Beşerî Sermaye Yatırımları ile İş Gücü Verimliliği İlişkisinin Vektör Otoregresyon Modeli ile İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 57 Sayı: 3, 425 - 438, 31.07.2023

Ali Kemal Nurdoğan , Hilal Tuğçe Bayar Türkoğlu

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1231081

Öz

Amaç: Bu çalışma, beşerî sermaye yatırımlarının verimlilik artışı ve sosyo-ekonomik gelişmelerin önemli bileşeni olduğunu kabul etmektedir. Çalışmanın amacı, beşerî sermaye yatırımları (eğitim ve sağlık harcamaları) ile iş gücü verimliliği ilişkisini Vektör Otoregresyon (VAR) Modeli ile incelemektir.
Yöntem: 1986Ç1-2020Ç1 döneminde, Birleşik Krallık’ın iş gücü verimliliği; çalışılan saat başına çıktı, hane halkı sağlık harcamaları, hane halkı eğitim harcamaları,15-64 yaş aralığında işsizlik oranı ve üretimle uğraşan tüm kişilerin çalıştığı toplam saat kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Birinci farklarında durağan hale gelen seriler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla geliştirilen VAR modelinin tahminine göre, çalışılan saat (emek girdisi olarak) ve hane halkı eğitim harcamalarının artırılması çalışılan saat başına çıktı miktarını iki dönem negatif, hane halkı sağlık harcamalarının artırılması ise çalışılan saat başına çıktı miktarını pozitif yönlü olarak etkilemektedir. Varyans ayrıştırma analizi sonuçlarına göre; onuncu dönem itibari ile iş gücü verimliliğindeki değişimin %61,8’i kendisi tarafından, %25,2’lik bölümü emek girdisi tarafından, %2,1’i işsizlik, %8’lik bölümü hane halkı sağlık harcamaları ve %2,7’lik bölümü ise hane halkı eğitim harcamaları tarafından açıklanmaktadır.
Özgünlük: Daha önceki çalışmalardan farklı olarak bu çalışma, beşerî sermaye yatırımı ile iş gücü verimliliği arasındaki ilişkiyi hane halkı tüketim harcamalarını modele bir sağlık ve eğitim değişkeni olarak dahil ederek değerlendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beşerî Sermaye, Vektör Otoregrasyon, İş Gücü Verimliliği

Investigation of the Relationship between Human Capital Investments and Labor Efficiency with Vector Autoregression Model

Öz

Purpose: This study confirms that human capital investments are essential to productivity growth and socioeconomic development. The aim of this study is analyzing the relationship between human capital investments (education and healthcare expenditures) and labor productivity using the Vector Autoregression (VAR) Model.
Method: Over the period 1986Q1-2020Q1, the UK's labor productivity is evaluated using output per hour worked, household health expenditure, household education expenditure, the unemployment rate for those aged 15-64 and the total hours worked by all persons engaged in production.
Findings: According to the VAR model, which was developed to examine the relationship between the series that became stationary at their first difference, increasing the hours worked as labor input and household education expenditures negatively affect the amount of output per working hour, while increasing household health expenditures positively affects the amount of output per working hour. According to the results of variance decomposition analysis; as of the tenth period, 61,8% of the change in labor productivity is explained by itself, 25,2% by labor input, 2,1% by unemployment, 8% by household health expenditures, and 2,7% by household education expenditures.
Originality: Unlike previous studies, this study evaluates the relationship between human capital investment and labor productivity by including household consumption expenditures as a health and education variable in the model.

