TÜRKİYE’DEKI 81 İL MERKEZİNİN KENT DİJİTALLEŞME ENDEKSLERİNE GÖRE SIRALANMASI

Yıl 2022, Sayı: 4, 755 - 770, 26.10.2022

Mustafa Çoruh

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1083057

Öz

Amaç: Akıllı Kentler (AK) kent hizmetlerinin verimli ve etkin bir şekilde yerine getirilmesinde önemini giderek artırmaya başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, ağırlıklı ve ağırlıksız Kent Dijitalleşme Endeksleri (KDE) değerlerinin hesaplanması ve bu değerlere göre şehirlerin sıralanmasıdır.

Yöntem: Literatür taraması, anketler ve mülakatlar ile kentlerin dijital dönüşümünü etkileyen göstergeler, Kritik Başarı Faktörleri (KBF) ve boyutlar belirlenmiştir. Kent Dijitalleşme Haritaları (KDH) oluşturulmuş ve bu haritalardaki alanlar yardımıyla KDE değerleri hesaplanmıştır. KDE değerlerine göre kentler sıralanmıştır. Araştırmada KBF oranlarının kent verileriyle ölçülebilmesi için ilgili gösterge değerleri kent kurumlarından toplanmıştır. Bu ölçümlerde, KDE’lerin hesaplanmasında Satyam KDE Hesaplama ve ağırlık yüzdelerinin hesaplanmasında Kategorik Değer Seçme tekniği kullanılmıştır.

Bulgular: Oluşan sıralama tablosunda her ilin farklı KDE’lere sahip olduğu görülmüştür. KDE sıralaması ve KDH’lar, yöneticilerin yeni AK politika ve stratejilerinin belirlenmesinde gerekli kararları almalarını dolayısıyla kent kaynaklarını daha etkin ve verimli şekilde kullanmalarını sağlayabilir. Sonuçta kentlerin dijital dönüşümünün sadece teknolojik ve geçici bir dönüşüm olmadığı, nesiller arası bir dönüşüm olduğundan dolayı kent hizmetlerinin Z-Kuşağına göre dijitalleştirilmesi önerilmiştir.

Özgünlük: Bu çalışma Türkiye’de 81 ilin Dijital Dönüşüm seviyesini ölçen ilk araştırmadır.

Anahtar Kelimeler

Akıllı Kentler, Dijital Dönüşüm, Kent Dijitalleşme Endeksi, Kent Dijitalleşme Haritası, Kritik Başarı Faktörleri

Destekleyen Kurum

Yok

RANKING OF 81 PROVINCIAL CENTERS IN TÜRKİYE ACCORDING TO DIGITALIZATION INDEXES

Öz

Purpose: The importance of digital Smart City (SC) applications in the productive and effective fulfillment of city services has begun to increase. The aim of this study is calculating the weighted and unweighted urban digitalization indexes (UDI) values and ranking the cities based on these values.

Methodology: Indicators, critical success factors (CSF), and dimensions affecting the digital transformation (DT) of cities were determined through literature review, surveys, and interviews. Urban Digitalization Maps (UDM) were prepared and UDI values were calculated with the help of the areas on these maps. The cities have been ranked according to calculated UDI values. In the research, the relevant indicator values were collected from city institutions to measure CSF rates with city data. In these measurements, the Satyam UDI Calculation technique was used to calculate UDIs, and the Categorical Value Selection technique was used to calculate indicator weight-percentages.

Findings: In the resulting ranking table, it was seen that each province had different UDIs.UDI rankings and UDMs can enable administrators to take the necessary decisions in determining new SC policies and strategies, and thus use city resources more effectively and productively. As a result, since the DT of cities is not only a technological and temporary transformation, but an intergenerational transformation, it has been proposed to digitalize city services according to the Z-Generation.

Originality: This study is the first to measure the level of digital transformation of 81 provinces in Türkiye.

