İŞGÜCÜ PİYASALARINDA GENÇLER VE MESLEKİ YETERLİLİKLER SİSTEMİ

Yıl 2018, Sayı: 2, 115 - 132, 10.04.2018

Verda Canbey Özgüler

Öz

Eğitim
ve istihdam uyumsuzluğu çeşitli yönlerden ele alınarak ve farklı göstergelerle
izlenebilmektedir. Bu göstergelerden en belirleyici olanı kişilerin temel bilgi
ve becerilerindeki yeterlilik düzeyidir. Yeterlilik, kişilerin sahip oldukları
becerileri ne ölçüde icra edebildiklerinin göstergesidir. Temel becerilerdeki yeterlilik
düzeyinin, işgücü piyasalarında ihtiyaç duyulan nitelikte işgücü yetiştirilmesi
için yapılacak ek beşeri sermaye yatırımları için temel oluşturduğu kabul
edilmektedir. Temel bilgi ve becerileri destekleyen ve geliştiren eğitim,
mesleki eğitim, staj vb. uygulamalar vasıflı meslek sahiplerinin
yetiştirilmesinde izlenen yol olmakla birlikte asıl amaç kazanılan niteliklerin
işgücü piyasası gereklilikleri ile örtüşmesi olmaktadır. Eğitim ve istihdam
arasında doğru ilişkinin kurulması, bireylerin sahip olduğu niteliklerin gerek
ulusal gerekse uluslararası düzeyde tanınır olması gerekmektedir. Bu noktada
ulusal meslek standartları; sınav ve belgelendirme sisteminin oluşturulması, düzgün
bir biçimde işletilmesi ve işgücü piyasalarının etkin bir biçimde işlemesinde
en önemli unsur olabilir.

Bir mesleğin başarıyla icra edilmesi için yapılması
gereken görev ve işlemler, sahip olunması gereken bilgi ve beceriler ile
sergilenmesi gereken tutum ve davranışları gösteren asgari normlar olarak
tanımlanan meslek standartları, Türkiye’de Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK)
tarafından geliştirilmektedir. Meslek standartlarının işgücü piyasasında
işverenler, işçi sendikaları ve istihdam kurumları arasında bir anlaşmanın
ürünü olarak ortaya çıkması ve uygulama aşamasında da tüm tarafların sistemi
sürdürme konusunda kararlı olmaları gereklidir.

Meslek standartları ile işverenler istihdam
edecekleri kişilerin sahip olması gereken bilgi ve beceriler konusunda bilgi
sahibi olacağından, meslek standartları aynı zamanda istihdam edecekleri
kişinin seçiminden, ücretlerin belirlenmesine ve terfilere kadar birçok aşamada
da yararlı olacaktır. Çalışanlar da iş başvurusu sırasında sahip oldukları
yeterlilikleri daha iyi sergileyebileceklerdir. Bu çalışmada işgücü
piyasalarında önemli bir konu olan “gençlerin işgücü piyasalarındaki konumunun”
mesleki yeterlilikler sisteminin genel ilkeleri kapsamında ele alınması
amaçlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Genç İşgücü, Mesleki Eğitim, Mesleki Yeterlilikler Sistemi

