Amaç: Çalışmanın temel amacı, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemlerinin çözümü için geliştirilen Bulut Endeks-Beta (BE-β) yöntemini hem teorik hem de uygulamalı olarak tanıtmaktır. Bu kapsamda Bulut Endeks (BE) ile bu yöntemin gelişmiş versiyonu olan BE-β karşılaştırılmıştır.
Yöntem: Yöntemler, Türkiye’deki Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı sektörünün 2006-2019 dönemi finansal tablo verileri üzerinden test edilmiştir. BE-β versiyonunda işlem adımları hem kısaltılmış hem de sadeleştirilmiştir. Ayrıca her iki yöntemden elde edilen bulgular arasındaki ilişki, Spearman Sıra ve Kendall Tau Korelasyon yöntemleri ile ölçülmüştür.
Bulgular: Spearman sıra ve Kendall Tau korelasyonları sonuçlarına göre BE ve BE-β sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı olmayan negatif bir ilişki vardır. Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı sektörünün 2006-2019 dönemi değerlendirildiğinde BE yöntemine göre en iyi alternatif, 57,52 BE skoruna sahip 2019 yılıdır. BE-β yönteminde ise en iyi alternatif 68,12 BE-β skoruna sahip 2014 yılıdır. BE yöntemine göre en düşük performansın gösterildiği alternatif 38,96 BE skoruna sahip 2010 yılıdır. Benzer şekilde BE-β yönteminde de en düşük performansın gösterildiği alternatif 30,72 BE-β skoruna sahip 2010 yılıdır.
Özgünlük: ÇKKV problemlerinin çözümüne yönelik dinamik ve kolay uygulanabilir özgün bir endeks ortaya konulmuştur. Ayrıca endekslerle daha alt seviyelerde çıktı üretilebilmesinden dolayı daha zengin iç görü elde edilerek derinlemesine analiz yapılabilmektedir.
Çok Kriterli Karar Verme ÇKKV Bulut Endeksi BE Bulut Endeks-Beta BE-β
Purpose: The main purpose of the study is to introduce Bulut Index-Beta (BI-β) method developed to solve Multi-Criteria Decision Making (MCDM) problems, both theoretically and practically. In this context, Bulut Index (BI) and BI-β, which is the advanced version of this method, were compared.
Methodology: The methods were tested on 2006-2019 period financial statement data of Manufacturing of Basic Pharmaceutical Products and Pharmaceutical Materials sector in Turkey. In BI-β method, implementation steps are both shortened and simplified. In addition, the relationship between the findings obtained from both methods was measured with Spearman Rank and Kendall Tau Correlation methods.
Findings: According to the findings of Spearman Rank and Kendall Tau correlations, there is a statistically insignificant negative correlation between BI and BI-β rankings. When 2006-2019 period of Manufacturing of Basic Pharmaceutical Products and Pharmaceutical Materials sector is evaluated, the best alternative according to BI method is the year 2019 with a BI score of 57,52. In BI-β method, the best alternative is the year 2014 having a BI-β score of 68,12. The alternative with the lowest performance according to BI method is the year 2010 with a BI score of 38,96. Similarly, the alternative with the lowest performance in BI-β method was the year 2010 with a BI-β score of 30,72.
Originality: A dynamic and an easy-to-apply unique index for solution of MCDM problems has been put forward. In addition, since outputs can be produced at sub-levels with the indices, richer insights can be obtained, and thus in-depth analysis can be performed.
Multi-Criteria Decision Making MCDM Bulut Index BI Bulut Index-Beta BI-β
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Temmuz 2022 |
Gönderilme Tarihi | 2 Aralık 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Sayı: 3 |
Verimlilik Dergisi Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır.