Mülteci Restoranları Gastronomik Sahanın Neresinde? Göçmen Mahalleleri, Mülteci Yemekler ve Mekânsal Ayrışmaya Dair Kuramsal Bir Giriş

Yıl 2018, Sayı: 8, 172 - 195, 18.12.2018

Büşra Eser

Öz

Yaklaşık 2011 yılından beri Suriyeli, Iraklı, Pakistanlı mülteci, sığınmacı ve göçmenler, kendi yemek kültürlerini marketler ve restoranlar açarak İstanbul’a taşımaktadır. Londra ve Berlin örneklerinden hareketle eğlence ve tüketim endüstrileri bağlamında (Aytar ve Rath, 2012; Rath, 2014) tartışılan göçmen mahalleleri, bir bakıma benzersiz olan İstanbul örneğinde farklı bir yol izlemiştir. Bu araştırmada Bağcılar, Esenler ve Sultangazi’de bulunan mülteci restoranlarının mekânsal süreçleri ve İstanbul’un yemek-peyzajında nasıl bir yer kapladığı tartışılmıştır. Bu tartışmada şehrin, göç ve mülteciler ile ilişkisi, mülteci restoranlarının iç-grup ve dış-grup açısından algılanışları ve etnik mutfakların tüketimi; soylulaşma literatürleriyle birlikte ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

göçmen mahalleler, restoranlar, mekansal ayrışma, etnik mutfaklar, mültecilik

Where Are The Migrant Restaurants on the Gastronomic Field? A Theoretical Introduction to Immigrant Neighborhood, Refugee Cuisine and Spatial Segregation

Öz

Since 2011, immigrants from Syria, Pakistan, and Iraq move their cultural assets, specifically their culinary culture, to herein Turkey through opening ethnic food markets, kiosks, and restaurants. Immigrant neighborhoods which generally discussed regarding consumption and leisure industry in London or Berlin case, follow another sort of pattern in Istanbul, the one, in some respect unique. In this study, immigrant restaurants located in Istanbul’s different three subprovince, Bagcilar, Esenler, and Sultangazi, is discussed regarding their spatial process and their position in Istanbul’s food-scape will be discussed. In this discussion, Istanbul’s long-term relationship with immigrant and migration, in-group and out-group perception of immigrant restaurants neighborhoods and consumption of ethnic cuisines to gentrification literature to gentrification and the function of these immigrant restaurants is considered.

Anahtar Kelimeler

immigrant neighborhoods, restaurants, spatial segregation, ethnic cuisine, immigration

