Türkiye’de kurulan ilk hayvanları koruma derneğinin tarihsel gelişimi

Yıl 2009, Cilt: 80 Sayı: 1, 37 - 44, 01.01.2009

Berfin Melikoğlu

Öz

Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılın son çeyreğinde gelişen yeni şehircilik anlayışı, sokak hayvanlarına yönelik ilk itlaf politikasını da beraberinde getirmiş; II. Meşrutiyet’in ilanının ardından İstanbul sokaklarından toplatılan köpekler, Hayırsız Ada olarak bilinen Sivri Ada’ya gönderilerek ölüme terk edilmiştir. Bu olay, ülkede hayvanları korumaya yönelik ilk sivil toplum örgütlerinin kuruluş fikrini gündeme getirirken, hayvanlara karşı gerçekleştirilen benzer olayların devam etmesi, hayvanseverler tarafından büyük tepki ile karşılanmıştır. Türkiye’de hayvanların korunmasına yönelik ilk dernek olan “İstanbul Himâye-i Hayvânât Cemiyeti”, son dönem Osmanlı tarihinde önemli roller oynayan askeri ve sivil bürokratlar öncülüğünde 1912 yılında kurulmuştur. Ancak I. Dünya Savaşının patlak vermesi nedeniyle, 1914 yılında Derneğin faaliyetlerine zorunlu olarak son verildiği kaydedilmiştir. Cumhuriyet hükümetinin gerçekleştirdiği yeni yapılanma çalışmaları içinde konu tekrar ele alınmış, 1923 yılında kuruluş kararı alınan Dernek, 6 Mart 1924 tarihinde resmi olarak başladığı faaliyetlerini bugüne dek sürdürmüştür. Bu araştırmada, “İstanbul Himâye-i Hayvânât Cemiyeti”nin; bugünkü adıyla “Türkiye Hayvanları Koruma Derneği”nin tarihsel gelişimine ışık tutmak amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Hayvanları koruma dernekleri, İstanbul Himaye-i Hayvanat Cemiyeti, tarih

The historical development of the first society for animal protection in Turkey

Öz

The concept of new urbanism, developed in the late nineteenth century in the Ottoman State, brought about the first the policy of destroying street animals. After the Second Constitutional Era, the dogs which were seized from İstanbul streets were sent to “Sivri Ada” known as “Hayırsız Ada” and left to death. While this event brought up the idea of the establishment of non-governmental organizations to protect animals in the country, continuations of similar applications were met with the reaction of animal rights defenders. The first society for animal protection “İstanbul Himâye-i Hayvânât Cemiyeti” was founded - with the leadership of the military and civil bureaucrats who plays important roles in the last term of Ottoman history - in 1912. However the society had to cease its activities because the First World War had broken out. The foundation of the society was reconsidered in the new structuring activities by the Republican government. The Society which was taken the decision of refoundation in 1923, began to its activities in March 6, 1924 and continued to date. This study was aimed at providing detailed information on the historical development of “İstanbul Himâye-i Hayvânât Cemiyeti” known as “Türkiye Hayvanları Koruma Derneği” today

Anahtar Kelimeler

The societies for animal protection, İstanbul Himaye-i Hayvanat Cemiyeti, history