İlerleme, Normatiflik ve Toplumsal Değişimin Dinamikleri - Rahel Jaeggi ve Amy Allen ile Bir Fikir Teatisi

Yıl 2024, Sayı: 20, 186 - 215, 30.11.2024

Eva Von Redecker Çevirmen: Gözde Türkeli

https://doi.org/10.47124/viraverita.1572231

Öz

Çağdaş eleştirel teorinin iki önemli düşünürü olan Amy Allen ile Rahel Jaeggi’nin elinizdeki çeviride bir başka eleştirel teorisyen Eva von Redecker’nın Berlin’de onlara yönelttiği soruları cevapladıkları bir röportaj yer almaktadır. Her iki düşünür de sorulan sorulara karşılık, temel olarak toplumsal değişimin imkanlarına dair ve değişimin dinamiklerinin nasıl analiz edilebileceği üzerine derinlemesine bir tartışmaya girmektedir. Bunu yaparken eleştirel teorinin iki farklı hattını temsil eden Allen ve Jaeggi, öncelikle eleştirel teorinin farklılaştığı ve zenginleştiği çeşitli kaynakları (Kant, Hegel, Foucault, Nietzsche vb.) açıklamakta ve farklı teorik tutumları göz önüne sermektedirler. Daha sonra toplumsal değişim ve dönüşümleri değerlendirirken başvurulan ilerleme ve gerileme kavramlarının yüklendiği anlamları tartışmaktadırlar. Ayrıca Batı-Avrupa merkezli tarih yazımının ve ilerleme fikrinin sorunlu bir politik ve ideolojik tutum içerdiğini ve teleolojik tarih anlayışının sakıncalarını ele almaktadırlar. Bunun yanı sıra, Allen ile Jaeggi’nin farklılaşan yaklaşımları ekseninde, ileriye dönük ilerleme ve geriye dönük ilerleme kavramı başta olmak üzere tarihsel gelişmeleri hangi kavram setleri ile tartışmamız gerektiğine dair zengin bir tartışma metinde yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Teori, Toplumsal Değişim, İlerleme Kavramı, Tarihsel Materyalizm, İçkin Eleştiri

Progress, Normativity, and the Dynamics of Social Change - An Exchange between Rahel Jaeggi and Amy Allen

Öz

The present translation includes an interview with Amy Allen and Rahel Jaeggi, two crucial thinkers of contemporary critical theory, in which they respond to questions posed to them in Berlin by another critical theorist, Eva von Redecker. In response to the questions, both thinkers engage in an in-depth discussion about the possibilities of social change and how the dynamics of the change can be analyzed. In doing so, Allen and Jaeggi, representing two different trajectories of critical theory, first explain the various sources (Kant, Hegel, Foucault, Nietzsche, etc.) from which critical theory differs and is enriched, and then they expose different theoretical positions. They then discuss the meanings of the notions of progress and regression that are used to analyze social changes and transformations. They also argue that Western-Eurocentric historiography and the idea of progress involve a problematic political and ideological stance and discuss the drawbacks of a teleological understanding of history. In addition, Allen and Jaeggi provide a rich discussion of the conceptual sets with which we should discuss historical developments, especially the forward-looking notion of progress and backward-looking notion of progress, in the context of their diverging approaches.

Anahtar Kelimeler

Social Change, Critical Theory, Notion of Progress, Historical Materialism, Immanent Critique