Aksaray Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi Cerrahi Anabilim Dalına getirilen yabani kuşların retrospektif değerlendirilmesi:102 Olgu (2020- 2023)

Yıl 2024, Cilt: 95 Sayı: 2, 140 - 148, 15.06.2024

Fehmiye Gümüş , Nihan Avcı , Başak Özgermen , Mehmet Sağlam

https://doi.org/10.33188/vetheder.1455874

Öz

Bu retrospektif çalışmada Aksaray Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi’ne getirilen yabani kanatlılarda cerrahi hastalıkların değerlendirilmesi amaçlandı. Çalışmaya ortopedik ve/veya yumuşak doku hastalığı olan toplam 102 yabani kuş dahil edildi. En sık görülen kırık tipi ulna kırıklarıydı (%33,33), bunu takiben radius kırıkları (%27,45), metakarpus kırıkları (%9,80), humerus kırıkları (%9,80), tibiotarsus kırıkları (%9,80), carpus (%5,88) ve son olarak femur kırıkları (%3,92) izledi. Kırıklar “8” şeklinde bandaj (n=15) ,intramedullar pin ve serklaj olgusu (n=12) ve eksternal fiksatör (n=1) kullanılarak tedavi edildi. Enfeksiyon, sinir hasarı, eklem artrozu, kemik nekrozu, ve kas maserasyonları durumlarında kanat amputasyonu (n=10) uygulandı. En sık görülen yumuşak doku hastalıkları yara ve yaralanmalar (n=45) olup, bunu sırasıyla genel durum bozuklukları (n=15), göz hastalıkları (n=6) ve nörolojik hastalıklar (n=5) takip etmiştir. Yaralar dikiş veya yara pansumanıyla tedavi edilmiştir. Enfeksiyöz oftalmolojik hastalıklar ve nörolojik hastalıklar medical olarak tedavi edildi.Bir veteriner kliniğine getirilen tüm yabani kuşlar, doğru teşhis için ayrıntılı bir fiziksel ve radyolojik muayeneden geçirilmelidir. Acil müdahalenin gerekli olduğu durumlarda, belirtilen tedavinin gecikmeden uygulanması ve takip bakımının sürdürülmesi çok önemlidir. Bu, kuşların doğal yaşam alanlarına güvenli bir şekilde geri dönebilmelerini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

kırık, yumuşak doku zedelenmeleri, tedavi, vahşi kuşlar, yaralar

Etik Beyan

Aksaray Üniversitesi Rektörlüğü Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulunun No:2024/2-15 toplantısıyla onaylanmıştır.

Retrospective evaluation of diseases in wild birds brought to Aksaray University Veterinary Faculty Animal Hospital Surgery Clinics: 102 cases (2020-2023)

Öz

This retrospective study aimed to evaluate surgical diseases in wild birds that were brought to Aksaray University Veterinary Faculty Animal Hospital. A total of 102 wild birds with orthopedic and/or soft tissue diseases were included in the study. The orthopedic diseases encountered were arthrosis (n=3), luxation (n=5), and fracture (n=38). The most frequent type of fracture was ulna fractures (33.33%), followed by radius fractures (27.45%), metacarpus fractures (9,80%), humerus fractures (9,80%), tibiotarsus fractures (9,80%), carpus (5,88%), and finally femur fractures (3.92%). The fractures were treated using an '8'-shaped bandage (n=15), intramedullary pin and cerclage application (n=12), and external fixator (n=1). In cases of infection, nerve damage, joint arthrosis, bone necrosis, and muscle macerations, wing amputation (n=10) was performed. The most prevalent soft tissue diseases were wounds and injuries (n=45), followed by general condition disorders (n=15), ophthalmological diseases (n=6), and neurological diseases (n=5) respectively. Wounds were treated with sutures or wound dressings. Infectious ophthalmologic diseases and neurological diseases were medically treated. All wild birds that are brought to a veterinary clinic should undergo a detailed physical and radiological examination for an accurate diagnosis. In cases where emergency intervention is required, it is crucial to perform the indicated treatment without delay and to maintain follow-up care. This will ensure that the birds can be safely returned to their natural habitats.