Anahtar Kelimeler

Smart Cities, Digital Transformation, Urban Digitalization Index, Urban Digitalization Map, Critical Success Factors

Kaynakça

• Ahvenniemi, H., Huovila, A., Pinto-Seppä, I. and Airaksinen, M. (2017). “What are the Differences between Sustainable and Smart Cities?”, Cities, 60, 234-245.
• Aihemaiti, A. (2018). “Türkiye’deki Akıllı Şehirlerin Sıralama Modeli”, Master Thesis, İstanbul Commerce University Graduate School of Applied and Natural Sciences, Istanbul.
• Akdamar, E. (2018). “Akıllı Kentlere İlişkin ISO 37120 Standardı Göstergelerinin Çok Değişkenli İstatistiksel Tekniklerle İrdelenmesi”, PhD Thesis, Uludağ University Social Science Institution, Bursa.
• Akıllısehirler.gov.tr. (2020). “Olgunluk Değerlendirme Modeli”, https://www.akillisehirler.gov.tr/olgunluk-degerlendirme-modeli/, (Access Date: 21.11.2020).
• ATGM (2020). “Tasarım Merkezleri”, https://www.sanayi.gov.tr/istatistikler/istatistiki-bilgiler/mi0203011503, (Access Date: 14.6.2020).
• ATGM (2020a). “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri”, https://www.sanayi.gov.tr/istatistikler/istatistiki-bilgiler/mi0203011501, (Access Date: 14.6.2020).
• ATGM (2020b). “Ar-Ge Merkezleri”, https://www.sanayi.gov.tr/istatistikler/istatistiki-bilgiler/mi0203011502, (Access Date: 14.6.2020).
• Berger, R. (2019). “The Smart City Breakaway, How a Small Group of Leading Digital Cities is Outpacing the Rest”, https://www.rolandberger.com/publications/publication_pdf/roland_berger_smart_city_breakaway_1.pdf, (Access Date: 20.8.2020).
• BTGM. (2019). Teknoloji Geliştirme (Teknokent) Bölgeleri, https://btgm.sanayi.gov.tr/Handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=4d9b6b9a-839b-446e-af35-aafe40b65946, (Access Date: 22.10.2019).
• BTK. (2019). “Türkiye 2019 İletişim Hizmetleri İstatistikleri”, https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/iletisim-hizmetleri-istatistikleri/istatistik-2019-4-5ec51cf389753.pdf, (Access Date: 8.6.2020).
• CBS Müdürlüğü. (2019). Akıllı Şehirler Beyaz Bülteni, https://webdosya.csb.gov.tr/db/cbs/akillisehirler/, (Access Date: 24.12.2019).
• Cİ. (2020). Türkiyenin Coğrafi İşaretleri, https://www.ci.gov.tr/anasayfa, Access Date: 10.5.2020.
• Cisco (2018). “Cisco Australian Digital Readiness Index 2018 Digital Dividend or Digital Divide?”, https://www.cisco.com/c/dam/m/en_au/digital-readiness/pdfs/digital-readiness-report.pdf, (Access Date: 20.8.2019).
• Cohen, B. (2012). “What Exactly is a Smart City”, https://www.fastcodesign.com/1680538/what-exactly-is-a-smart-city, (Access Date: 16.5.2018).
• Cohen, B. (2015). “The Smartest Cities in the World 2015: Methodology”, https://www.fastcompany.com/3038818/the-smartest-cities-in-the-world-2015-methodology, (Access Date: 27.10.2019).
• Coruh, M. (2009). “The Factors Involved in Utilizing e-Municipality and Municipal Wireless Network (MWN) Technologies for Effective, Efficient, and Productive Use of City Resources in Municipal Governments in the Information Age”, PhD Thesis, International School of Management, Paris.
• Çoruh, M. (2021). “Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerine Dayalı Yeni Bir Kent Dijitalleşme Endeks Hesaplama Modeli Önerisi: Türkiye Uygulaması”, PhD Thesis, Sakarya University Graduate School of Business, Sakarya.
• Çoruh, M. and Cebeci̇, H. (2020). “Zonguldak İli Kentlerinin Kent Dijitalleşme Endekslerine Göre Sıralanması ve Dijitalleşme Seviyelerinin Kent Dijitalleşme Haritaları ile Görselleştirilmesi”, İdealkent, 11(30), 621-647.
• EDCi (2016). “European Digital City Index Methodology Report”, https://digitalcityindex.eu/uploads/2016%20EDCi%20Construction%20Methodology%20FINAL.pdf, (Access Date: 20.8.2020). Eğitim-Sen (2018). Türkiye'de Ortalama Okul Süresi (Yıl), http://egitimsen.org.tr/2018-2019-egitim-ogretim-yilinda-egitimin-durumu-raporu/, Access Date: 8.10.2019.
• Habertürk (2019). Türkiye'de Ortalama Yaşam Beklenti Süresi (Yıl), https://www.haberturk.com/turkiye-de-beklenen-yasam-suresi-78-3-yil-2524926, (Access Date: 9.10.2019).
