GIDA SEKTÖRÜNDE BAŞARILI PERFORMANS ÖLÇÜM VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİ TASARIMINDA HANGİ BOYUTLAR ÖNCELİĞE SAHİP OLMALI?

Yıl 2004, Sayı: 3, 0 - 0, 04.07.2004

Yasemin Oraman

Öz

Özellikle son yıllarda
globalleşmenin de etkisiyle üretim yönetimi 
alanında ve yönetim felsefelerinde görülen değişimler, gıda
işletmelerinin performans sistemlerini de gözden geçirmelerini gerektirmiştir.
İşletmelerin performanslarını belirlemede yalnızca kârlılık boyutuna ilişkin
göstergeler, tek başlarına, işletmelerin rekabet edici performansını belirleyememektedir.
Özellikle gıda işletmelerinde performans analizinde kârlılık boyutuna ilişkin
göstergelerle  birlikte kalite, müşteri
memnuniyeti, yenilik ve verimlilik boyutları da göz önünde
bulundurulmalıdırlar. Performans ölçüm sistemlerinin tasarımında, kârlılık
boyutu ile rekabetin güçlü silahları arasında gösterilen kalite, müşteri
memnuniyeti, verimlilik boyutlarına ilişkin göstergeler arasında bir denge kurmalıdırlar.
Bunlara ilave olarak; performans ölçüm sistemlerinin tasarımında birçok kriter
değerlendirilmelidir. Bu çalışmada, 
mevcut performans ölçüm sistemleri, gıda işletmelerinin değişen üretim
yöntemleri, yönetim felsefeleri ve rekabet koşulları doğrultusunda performans
ölçüm sistemlerini tasarlayabilmeleri için dikkat etmeleri gereken yönler irdelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Performans Ölçüm ve Değerlendirme Sistemleri, Performans Boyutları, Performans Göstergeleri

Kaynakça

• 1. Akal Z., "İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi, Çok Yönlü Performans Göstergeleri”, MPM Yayınları:473, Ankara, 1992
• 2. Akal Z., “ Toplam Kalite Yönetimi ve Performans Ölçme ve Değerlendirme Sistemleri”, Verimlilik Dergisi, Toplam Kalite Özel Sayısı. Ankara, 1995
• 3. Akal Z., ”İmalatçı Kamu Kuruluşlarında İşletmelerarası Toplam Performans, Verimlilik, Karlılık ve Maliyet Karşılaştırmaları”, MPM yayın No:538, 1994
• 4. Artley W., Stroh S., “Establishing an Integrated Performance Measurement System”, Vol:2- (htttp://www.orav.gov), 2000
• 5. Artar A., " Imalat Sanayii Alt Sektörlerinde Verimlilik ve Firmalararası Karşılaştırmalar, Ankara, 1993
• 6. Aydın A., “İmalat Sanayi ve Alt Kollarında verimlilik, Üretim, İs-tihdam ve İşçi-Saat Göstergeleri”, MPM Yayın No:598, Verimlilik Göstergeleri Dizisi:10, 1997
• 7. Baş İ.M, Artar A.,”İşletmelerde Verimlilik Denetimi Ölçme ve Değerlendirme Modelleri” MPM yayın no: 435, Ankara, 1991
• 8. Beamon B.M., “Measuring Supply Chain Performance”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:19, No:3, 1999
• 9. Bititci U.S., Turner T., Begemann C., “Dynamics of Performance Measurement Systems”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:20, No:6, 2000
• 10. Bititci U.S., Carie A.S., Mc Devitt L., “Integrated Performance Measurement Systems: A Development Guide”, International Journal of Operations & Production Management,Vol:17/5, 1997
• 11. Bourne M., Milss J., Wilcox M., NEELY A., PLATTS K., “Designing, Implementing and Updating Performance Measurement Systems”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:20, No:7, 2000
• 12. Doğan A., Aydın A., “İmalatçı Kamu Kuruluşlarında Maliyet ve Verimlilik Karşılaştırmaları”, MPM yayın NO:453, 1991
• 13. Forza C., Salvador F., “Assessing Some Distinctive Dimensions of Performance Feedback Information in High Performing Plants”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:20,No:3, 2000
• 14. Ghalayini A., Noble J.S., Crowe T.J., “An Integrated Performance Measurement System for Improving Manufacturing Competitive-ness”, International Journal of Production Economics, Vol:48, 1997
• 15. Gunasekaran A., Patel C., Tirtiroglu E., “Performance Measures and Metrics In a Supply Chain Environment”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:21, No:1/2, 2001
• 16. Hudson M., Smart A., Bourne M., “Theory and Practice in SME Performance Measurement Systems”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:21, No:8, 2001
• 17. Kuruüzüm O., “ Verimliliği Artırmada İş Etüdü Teori ve Uygulama-ları” İTÜ, İşletme Fakültesi, Sayı: 1497, İstanbul, 1992
• 18. Lynch R.L. And Cross K.F., "Measure Up - The Essential Guide to Measuring Business Performance", Mandarin, London, 1991
• 19. Manoochehri G., “Overcoming Obstacles To Developing Effective Performance Measures”, Work Study, Vol:48, No:6, 1999
• 20. Medori D., Steeple D., “A Framework for Auditing and Enhancing Performance Measurement Systems”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:20, No:5, 2000
• 21. Neely A., Mills J., Platts K., Richard H., Gregory M., Bourne M., Kennerley M., “Performance Measurement System Design: Developing and Testing a Process Based Approach”, International Journal of Operations and Production, Vol:20/10, 2000.
• 22. Neely A., Gregory M., Platts K., “Performance Measurement System Design: A Literature Review and Research Agenda”, International Journal of Operations& Production Management, Vol:15,No:4, 1995
• 23. Neely A., Richards H., Mills J., Platts K., Bourne M., “Designing Performance Measures: A Structured Approach”, International Journal of Operations & Production Management, Vol:17, No:11, 1997
• 24. Oraman Y., “Marmara Bölgesinde Faaliyette Bulunan Çeşitli Gıda Sanayilerinde Performans Ölçüm Ve Değerlendirme Sistemlerinin Analizi”, T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 1998
• 25. PROKOPENKO J., “Verimlilik Yönetimi, Uygulamalı El Kitabı” MPM 476 Ankara, 1992.
• 26. Toni A.D., Tonchia S., “Performance Measurement Systems: Models, Characteristics and Measures”, International Journal of Operations& Production Management, Vol:21, No:1/2, 2001
• 27. Yüksel, H, 2004, http://www.kho.edu.tr/yayinlar/bilimdergisi/bilimder/doc/2003-2/6_performans.doc