NEGATIVE EFFECTS OF INDUSTRIAL RAW MATERIALS TO HUMAN HEALTH AND SUGGESTIONS FOR SOLUTION

Yıl 2019, Sayı: 4, 135 - 156, 01.10.2019

Abdul Vahap Korkmaz

Öz

Although industrial
raw materials contribute to the country's economy, it brings many occupational
health problems during the process and usage. In addition, all these
negativities decrease labor productivity and puts high costs on businesses to
combat occupational safety. Some of the occupational diseases caused by
industrial raw materials have a negative effect on the health of people through
respiration. It is known that many industrial raw materials produced
unconsciously in the past from asbestos to mercury damage human health. It is
determined that some occupational diseases occur after years. In this study,
adverse effects of industrial raw materials on human health and required safety
measures are discussed in Turkey. For this purpose, industrial raw materials in
the Cappadocia region, which has important industrial raw material types and
reserves in Turkey, is the subject of this study. In the Cappadocia
region, industrial raw materials used in industry having negative
effects on human health and solution ways were discussed in detail and their results have been
revealed.

Anahtar Kelimeler

Industrial Raw Materials, Occupational Safety, Health, Labor.

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELERİN İNSAN SAĞLIĞINA OLUMSUZ ETKİLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Öz

Endüstriyel
hammaddelerin ülke ekonomisine katkıda bulunmasına rağmen proses ve kullanım
esnasında birçok iş sağlığı problemini de beraberinde getirmektedir. Ayrıca
yaşanan tüm bu olumsuzluklar İşgücü verimliliğini düşürmekte ve iş güvenliği
ile mücadele için işletmelere yüksek maliyetler yüklemektedir. Endüstriyel hammaddelerin
yol açtığı mesleki hastalıkların bazıları solunum yoluyla bazıları deri yoluyla
insanların sağlığını olumsuz etkilemektedir. Geçmişte asbestten civaya kadar
bilinçsizce üretilen birçok endüstriyel hammaddenin insan sağlığına zarar
verdiği ve vermeye de devam ettiği bilinmektedir. Bazı mesleki hastalıkların ise
yıllar sonra ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada Türkiye’deki
endüstriyel hammaddelerin insan sağlığına olumsuz etkileri ve alınması gerekli
iş güvenliği tedbirleri ele alınmıştır. Bu amaçla Türkiye’de önemli endüstriyel
hammadde çeşitleri ve rezervlerine sahip olan Kapadokya yöresinde bulunan
endüstriyel hammaddeler çalışmaya konu edinilmiştir. Kapadokya yöresinde
sanayide kullanılmış ve kullanılmaya devem eden endüstriyel hammaddelerin insan
sağlığına olumsuz etkileri, çözüm yolları detaylıca araştırılmış ve sonuçları
ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Endüstriyel Hammaddeler, İş Güvenliği, Sağlık, İşgücü