Kaynakça

• Altıntaş, S. (2016). İstanbul’un Mülteci Semtleri: Kumkapı ve Küçükpazar. İLEM Blog, 4, 1-9.
• Ahıska, M. ve Yenal, Z. (2006). Aradığınız kişiye şu an ulaşılamıyor: Türkiye’de hayat tarzı Stilleri 1980 - 2005, İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi.
• Bakar, B. (2012). Esir Şehrin Misafirleri Beyaz Ruslar. İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
• Belge, M. (2001).Tarih Boyunca Yemek Kültürü. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Çelik, J. (2016). İstanbul’a Tekinsiz Bir Giriş: Kumkapı. Saha, 2, 62-65. İstanbul: Helsinki Yurttaşlar Derneği
• Doğan, A. (2018). Esir Şehrin Mutfak Kültürü Mütareke Dönemi İstanbul Mutfak Kültürü 1918- 1922. İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık.
• Erdoğan, M.M. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. (2017). Kopuştan Uyuma Kent Mültecileri: Suriyeli Mülteciler ve Belediyelerin Süreç Yönetimi: İstanbul Örneği. İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları
• Erdoğan, E., Uyan S. P. (2018). Türkiye'deki Suriyelileri Düşünürken Sınırları Sorgulamak. Teorik Bakış, 10, 77-96.
• Germann M. J. (2007). Eating Difference: The Cosmopolitan Mobilities of Culinary Tourism. Space and Culture, 10(1), 77–93
• Gürsoy, D. (2013a).Tarihin Süzgecinde Mutfak Kültürümüz. İstanbul: Oğlak Yayınları,
• Gürsoy, D. (2013b). Yiyelim İçelim, Tarihini Bilelim - Dünden Bugüne Gastronomi. İstanbul: Oğlak Yayınları.
• Goffman, E. (2017). Etkileşim Ritüelleri: Yüz Yüze Davranış Üzerine Denemeler. İstanbul: Heretik Yayınları
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2018). Düzensiz göç. Erişim tarihi (2017, Kasım 25) http://www.goc.gov.tr/icerik6/duzensiz-goc_363_378_4710_icerik
• Johnston, J. ve Baumann, S. (2009). Foodies: Democracy and Distinction in the Gourmet Foodscape. New York: Routledge.
• Kafadar, C. (2014). How Dark is the History of the Night, How Black the Story of Coffee, How Bitter the Tale of Love: The Changing Measure of Leisure and Pleasure in Early Modern Istanbul. In Medieval and Early Modern Performance in the Eastern Mediterranean. Turnhout: Brepols, 243– 69.
• Kaynar, M. K. (2017). Türkiye’nin 1960’lı Yılları. İstanbul, İletişim Yayınları.
• Keyder, Ç .(1999). İstanbul Küresel ile Yerel Arasında. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Mills, A. (2012). Hafızanın Sokakları: İstanbul'da Peyzaj, Hoşgörü ve Ulusal Kimlik. (Soydemir, C. Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Nahya, N., Harmanşah, R. (2016). Etnografik Hikayeler Türkiye'de Alan Araştırması Deneyimleri. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Soytemel, E., & Şen, B. (2016). İstanbul’da soylulaştırma: orta sınıfın sosyal ağları ve mekân yaratma stratejileri. Koçak, ÖD ve Koçak, K. O (Haz.), İstanbul kimin şehri, 85-112. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Park, K. (2017). Ethnic Foodscapes: Foreign Cuisines in the United States. Food, Culture & Society, 20(3), 365–393.
• Parmaksızoglu, C. K. (2009). Bobos in Turkey: Manifestations of the bourgeois bohemian lifestyle in Istanbul. Istanbul: Bogazici University
• Putnam, R. D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Communit. New York: Simon&Schuster.
• Putnam, R. D. (2007). E pluribus unum: Diversity and community in the twenty‐first century the 2006 Johan Skytte Prize Lecture. Scandinavian political studies, 30(2), 137-174.
• Rath, J. (2012). Selling Ethnic Neighborhood: The Rise of Neighborhoods as Places of Leisure and Consumption. Newyork: Routledge Advances in Geography.
• Shaw S., Bagel S. (2012). Ethnic Minortiy Restrateurs and the Regeneration of Banglatown in London's East End. Selling Ethnic Neighborhood, Jan Rath. İçinde The Rise of Neighborhoods as Places of Leisure and Consumption (ss.34-51). New York: Routledge Advances in Geography.
• Time-Out (2018). Basta! Street Food Bar. Erişim (2018, Kasım 25) https://www.timeout.com/istanbul/tr/restoranlar/basta-street-food-bar-1.
• Toprak, Z. (1995). Önsöz. İçinde C.R. Johnson, İstanbul 1920, (s v-xiii). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Tuchler, M. (2015). Si alla Polenta, No al Cous Cous: Food, Nationalism, and Xenophobia in Contemporary Italy, North Carolina: Duke University Press.
• Tuncer, E. (2017). Yemek, Göç, Ev, Aşk. Erişim (2018, Kasım 25) https://manifold.press/yemekgoc-ev-ask
• Türkiye İstatistik Kurumu (2018). Uluslarası Göç İstatistikleri 2017. Erişim (2018, Kasım 25) http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30607
• UNHCR. (2018). Global Trends: Forced Displacement in 2017 Erişim (2018, Kasım 25) https://www.unhcr.org/globaltrends2017/
• Vuddamalay, V. (2018). Yeni Mülteci Dalgalarının Entegrasyonunda Kilit Mekanlar Olarak Kentİçi Etnik Yerleşim Bölgeleri (Gürpınar, Ö., Çev.). Teorik Bakış, 10, ss. 97-109
• Vuddamalay V., White, P. & Sporton, D. (1991). The Evolution of the Goutte-d'OR as an Ethnic Minortiy Districts of Paris. New Community, ss. 245-258.