Anahtar Kelimeler

Human Capital, Vector Autoregression, Labor Productivity

Kaynakça

• Afridi, A.H. (2016). “Human Capital and Economic Growth of Pakistan”, Business & Economic Review, 8(1), 77-86.
• Ahmadi Shadmehri, M., Naji, A. ve Jandaghi, F. (2010). “Bounded Convergence Test Method, The Interaction Between Human Capital and Total Factor Productivity in Iran”, Journal of Development Economics, 1(1), 31-58.
• Ak, R. (2012). “The Relationship Between Health Expenditures and Economic Growth: Turkish Case”, International Journal of Business Management and Economic Research, 3(1), 404-409.
• Akıncı, A. ve Güner, T. (2016). “Türkiye’de Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”, Sayıştay Dergisi, 102, 47–61.
• Akdeniz, C. ve Çatık, A.N. (2017). “Türkiye İçin Finansal Koşulların Bir Analizi: Faktör ve VAR Modellerinden Bulgular”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12 (1), 99-120.
• Arshad, M.N.M. ve Malik, Z. (2015). “Quality of Human Capital and Labor Productivity: A Case of Malaysiya”, International Journal of Economics, Management and Accounting, 23(1), 37-55.
• Barro, R.J. (1991). “Economic Growth in a Cross Section of Countries”, The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 407-443.
• Becker, G.S. (1964). “Human Capital. A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education”, The University of Chicago Press, Chicago, USA.
• Becker, G.S. (1975). “Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education”, The University of Chicago Press, London.
• Becker, G.S., Murpy, K.M. ve Tamura, R. (1990). “Human Capital, Fertility and Economic Growth”, NBER Working Papers, National Bureau of Economic Research, No:3414
• Biçerli, M.K. (2016). “Çalışma Ekonomisi”, Beta Basım, İstanbul.
• Black, S.E. ve Lynch, L.M. (1996). “Human-Capital Investments and Productivity”, The American Economic Review, 86(2): 263-267.
• Blaug, M. (1976). “The Empirical Status of Human Capital Theory: A Slightly Jaundiced Survey”, Journal of Economic Literature, 14(3), 827-855.
• Bloom, D.E. ve Canning, D. (2000). “The Health and Wealth of Nations”, Science’s Compass, 287,1207-1209.
• Canpolat, N. (2000). “Türkiye’de Beşerî Sermaye Birikimi ve Ekonomik Büyüme”, HÜ İİBF Dergisi, 18(2), 265-281.
• Ceylan Ataman, B. (2016). “Çalışma Ekonomisi Teori ve Politikalar”, İmaj Yayınevi, Ankara.
• Cole, M. ve Neumayer, E. (2006). “The Impact of Poor Health on Total Factor Productivity”, Journal of Development Studies, 42(6), 918-938.
• Çatık, A.N. ve C. Akdeniz. (2018). “A Nonlinear Investigation of Monetary Transmission Channels in Turkey: The Role of Financial Conditions”, Economic and Social Issues-Global and Local Perspective, Editörler: Orhan, A., Yılmaz Genç, S. ve Terzi, N., 15-26, Cambridge International Academics, UK.
• Denison, E.F. (1962). “The Sources of Economic Growth in the United States and the Alternatives before Us”, Committee for Economic Development, 72, 935-938.
• Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1979): “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of American Statistical Association, 74,427-431.
• Dormont, B.S., Pelgrin, F., Oliveira, J. ve Suhrcke, M. (2008). “Health Expenditures, Longevity and Growth”. SSRN Electronic Journal, 1-98, DOI: 10.2139/ssrn.1130315.
• Easterly, W.R. ve Wetzel, D.L. (1989). “Policy Determinants of Growth: Survey of Theory and Evidence”, The World Bank, PPR Working Paper Series, No: 343.
• Ecevit, E. ve Çetin, M. (2010) “Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 166-182.
• Engelbrecht, H.J. (2003). “Human Capital and Economic Growth: Cross-Section Evidence for OECD Countries”, The Economic Record, 79(1),40-51.
• Ergen, H. (2004). “Türkiye’de Kamu Eğitim Harcamalarının Ulusal Ekonomideki̇ Payı”, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(15), 69-83.
• Ergen, H. (1999). “Türkiye’de Eğitimin Ekonomik Büyümeye Katkısı”, Ekonomik Yaklaşım, 10(35), 21-52.
• Eser, K. ve Ekiz Gökmen, Ç. (2009). “Beşerî Sermayenin Ekonomik Gelişme Üzerindeki Etkileri: Dünya Deneyimi ve Türkiye Üzerine Gözlemler”, Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 1(2), 41-56.
• Feng, W., Xia, Y. ve Kong, Y. (2018).” Public Health Expenditure and Labour Productivity: A Tentative Interpretation”, Based on the Science of Brain Cognition”, NeuroQuantology, 16(5), 319-333.
• Fogel, R. (1994). “Economic Growth, Population Theory, and Physiology: The Bearing of Long-term Processes on the Making of Economic Policy”, American Economic Review, 84, 369-395.
• Gaberli, Ü., Akdeniz, C. ve Eti, H.S. (2021). “Does the Value of Currency Affect the Numbers of International Inbound Tourists to Turkey?”. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(63), 1150-1163.