• Herzberg, C. (2017). “Akıllı Şehirler Dijital Ülkeler”, Infoloji Smart Solution, Optimist Yayın Grubu, Istanbul.
• IBM (2016). “How Smart is Your City?, Helping Cities Measure Progress”, https://www.ibm.com/downloads/cas/KLEYQE6Z, (Access Date: 30.8.2019).
• IMD (2020). “Smart City Index Summary of Criteria”, https://www.imd.org/smart-city-observatory/smart-city-index/, (Access Date: 22.8.2021).
• Invest (2019). “Türkiye'de Uluslararası Doğrudan Yatırım Tutarları (2002-2019)”, http://v1.invest.gov.tr/tr-TR/investmentguide/investorsguide/Pages/FDIinTurkey.aspx, (Access Date: 6.6.2020).
• Kamrysi, K., Gotzamani, K., Andronikidis, A. and Georgiou, A.C. (2014). “Capturing and Prioritizing Students’ Requirements for Course Design by Embedding Fuzzy-AHP and Linear Programming in QFD”, The European Journal of Operational Research, 10831094.
• Kayan, A. (2019). “Dijital Çağda Kent Yönetimi İçin Ortaya Çıkan Fırsatlar”, Sayıştay Dergisi, 114, 53-73. Keleş, R. (2008). “Kentleşme Politikası”, 10. Edition, İmge Kitapevi, Ankara.
• KOBİTEK (2014). Toplam Firma Sayıları, https://kobitek.com/turkiyede-kac-sirket-var, Access Date: 22.10.2019. Nick, G. and Pongrácz, F. (2016). “How to Measure Industry 4.0 Readiness of Cities”, International Scientific Conference: Industry 4.0, http://industry-4.eu/winter/sbornik/2016/2/16.HOW%20TO%20MEASURE%20INDUSTRY%204.0%20READINESS%20OF%20CITIES.pdf, (Access Date: 21.8.2019).
• Nick.tr. (2019). Toplam TR Alan Adları İstatistikleri, https://www.nic.tr/index.php?USRACTN=STATISTICS, Access Date: 7.6.2020.
• Satyam, A. (2017). “The Smart City Transformations (e-Book)”, Bloomsbury Publishing India Pvt. Ltd., New Delhi.
• SBB. (2019). Merkezi Yönetim Bütçesi, http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/02/MerkeziYonetimButceGerceklesmeleriveBeklentilerRaporu2019.pdf, (Access Date: 8.6.2020).
• SCRanking (2007). “Smart Cities-Ranking of European Medium-Sized Cities”, http://www.smart-cities.eu/download/smart_cities_final_report.pdf, (Access Date: 20.8.2019).
• SGB (2019). Yetişkin BT/Bilgisayar/Programcılık Kursu Veren Kurum Sayısı+Halk Eğitim Merkezi, https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361, (Access Date: 23.10.2019).
• SGK (2019). “SGK İstatistik Yıllıkları”, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari, (Access Date: 8.6.2020).
• TİM (2019). Türkiye'nin İhracat Tutarları, https://www.tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari.html, (Access Date: 8.6.2020).
• TOBB (2019). Kurulan-Kapanan Şirket İstatistkleri, https://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php, (Access Date: 8.6.2020).
• TÜBİSAD. (2020). Türkiye’de e-Ticaret 2019 Pazar Büyüklüğü, İstanbul: Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği, April 2020, http://www.tubisad.org.tr/: http://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/tubisad_e-ticaret_2019_pazar_buyuklugu_raporu.pdf, (Access Date: 12.12.2020).
• TUİK (2019a). Şirketlerin Bilgisayar ve Web Kullanım Oranları, http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30573, (Access Date: 22.10.2019).
• TUİK. (2020). 2020 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210&dil=1, (Access Date: 5.2.2021).
• TUİK. (2020a). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2020, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679, (Access Date: 20.11.2020).
• Turk Telekom (2018). Türk Telekom ile Güçlü Belediyeler, Mutlu Vatandaşlar, Türk Telekom Smart Cities Catalog, İstanbul.
• TürkPatent (2019). “Patent İstatistikleri”, https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/statistics/, (Access Date: 6.6.2020).
• Vodafone (2016). Akıllı Şehir Yol Haritası, https://www.vodafone.com.tr/VodafoneBusiness/iot/pdf/akilli-sehir-yol-haritasi.pdf, (Access Date: 24/12/2019).
• YÖK (2020). “Yüksek Öğretim Bilgi Sistemleri Istatistikleri”, https://istatistik.yok.gov.tr/, (Access Date: 08.06.2020).