Anahtar Kelimeler

fracture, soft tissue injuries, treatment, wild birds, wounds

Kaynakça

• Kiziroğlu İ. Türkiye kuşları. Orman Genel Müd. Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayın ve Tanıtma Şube Müd. Basım Tesisleri, 1989; 312s., Ankara.
• Aslan L, Özdemir A, Karasu A, Özkan C, Gençcelep M, Durmuş A, Akgül Y. Van Gölü havzasında 2006-2008 yılları arasında yabani kuşlarda yaralanma ve kırık olgularının tedavileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2009; 20(2):7-12.
• Akın İ, Yaygıngül R, Derincegöz OÖ, Tatlı ZB, Şen ZB, Bellek CG, Bulut O, Sarıerler M, Belge A, Kılıç N. Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Kliniğine getirilen kanatlı hayvanların değerlendirilmesi: 120 olgu (2000-2013). Animal Health Production and Hygiene 2015, 4(1), 355 – 358.
• Tabur M. Ihlara vadisinin (Aksaray) kuşları. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2014; 30(3):162- 173
• Parlak K, Arıcan M. Travma hastaliklarinin görülme insidansi. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Surg-Special Topics 2015;1(3):82-7
• Kibar M, Bumin A. Yırtıcı kuşlarda ateşli silah yaralanması sonucu oluşan kırıkların değerlendirilmesi: 85 Olgu (1998-2005). Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2006, 12(1):11-16.
• Altıntaş G. Evcil ve yabani kanatlı hayvanlarda görülen cerrahi hastalıkların etiyolojisi, klinik bulguları ve sağaltımı üzerine çalışmaların değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi 2021.
• Sarıerler M, Kılıç N. Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Veteriner Fakültesi Cerrahi Kliniğine getirilen hastalara toplu bir bakış (1999-2003). Uludağ Univ J Fac Vet Med 2003;22:75-79.
• Pamuk K, Sarıtaş KZ, Demirkan İ, Korkmaz M. Afyon Kocatepe Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi kliniğine getirilen hastaların değerlendirilmesi: 1090 olgu (2001-2008). Kocatepe Veteriner Dergisi 2009; 2(1): 29-33
• Degernes LA, Lind PJ, Olson DE, Redig PT. Evaluating avian fractures for use of methyl methacrylate orthopedic technique. J Assoc Avian Vet 1989;3(2):64-67
• Joseph V. Emergency care of raptors. Vet Clin North Am Exot Anim Pract 1998; 1: 77-98.
• Özsoy S. Yabani kuşlarda ekstremitelerin ortopedik problemlerinin klinik değerlendirilmesi. İstanbul Uni Vet Fak Derg 1996, 22(1):107-125.
• Kurtdede A. Kafes Kuşlarının Muayenesi ve Hastalıkları. Ankara: Azim Matbaası, p.68, 70; 2002.
• Vigneault A, Fitzgerald G, Desmarchelier M. A retrospective study of femoral fractures in wild birds of prey: 119 cases. Journal of zoo and wildlife medicine: official publication of the American Association of Zoo Veterinarians, 2021; 52(2), 564–572. https://doi.org/10.1638/2020-0192
• Komnenou AT, Georgopoulou I, Savvas I, Dessiris A . A retrospective study of presentation, treatment, and outcome of free-ranging raptors in Greece. J Zoo Wildl Med 2005; 36(2): 222-228.
• Echenique, JV, Soares MP, Albano APN, Bandarra PM, Schild AL. Doenças de aves silvestres no sul do Rio Grande do Sul. Pesquisa Veterinária Brasileira 2020; 40:121-128.
• Demir A, Gerbaga Ozsemır K. Ocular Lesions and Neurologic Findings in Traumatic Birds: A retrospective evalution of 114 cases. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2021;18(1):19-25. https://doi.org/10.32707/ercivet.878004
• Hudecki J, Finegan E. Songbird collision injuries during migration season. J Wildlife Rehab 2018; 38(2): 7-11.
• Demir A, Gerbaga Ozsemir K. Retrospective study of beak deformities in birds beak deformities in birds. Turk Vet J 2021; 3(1):13- 20.