• Gençoğlu, P. (2016). “Sağlık ve Ekonomik Gelişme: Türkiye Örneği”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Grossman, M. (2017). “Determinants of Health: An Economic Perspective”, West Sussex: Columbia University Press, New York Chichester.
• Işık, N. (2005). “Enflasyonla Mücadelede Politika Aracı Seçimi: Bir Vektör Otoregresyon (VAR) Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 341-354.
• Karadeniz, O. (2007). “Avrupa Birliği Yolunda Türkiye’de Eğitim ve Beşerî Sermaye”, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Kibritçioğlu, A. (1998). “İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşerî Sermayenin Yeri”, AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53(1), 207-230.
• Khan, M.S., Amjad, R. ve Din, M.U. (2005). “Human Capital and Economic Growth in Pakistan”, The Pakistan Development Review, 44(4),455-478.
• Lucas, R. (1988). “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
• Lockheed, M.E. (1987). “Farmers’ Education and Economic Performance”, Economics of Education: Research and Studies Editör: Psacharopoulos, G., Pergamon Press, Oxford.110-116.
• Mincer, J. (1958). “Investment in Human Capital and Personal Income Distribution”, Journal of Political Economy, 66(4), 281-302.
• Mincer, J. (1989). “Human Capital and the Labor Market: A Review of Current Research”, Educational Researcher, 18(4), 27-34.
• Nelson, R.R. ve Phelps, E.S. (1966). “Investment in Humans, Technological Diffusion, and Economic Growth”. The American Economic Review, 56(1/2), 69-75.
• OECD (1998). “Human Capital Investment An International Comparison”, OECD Publication, Paris.
• Oketch, M. (2006). “Determinants of Human Capital Formation and Economic Growth of African Countries”, Economics of Education Review, 25(5), 554-564.
• Parasız, İ. (2003). “İktisadi Büyüme Teorileri”, Ezgi Yayınları, Bursa.
• Phillips, P. ve Perron, P. (1988). “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), 335-346.
• Ram, R. ve Schultz, T.W. (1979). “Life Span, Health, Savings, and Productivity”, Economic Development and Cultural Change, 27(3), 399-421.
• Rivera, B., Currais, L. (2003). “The Effect of Health Investment on Growth: A Causality Analysis”, International Advances in Economic Research, 9, 312-323.
• Romer, P.M. (1986). “Increasing Returns and Long-run Growth”, Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037.
• Romer, P.M. (1990). “Endogenous Technological Change”, Journal of Political Economy, 98(5), 71-102.
• Schultz, T.P. (2005). “Productive Benefits of Health: Evidence from Low-income Countries”, Health and Economic Growth: Findings and Policy Implications, Editor: Currais L., Cambridge, MA: MIT Press, 257-86.
• Schultz, T.W. (1961). “Investment in Human Capital”, American Economic Review, 51, 1-17.
• Schultz, T.W. (1968). “Education and Economic Growth: Return to Education”, Readings in the Economics of Education, UNESCO, France, 277-292.
• Schultz, T.W. (1981). “Investing in People: The Economics of Population Quality”, US: University of California Press, London.
• Sims, C.A. (1980). “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48(1),1-48.
• Strauss, J. (1986). “Does Better Nutrition Raise Farm Productivity?”, The Journal of Political Economy, 94(2), 297-320.
• Sülkü, S.N. ve Caner, A. (2011). “Health Care Expenditures and Gross Domestic Product: The Turkish Case”, European Journal of Health Economics, 12, 29-38.
• Sweetland, S.R. (1996). “Human Capital Theory: Foundations of a Field of Inquiry”, Review of Educational Research, 66(3), 341-359.
• Şahin, Ç.E. (2011). “Beşerî Sermaye ve İnsan Kaynakları: Eleştirel Bir Yaklaşım”, Tan Kitapevi Yayınları, Ankara.
• Taban, S. ve Kar, M. (2006). “Beşerî Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001”, Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 159-181.
• Tan, E. (2014). “Human Capital Theory: A Holistic Criticism”, Review of Educational Research, 84(3), 411-445.
• Tarı, R. (2018). “Ekonometri”, Umuttepe Yayınları, İzmit.
• Topallı, N. (2015). “Türkiye’de Beşerî Sermaye ve Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Bir Analizi”, Uludağ̆ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(1), 217-234.
• Umoru, D. ve Yaqub, J.O. (2013). “Labour Productivity and Health Capital in Nigeria: The Empirical Evidence”, International Journal of Humanities and Social Science, 3(4), 199-221.
• Weisbrod, B.A. (1966). “Investing in Human Capital”, The Journal of Human Resources, 1(1), 5-21.
• Wößmann, L. (2003). “Specifying Human Capital”. Journal of Economic Surveys, 17, 239-270.
• Yaylalı, M. ve Lebe, F. (2011). “Beşerî Sermaye ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 30(1), 23-51.