04/2009 tarihinde edinilmiştir.
• 3. Anonim, (2003), Verimlilik Nedir?. http://www.mpm.org.tr/verimlilik/---Verimlilik Nedir? internet adresinden 09/04/2009 tarihinde edinilmiştir.
• 4. Arslantaş, C. (1999), Yeni Bir Yönetim Stratejisi Olarak Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing) ve İlaç Sanayinde Faaliyet Gösteren Firmaların Dış Kaynaklardan Yararlanma Uygulamaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi ve Organizasyon Anabilim Dalı, İstanbul.
• 5. Aslan, Y., Artukoğlu S., & Cevahir, E., Özel Hastanelerde Yardımcı Sağlık Personelinin Verimliliğini Etkileyen Faktörler ve Hemşireler Üzerinde Bir Uygulama, www.sabem.saglik.gov.tr/akademik, Erişim Tarihi: 26/12/2007.
• 6. Aydeniz, N., & Aydemir, V., (2004), Endüstri İşletmelerinde İşgücü Verimliliği İle İlgili Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. C. 3 S. 8 (24-41).
• 7. Güler, Ç. (1990), İnsan, Ekonomi ve Sağlık, Sağlık ve Toplum;1(4):35-8
• 8. Harding, A., & Preker A. S. (2003), A Conceptual Framework for the Organizational Reforms of Hospitals. In: Preker, Alexander S and Harding, April (eds.) Innovations in Health Services Delivery: The Corporatization of Public Hospitals. pp: 23-78, Health, Nutrition and Population Series The World Bank, Human Development Network, New York.
• 9. Bİbicioğlu, H. (1993), İşletmelerde İnsangücü Verimliliğinin Arttırılması ve Teknolojik Değişim, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, s:5-6.
• 10. İ.Baş, M., & Artar, A. (1991), İşletmelerde Verimlilik Denetimi: Ölçme ve Değerlendirme Modelleri, MPM Yayın No: 435. Ankara.
• 11. Karahan A. (2009), Demografik Farklılıkların İşgücü Verimliliğine Etkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergis.i 21.Konya.
• 12. Kavuncubaşı, Ş. (1996), Hastanelerde Örgütsel Performans Ölçümü: Hastanelerarası Kalite ve Verimlilik Karşılaştırılması, Çoruh M. (Ed) Sağlık Hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi ve Performans Ölçümü , Haberal Eğitim Vakfı s:82. Ankara.
• 13. Öney, E. (1968), Verimlilik Kavramları ve Ölçülmesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. No:265, Sevinç Matbaası, Ankara.
• 14. Örücü, E., Palaz, S., & Yumuşak, S. (2004), İşgören Verimliliğini Etkileyen Faktör Olarak Ergonomi ve Bir Araştırma, Mevzuat Dergisi. Yıl:7, Sayı, 84. ISSN 1306-0797.
• 15. Özkoç, Ö. (2005), Hastanelerde İşgücü Verimliliğine Etki Eden Faktörler ve Çalışanların İşgücü Verimliliği Konusundaki Tutumlarını Ölçmeye Yönelik Özel Bir Hastanede Yapılan Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• 16. Öztürk, E., & Alper, A. (1985), İmalat Sanayinin Yapısı ve Verimlilik Düzeyi, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, No:330 Ankara.
• 17. Robins, Stephen P. (2001), Organizational Behavior, 9. edition, USA, Prentice Hall, s.35.
• 18. Sağlık Bakanlığı Proje Genel Koordinatörlüğü, (1993), 2001, Üçüncü Bin Yıla Hazırlıyoruz: Ulusal Sağlık Politikası, Ankara.
• 19. Şimşek, Ş., Akgemci, T., & Çelik, A., (2001), Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Nobel Yayın Dağıtım, Geliştirilmiş 2. Baskı, Ankara.
• 20. Van Looy, B., Gemmel, P., Desmet, S., Van Dierdonck, R. & Serneels, S. (1998), Dealing with productivity and quality indicators in a service environment: some field experiences, International Journal of Service Industry Management, 9 (4): 359-376.
• 21. Wolfgang, A.P.,(1988), Job Stress in the Health Professions: a study of Physicians, Nurses and Pharmacits, Behavioral Medicine, 14, 43-47.