Kaynakça

• [1] ATABEY, E., (2015), Nevşehir İli Tıbbi Jeolojik Unsurları ve Halk Sağlığı, Nevşehir Belediyesi yayını, 2.Baskı, ISBN: 978-9944-5633-7-6.
• [2] MTA, (2009), Türkiye Yeraltı Kaynakları (İllere Göre), MTA Yerbilimleri ve Kültür Serisi-5, ISBN:978-605-4075-44-7.
• [3] OKUT, M. ve Mehmet, G., (1972), Nevşehir İli Ürgüp-Avanos ve Gülşehir İlçelerindeki Kükürt Zuhurlarının Jeolojisi, MTA Rapor No: 5014.
• [4] ATABEY, E., TARHAN, N., YUSUFOĞLU, H., CANPOLAT, M., (1988), Hacıbektaş, Gülşehir, Kalaba, (Nevşehir)- Himmetdede (Kayseri) Arasının Jeolojisi, MTA Rapor No: 8523.
• [5] OYGUR, V., ALKAN, M. ve CİHNİOĞLU, M., (1988), Aksaray Kuzeybatısı İle Nevşehir Kuzeyinin Demir Prospeksiyon Jeolojisi Raporu, MTA Rapor No: 8538.
• [6] KIRIKOĞLU, M., (1999), Orta Anadolu Aksaray-Nevşehir Civarı Endüstriyel Hammadde Kaynakları Prospeksiyon Raporu, MTA Rapor No: 10227.
• [7] ALP, İ., (1978), Nevşehir İli Avanos İlçesi Civarındaki Alüminyum Kaolen Yataklarının Değerlendirme Raporu, MTA Rapor No: 6377.
• [8] MTA, (1980), Türkiye Maden Envanteri (İllere Göre), No: 179, 571s., Ankara.
• [9] KAYAKIRAN, S., (1979), Gülşehir Kaya Tuzlası Etüt ve Aramaları Açıklama Evresi 1977 ve 1978 Çalışmaları, MTA Rapor No: 6606.
• [10] ÖZKUZEY, S., (1973), Nevşehir İli Civarında Detay Perlit Etüdü Hakkında Rapor, MTA Rapor No: 5060.
• [11] AÇIKGÖZ, F., (1980), Nevşehir-Ürgüp-Kaymaklı Çevrelerinin Pomza Prospeksiyon Raporu, MTA Rapor No: 6931.
• [12] YILMAZ, Ş., (1990), Nevşehir İli ve Civarının Zeolit Aramaları Prospeksiyon Raporu, MTA Rapor No: 9235.
• [13] ERKANOL, D., AKALIN, N., KIZILTEPE, O. ve BAKIR, M. F., (2012), Aksaray- Kırşehir-Nevşehir-Niğde İlleri Mermer ve Doğaltaş Potansiyel Alanların Belirlenmesine Yönelik Etüt Raporu, MTA Rapor No: 11506.
• [14] BARIŞ, Y. İ., (1987), Asbestos and Erionite Related Chest Diseases, Semih Ofset Matbaası, 1987, Ankara.
• [15] BARIŞ, Y. İ., (2005), Türkiye'de Asbest ve Eriyonit Sorunu ve İnsan Sağlığına Etkileri (Mesotelyoma), 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyumu Bildiri Özetleri, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 95, 53-64, Ankara.
• [16] BARIŞ, Y. İ., (2008), Türkiye'de Asbest ve Eriyonit Sorunu, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı (Ed. Eşref Atabey), 18, YMGV Yaynı, ISSN: 978-975-7946-33-5, İstanbul.
• [17] BARIŞ, Y. İ., AKAY, H. ve EMRİ, S., (2007), Türkiye'de Asbest ve Eriyonit İle İlgili Hastalıklar, Toraks Dergisi, 8, Ek 1, ISSN: 1302-7808, Ankara.
• [18] ATABEY, E., (2005), Tıbbi Jeoloji, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 88, 194s., Ankara.
• [19] ATABEY, E., (Ed.), (2006), 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı, (Editor: Eşref ATABEY, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları, 95.
• [20] ATABEY, E., (2009), Türkiye'de Asbest, Eriyonit, Kuvars ve Diğer Mineral Tozları ve Etkileri, MTA Yerbilimleri ve Kültür Serisi: 6, 191 s., ISBN: 978-605¬4075-44-7, Ankara.
• [21] GÖKTEPELİ, A., AYAN, Z., ARTVİNLİ, M., ŞAHİN, A. ve BARIŞ, Y. İ., (1983), İnsan Sağlığı ve Jeoloji, Türkiye Jeoloji Kurumu, Yeryuvarı ve İnsan Dergisi, 11-14, Ankara.
• [22] ATABEY, E., (2008), Türkiye'deki Tıbbi Jeoloji Konularına Genel Bakış, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Kitabı, YMGV Yayını ISBN: 978-975-7946-33-5, Ankara.
• [23] ÖNEM, Y., (2000), Sanayi Madenleri, Genişletilmiş 2. Baskı, ISBN: 975-96255¬1-2, Ankara.
• [24] GÖYMEN, G., GÜRSOY, E., KOPTAGEL, E., GÜRSES, H. ve HOŞCAN, M., (2008), Silikoza Neden Olan Alfa-Kuvars Tozlarının Biyomineralojik Özelliği, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı (Ed. Eşref Atabey), 199, YMGV Yayını, ISSN: 978-975-7946-33-5, İstanbul.
• [25] BARADAN, S., (2005a), İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Programları: ABD Örneği, 3. Yapı İşletmesi Kongresi, İzmir.
• [26] BARADAN , S., (2005b), ABD'de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğine Genel Bakış, 3. Yapı İşletmesi Kongresi, İzmir.
• [27] NIOSH, (1974), THE NATIONAL INSTITUTE FOR OCCUPATIONAL SAFETY AND HEALTH, Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü, Sağlık ve İnsan Hizmetleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Departmanı, ABD, https:// www.cdc.gov/niosh/docs/75-120/default.html, Erişim Tarihi: 28.11.2018.
• [28] BİLİR, N., (2008), Türkiye'de Meslek Hastalıklarının Nedenleri, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı (Ed. Eşref Atabey), 38-39, YMGV Yayını, ISSN: 978-975-7946-33-5, İstanbul.