Kaynakça

• ALDAN, A. ve Gürcihan-YÜNCÜLER, B. H., (2014), Alt Sektör Ayrımında İşgücüne Katılım ve İstihdam İlişkisi, TCMB Ekonomi Notları, ss.1-9, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/817f5808-79cb-41be-ac7c-bf55ee8a89ea/EN1418.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=817f5808-79cb-41be-ac7c-bf55ee8a89ea, (Erişim Tarihi: 02.02.2017).
• ARSLAN, M., (2012), Meslek Standartları, http://birecik.harran.edu.tr/ders_notlari/meslek_standartlari.pdf, (Erişim Tarihi: 10.01.2012).
• BULUT, S., (2010), Türkiye’de Aktif İstihdam Politikası Aracı Olarak Düzenlenen İşgücü Eğitim Kurslarının İstihdam Açısından Belirleyiciliği, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi: Ankara.
• CANBEY-ÖZGÜLER, V., (2012), Ulusal Meslek Standartları ve Gençlerin İstihdamı, Eskişehir Sanayi Odası Dergisi ESO Dergi, 1 (13), 30-31.
• CANBEY-ÖZGÜLER, V., (2015), Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılma Oranları, Eskişehir Sanayi Odası Dergisi ESO Dergi, 4 (9), 38-39. Sayı 21.
• CANBEY-ÖZGÜLER, Verda, (2016), Mesleki Yeterlilikler Sistemi ve Sendikalar, Eskişehir Sanayi Odası Dergisi ESO Dergi, 5 (14), 88-89.
• CEDEFOP, (2010), Yeterliliklerde Görülen Değişimler, CEDEFOP Referans Serisi, No: 84, Avrupa Birliği Yayın Ofisi: Lüksemburg.
• GÜNDOĞAN, N., (1999), Genç İşsizliği ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Uygulanan Genç İşsizliği Politikaları, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54 (1), 63-79.
• KÖSELECİ, N., (2012), Hayatboyu Öğrenme Çerçevesinde Mesleki Beceri Kazanımı Uluslararası Eğilimler, (Yayına Hazırlayan: Aktaşlı, İ. ve Tüzün, I.), KOÇ Meslek Lisesi Memleket Meselesi ve ERG Eğitim Reformu Girişimi, http://www.egitimreformugirisimi.org/sites/www.egitimreformugirisimi.org/files/HBO.15.02.12.pdf (Erişim Tarihi: 04.01.2017).
• OECD, (2016), OECD Employment Outlook, 2016, http://www.oecd.org, (Erişim Tarihi: 10.07.2016).
• RYAN, P., (2001), The School-to-Work Transition: A Cross-National Perspective, Journal of Economic Literature, 39 (1), 34-92.
• TÜİK, (2014), İstatistiklerle Gençlik, http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 10.07.2016).
• TÜİK, (2013), Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Basın Müşavirliği Açıklama, http://www.tuik.gov.tr/basinOdasi/Tekzipler/Tekzip_04012013.pdf, (Erişim Tarihi: 02.02.2017).
• UİS, (2014), Ulusal İstihdam Stratejisi Eylem Planları 2014-2016, T. C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü: Ankara, http://www.uis.gov.tr, (Erişim Tarihi: 04.01.2017).
• UİS, (2015), Ulusal İstihdam Stratejisi 2014-2023, T. C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü: Ankara.
• 2008/C 111/01, Recommendation of the European Parliament and of the Council of 23 April 2008 on the Establishment of the European Qualifications Framework for Lifelong Learning, http://eur-lex.europa.eu/legal, (Erişim Tarihi: 03.07.2016).
• http://www.isokalitebelgesi.com/iso-17024-personel-belgelendirme-akreditasyon-standardi-mesleki-yeterlilik-belgesi-nedir-nasil-akredite-olunur, (Erişim Tarihi: 02.02.2017).
• http://metek.meb.gov.tr/dosyalar/CEDEFOB1%20_TR_.pdf, (Erişim Tarihi: 12.12.2016).
• http://portal.myk.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=238&Itemid=258, (Erişim Tarihi: 02.02.2017).
• http://www.myk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 12.04.2015).
• http://www.myk.gov.tr/index.php/tr/kurumsal/tarihce, (Erişim Tarihi: 12.04.2016).
• http://www.myk.gov.tr/index.php/tr/avrupa-yeterlilikler-cercevesi,(Erişim Tarihi: 12.04.2016).
• http://www.oecd.org (Erişim Tarihi: 17.06.2015).
• http://www.turklim.org/belgelendirme-kilavuzu, (Erişim Tarihi: 02.02.2017).