Murathan Mungan’ın Nihayet ve Saklı Yas Öyküleri Üzerine

Yıl 2021, Sayı: 1, 32 - 39, 30.06.2021

İlker Aydın Gülşen Torusdağ

Öz

Hızla değişen günümüz dünyasına koşut gelişen, modern yaşamın koşuşturmacası içindeki insanın bir oturuşta okuyabileceği kısa kısa öyküler, çıkarımsal gerçeklere göndermeler yapan; kişi, uzam ve zaman kurgulamalarına çok az yer veren yazınsal bir türdür. Modern yaşamın postmodern ifadesi olan durum öyküleridir. İnsanın dille anlamlandırdığı gerçek hayatın kurgusal yansıma biçimlerinden öykü metinleri metin odaklı bir yaklaşımla çözümlendiğinde, metnin yüzeyinde gerçekleştirilen yakın bir okuma ile derindeki anlam katmanlarına ulaşmak hedeflenir. Kısa kısa öykü, kendine özgü anlatım özelliklerine sahip, zaman ve uzam betimlemelerinde çok az ayrıntıya yer veren, az sayıda kişi barındıran, özellikle 1980-90’lı yıllarda ortaya çıkmış bir yazınsal türdür. 1980 sonrası yayımladığı öykülerinde postmodernist özelliklerin görüldüğü Murathan Mungan, tiyatro, şiir, roman, öykü gibi pek çok türde eser vermiş bir yazardır. Çalışmada, edebiyatımıza farklı bir renk ve soluk getiren Mungan’ın Kibrit Çöpleri isimli öykü kitabından Nihayet ve Saklı Yas adlı kısa kısa öyküleri metin odaklı bir yaklaşımla çözümlenmeye çalışılmıştır. Eşdizimlenen sözcüklerden hareketle, Mungan’ın hayata ve ölüme dair bakış açısının öykülere yansıdığı, karamsar bir tonun öykülere hakim olduğu ve ölüm izleği üzerine kuruldukları gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kısa kısa öykü, Nihayet, Saklı Yas, Metin odaklı yaklaşım, Murathan Mungan

On Nihayet and Saklı Yas Stories by Murathan Mungan

Öz

Developing parallel to today's rapidly changing world, short stories that people can read in one sitting in the rush of modern life is a literary genre that refers to inferential facts and gives little place to the fictions of person, space, and time. They are case stories that are the postmodern expression of modern life. When story texts, one of the fictional reflection forms of real life that people make sense of with language, are analyzed with a text-oriented approach, it is aimed to reach the deep layers of meaning with a close reading on the surface of the text. The short short story is a literary genre that emerged especially in the 1980s-90s, with its own unique narrative features, including very few details in the descriptions of time and space, and containing a small number of people. Murathan Mungan, whose postmodernist features are seen especially in the stories he published after 1980, is a writer who has produced works in many literary types such as theatre, poetry, novels, and short stories. In the study, the short short stories, Nihayet and Saklı Yas, from Mungan’s storybook Kibrit Çöpleri, which brought a different color and breath to our literature, were tried to be analyzed with a text-focused approach. Based on the collocative words, it has been observed that Mungan's perspective on life and death is reflected in the stories, a pessimistic tone dominates the stories, and they are based on the theme of death.

Anahtar Kelimeler

Short short story, Nihayet, Saklı Yas, text-focused approach, Murathan Mungan

Kaynakça

• Aydoğdu, Y. (2017). Türk Edebiyatında Postmodern Anlatının Serüveni ve Murathan Mungan. Ankara: Sonçağ Yayınları.
• Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana (S. Irzık, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Erden, A. (2000). 90’lı Yıllarda Türk Öykücülüğünde Farklı Bir Boyut: Çok Kısa Öyküler. Üçüncü Öyküler, 10, 94-98. http://www.formatd.net/metafor/yazi/90liyillar.htm
• Güler, M. (2003). “Öyküyü Sınıflandırmak”, Adam Öykü, 45.
• Günday, R. (2020). Marcel Pourst’un Romanlarında Zaman Oyunu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 48, 61-74.
• Kahlo, F. (2020). Aforizmalar. İstanbul: Siyah Beyaz Yayınları.
• Mungan, M. (2011). Kibrit Çöpleri. İstanbul: Metis Yayınları.
• Narlı, M. (2007). Şiir ve Mekân Ankara: Hece Yayınları.
• Öz, F. (2008). Yeni Bir Tür Olarak Çok Kısa Öykü. EFD/JFL, 25(2), 187-204.
• Öztürk, F. (2019). Murathan Mungan’ın Kibrit Çöpleri -Takribi ve Vasati Kıpkısa Öyküler- Kitabından Kısa Öykülerle Metindilbilimsel Çözümleme Örnekleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu.
• Schopenhauer, A. (1956). Le Vouloir-Vivre, L’Art et la Sagesse. Presse Univ. de France.
• Tosun, N. (2014). Modern Öykü Kuramı. Ankara: Hece Yayınları.