The Caucasia in Minds: Geopolitical Analysis on the Location and Borders of the Caucasus

Yıl 2023, Sayı: 6, 132 - 157, 30.12.2023

İlhan Oğuz Akdemir , Müberra Koçyiğit Türk

https://doi.org/10.62068/visbid.1392769

Cited By: 2

Öz

Whose Caucasus? The answers to the question are actually very complex. In the 19th century, the 1828 Turkmençay treaty confined the Kaçar-Azerbaycan Turks (today's Iran) to the south of the Aras River. With the Treaty of Paris in 1856, the Ottomans; While getting closer to Europe, it moved away from the Caucasus. These two major political developments are in the minds of ethnic groups in the North and South Caucasus; It started the process of drawing different Caucasus maps. In general, many definitions have been made on the Caucasus, which is located between the Black Sea and Caspian Sea Basins. Today, the North Caucasus is located within the territory of the Russian Federation, while the region where Georgia, Armenia and Azerbaijan are located is located in the South Caucasus. These boundaries have been drawn partly for geographical reasons, mostly for political reasons. The definitions of North-South Caucasus and East-West Caucasus were made on the basis of geographical and political elements. The definitions of Kavkaz, Zakavkaz, Transcaucasian, Transcaucasian Caucasus were born through the historical process. However, the definitions of the Caucasus do not overlap with each other. Russian Caucasus is different from Transoxiana Caucasus.
The definitions of the Caucasus by regional and global states, peoples, geopolitical linguists, geographers and various authors that have a special or relational position with the Caucasus vary. The location of the Caucasus, its geographical characteristics, historical process, commercial activities, ethno-linguistic diversity, geopolitical targets of domestic and foreign actors and migration axis have been effective on these perceptions. Middle East, etc. As in some geographical region definitions, there is no consensus on the Caucasus. Starting from the fact that geography is a science that provides location information, the study aims to reveal a geopolitical mind map of the region by comparatively critically analyzing limited Caucasian definitions that dull the consciousness of "A Whole Caucasus". The study is handled with analytical hierarchy and historical analysis methods. As a result of the study, it was understood that the definitions of the Caucasus were confusing and the perception of the whole Caucasus was weak.

Anahtar Kelimeler

Caucasus, Russia, Turkey, Black Sea, Caspian Sea

Zihinlerdeki Kafkasya: Kafkasya’nın Konumu ve Sınırları Üzerine Jeopolitik Analiz

Öz

Kimin Kafkasya’sı? Sorusuna verilebilecek cevaplar aslında çok karmaşıktır. 19. Yüzyılda 1828 Türkmençay antlaşması, Kaçar-Azerbaycan Türklerini (Günümüz İran’ı) Aras nehrinin güneyine mahkûm etmiş. 1856 Paris Antlaşması ile Osmanlı; Avrupa’ya yakınlaşırken Kafkasya’dan uzaklaşmıştır. Bu iki büyük siyasi gelişme Kuzey ve Güney Kafkasya’daki etnik grupların zihinlerinde bölünmüş, farklı Kafkasya haritalarının çizilmesi sürecini başlatmıştır. Genel hatları ile Karadeniz ve Hazar Deniz Havzaları arasında bulunan Kafkasya üzerine çok sayıda tanım yapılmıştır. Bugün Kuzey Kafkasya, Rusya Federasyonu toprakları içinde yer alırken, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan’ın bulunduğu bölge ise Güney Kafkasya içinde yer almaktadır. Bu sınırlar kısmen coğrafi, çoğunlukla siyasi nedenlere dayalı olarak çizilmiştir. Kuzey-güney Kafkasya ve doğu-batı Kafkasya tanımları coğrafi ve siyasi unsurlar esas alınarak yapılmıştır. Kavkaz, Zakavkaz, Transkafkas, Maverayı Kafkas tanımları ise tarihi süreçle doğmuştur. Ancak, yapılan Kafkasya tanımları birbiriyle örtüşmemektedir. Rusya Kafkasya’sı, Maverayı Kafkasya’dan farklıdır.
Kafkasya ile özel veya ilişkisel konumu bulunan bölgesel ve küresel devletlerin, halkların, jeopolitik dil bilimcilerinin, coğrafyacıların ve çeşitli yazarların Kafkasya tanımı değişkenlik göstermektedir. Bu algılar üzerinde Kafkasya’nın konumu, coğrafi nitelikleri, tarihi süreci, ticari faaliyetler, etno-dilsel çeşitliliği, iç ve dış aktörlerin jeopolitik hedefleri ve göç ekseni olması etkili olmuştur. Bugün Ortadoğu vb. bazı coğrafi bölge tanımlarında olduğu gibi Kafkasya üzerine ortak fikir birliği ile yapılmış bir tanım bulunmamaktadır. Coğrafya’nın konum bilgisi veren bilim olmasından yola çıkan çalışma, “Bütün Bir Kafkasya” bilincini körelten sınırlı Kafkasya tanımlarını karşılaştırmalı eleştirel analiz ederek, bölgeye dair jeopolitik zihin haritası ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma, analitik hiyerarşi ve tarihsel analiz yöntemleri ile ele alınmıştır. Çalışma sonucunda Kafkasya tanımlarının kafa karıştırıcı olduğu ve bütün bir Kafkasya algısını zayıflattığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kafkasya, Rusya, Türkiye, Karadeniz, Hazar Denizi

Kaynakça

• Allahyari, F. Ahangaran, A.(2011). جغرافیای تاریخی قفقاز از منظر مورخان و جغرافی دانان مسلمان (Müslüman Tarihçiler ve Coğrafyacılar Açısından Kafkasya'nın Tarihi Coğrafyası). Coğrafi Araştırma Yayınları. (199-218). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=183230.