Yatırım Kararlarının Değerlendirilmesinde Reel Opsiyon Yöntemi: Tekstil Sektörüne Ait Bir Yatırım Projesinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 57 Sayı: 3, 563 - 576, 31.07.2023

Süreyya Yılmaz Özekenci , Hatice Düzakın

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1150832

Öz

Amaç: Geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleri yatırım projesi değerlendirme sürecinde oluşabilecek herhangi bir değişikliği dikkate almamaktadır. Bu sebeple işletmeler son zamanlarda yatırım projesi değerlendirirken oluşabilecek bir değişikliği opsiyon değeri olarak projeye dahil eden reel opsiyon yöntemini tercih etmektedirler. Bu çalışmanın amacı, tekstil sektörüne ait gerçek bir yatırım projesini hem reel opsiyon yöntemi ile hem de geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleriyle değerlendirerek sonuçlarını karşılaştırmaktır.
Yöntem: Çalışmada, geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleriyle (muhasebe getiri oranı, geri ödeme süresi, indirgenmiş geri ödeme süresi, net bugünkü değer, iç verim oranı, düzeltilmiş iç verim oranı, kârlılık endeksi ve karar ağacı) ve reel opsiyon yöntemiyle (Black-Scholes opsiyon fiyatlama modeli yardımıyla) gerçek bir yatırım projesi matematiksel işlem kullanılarak hesaplanmıştır.
Bulgular: Yapılan hesaplamalar sonucunda, geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleri ile değerlendirildiğinde işletme için verimli olmayan bir yatırım projesine büyüme opsiyonu eklenerek reel opsiyon yöntemiyle değerlendirildiğinde verimli ve işletme için daha kazançlı bir projeye dönüşmüştür.
Özgünlük: Yapılan literatür taramasında, çalışmalarda ağırlıklı olarak doğal kaynaklar ve enerji sektörüne ait yatırım projelerinin değerlendirildiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada ilk olarak tekstil sektörüne ait gerçek bir yatırım projesi değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Reel Opsiyon Yöntemi, Sermaye Bütçelemesi Yöntemleri, Risk

Real Option Method in the Evaluation of Investment Decisions: Examination of An Investment Project in the Textile Industry

Öz

Purpose: Traditional capital budgeting methods do not take into account any changes that may occur in the investment project evaluation process. For this reason, businesses prefer the real option method, which involves a change that could happen while evaluating an investment project, as an option value. The purpose of this study is to compare the outcomes of evaluating an investment project for the textile industry using the capital budgeting approach and the real option method.
Methodology: In the study, a real investment project was evaluated mathematically using both the real option method (Using the Black-Scholes option pricing model) and traditional capital budgeting techniques (accounting rate of return, payback period, discounted payback period, net present value, internal rate of return, adjusted internal rate of return, profitability index and decision tree).
Findings: As a result of the calculations, a growth option was added to an investment project that was not profitable when evaluated with traditional capital budgeting methods, and turned into a profitable project when evaluated with the real option method.
Originality: The literature study revealed that the studies primarily concentrated on investment projects in the fields of energy, and natural resources. In this study, first of all, a real investment project belonging to the textile sector was evaluated.

Anahtar Kelimeler

Real Option Method, Capital Budgeting Techniques, Risk.

Kaynakça

• Agaton, C.B. ve Karl, H. (2018). “A Real Options Approach to Renewable Electricity Generation in the Philippines”, Energy, Sustainability and Society, 8, 1, DOI: 10.1186/s13705-017-0143-y.
• Akkaya, G.C. (2005). “Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesinde Alternatif Bir Yöntem: Reel Opsiyonlar”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 28, 172-178.
• Alper, D. (2007). “Sermaye Bütçelemesi ve Reel Opsiyonlar”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXVI(1), 69-86.
• Alper, D. ve Anbar, A. (2011). “Proje Değerlemesinde Karar Ağacı Analizi ve Reel Opsiyon Yaklaşımının Karşılaştırılması”, Paradoks: The Journal of Economics, Sociology and Politics, 7(1), 49-65.
• Baecker, P.N. (2007). “Real Options and Intellectual Property”, Springer, New York.
• Bari, A. (2020). “A Real Options Approach to Valuate Solar Energy Investment with Public Authority Incentives:The Italian Case”, Energies, 13(16), 4181.
• Block, S. (2007). “Are “Real Options” Actually Used in the Real World?” The Engineering Economist, 52(3), 255-267.
• Brach, M.A. (2003). “Real Options in Practice”, John Wiley and Sons, Inc, New Jersey.
• Düzakın, H., ve Yılmaz, S. (2021). “Reel Opsiyon Yöntemiyle Yatırım Projesi Değerlendirmesi: Girişimcilik Yatırımı Örneği”, On Eurasian Economies, 456.
• Fabozzi, F.J. ve Peterson, P.P. (2003). “Financial Management and Analysis”, John Wiley and Sons, Kanada.
• Gürtunca, İ.U. (2013). “Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesinde Reel Opsiyon Yaklaşımı”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Horn, A., Kjarland, F., Molnar, P. ve Steen, B.W. (2015). “The Use of Real Option Theory in Scandinavia's Largest Companies”, International Review of Financial Analysis, 41, 74-81.
• İkiz, A.K. ve Kocakoç, İ.D. (2009). “Bilişim Teknolojisi Projelerinde Reel Opsiyonlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(4), 17-51.
• Lee, S.C. ve Shih, L.H. (2010). “Renewable Energy Policy Evaluation Using Real Option Model-The Case of Taiwan”, Energy Economics, 32, 67-S78.
• Mun, J. (2002). “Real Options Analysis: Tools and Techniques for Valuing Strategic Investments and Decisions”, John Wiley and Sons, Inc, New Jersey.
• Pivoriene, A. (2017). “Real Options and Discounted Cash Flow Analysis to Assess Strategic Investment Projects”, Economics and Business, 30(1), 91-101.
• Polat, L. ve Battal, U.Ü. (2021). “Airport Infrastructure Investments and Valuing Expansion Decisions Using the Compound Real Option Approach”, Journal of Air Transport Management, 91, 1-10.
• Santos, L., Soares, I., Mendes, C. ve Ferreira, P. (2014). “Real Options Versus Traditional Methods to Assess Renewable Energy Projects”, Renewable Energy, 68, 588-594.
• Sevinç, E. (2012). “Proje Değerlendirmesinde Reel Opsiyon Değerleme Yöntemi ve Uygulamaları”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Singh, S., Jain, P.K. ve Yadav, S.S. (2012). “Capital Budgeting Decisions: Evidence from India”, Journal of Advances in Management Research. 9(1), 96-112.
• Smit, H.T. ve Trigeorgis, L. (2006). “Strategic Planning: Valuing and Managing Portfolios of Real Options”, R&D Management, 36(4), 403-419.
• Tekin, Z. (2014). “Sermaye Bütçelemesinde Geleneksel Yöntemlere Alternatif Olarak Reel Opsiyonlar Yöntemi”, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Uygurtürk, H. (2012). “Stratejik Yatırım Kararlarının Verilmesinde Reel Opsiyon Yaklaşımı: Kömür Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Zhang, M.M., Zhou, P. ve Zhou, D.Q. (2016). “A Real Options Model for Renewable Energy Investment with Application to Solar Photovoltaic Power Generation in China”, Energy Economics, 59, 213-226.