Hammurabi Kanunları Işığında Eski Babil Devletinde Tarımsal Faaliyetler

Yıl 2024, Sayı: 7, 154 - 167, 30.06.2024

Erdal Özgüner

https://doi.org/10.62068/visbid.1466043

Öz

İnsanların geleneklerinin zamanla yazıya dökülmesi ile yazılı hukukun ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu yazılı hukuk kuralları sayesinde de eski çağ devletleri veya toplumları hakkında da bilgiler edinmek daha kkolay hal almaktadır. Bu devletlerden biri de Babillerdir. Mezopotamyada MÖ II. Bin’de devletleşme şansı yakalayan Babiller dini, siyasi ve ekonomik anlamda önemli gelişmelere sahne olmuştur. Bu gelişmelerle beraber hazırlamış oldukları yazılı kanun maddeleri sayesinde hukuk sisteminde de oldukça ileri seviyeye geldikleri bilinmektedir. Bu sayede tarihteki önemli yerini almıştır. Babilin bilinen en ünlü kralı Hammurabi (MÖ1728-1686) tarafından hazırlanan ve literatüre Hammurabi Kanunları olarak bilinen kanun metni stel üzerine Akkadça yazılmıştır. Kanun maddeleri genel olarak kısas ilkesine dayandırılarak “göze göz-dişe diş” kıssasına uygun hareket edilmektedir. Her bir kanun maddesini dinsel temellere dayandırarak tanrın isteklerine göre şekillendirildiği anlaşılmaktadır. Hammurabi kanunları düzenlemiş olduğu hüküm alanları sayesinde düzenli toplum yaratmada başarılı olduğu bilinmektedir. Hammurabi Kanunlarında, ekonomik, sosyal, dini yaşamın düzenlenmesi amaçlanmaktadır. Medeni kanundan, ticaret hukukuna kadar birçok alanın temellerinin atılmasına de öncülük ettiği bilinmektedir. Hiç kuşkusuz öncülük ettiği alanlardan bir tanesi de sosyo-ekonomik yapısı içerisinde yer alan ve Eski Babil döneminde yürütülen tarımsal faaliyetlerdir. Dicle ve Fırat nehirlerinin beslediği ve son derece verimli topraklara sahip olan Eski Babil’in tarımsal faaliyetleri ile ilgili yasal düzenlemeler gerekli hale gelmiştir. Bu dönemlerde yürütülen tarımsal faaliyetlerde kullanılan tarım aletlerinin kullanımı, tarım arazileri üzerinde kullanım hakları, miras yoluyla geçen tarım arazilerinin durumu ve kanalları aracılığıyla yapılan sulama faaliyetleri gibi konular hakkında bilgiler edinmekteyiz. Bu kanun metninde yer alan maddeler sayesinde de Mezopotamya’nın sosyo-ekonomik yapısı hakkında bilgiler de edinmekteyiz. Mezopotamya’nın ekonomik yapısı incelendiğinde tarımsal faaliyetlerin payının oldukça büyük olduğu bilinmektedir. Kanunların toplumun ihtiyacından dolayı doğması nedeniyle de tarımsal faaliyetlerin düzenlenmesi ve toplumsal karşılığının sağlanması Eski Babil için hayati öneme sahip olmuştur. Bu nedenle Hammurabi Kanunları düzenlenirken tarımsal faaliyetlere büyük önem verdikleri anlaşılmaktadır.
Bu çalışmamızda da verimli topraklara sahip olan Mezopotamya’da yürütülen tarımsal faaliyetlerin istenilen derecede faydalı gerçekleştirilmesi için gereken kanun güvencelerinin neler olduğunu ortaya koymak olacaktır. Babil devletinde sosyo-ekonomik yapının temelini oluşturan tarımsal faaliyetlerin önemine işaret eden kanun maddelerinin toparlanarak detaylı bir şekilde incelenmesine olanak sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mezopotamya, Eski Babil, Hammurabi, Tarım, Hukuk

Etik Beyan

Etik beyanı gerektirecek bir çalışma değildir.

Destekleyen Kurum

Yok

Agricultural Activities in the Ancient Babylonian State in the Light of the Code of Hammurabi

Öz

It is known that written law emerged as people's traditions were put into writing over time. Thanks to these written rules of law, it becomes easier to obtain information about ancient states or societies. One of these states is the Babylonians. II BC in Mesopotamia. Babylonians, who had the chance to become a state in 1000 BC, witnessed important developments in religious, political and economic terms. It is known that they have reached a very advanced level in the legal system, thanks to the written laws they have prepared along with these developments. In this way, it took its important place in history. The law text prepared by the most famous king of Babylon, Hammurabi (1728-1686 BC), known in the literature as the Code of Hammurabi, was written in Akkadian on a stele. The articles of the law are generally based on the principle of retaliation and act in accordance with the "eye for an eye, tooth for a tooth" parable. It is understood that each article of the law was shaped according to the wishes of God, basing it on religious foundations. It is known that Hammurabi was successful in creating an orderly society thanks to the areas of law he regulated in his laws. The Code of Hammurabi aims to regulate economic, social and religious life. It is known that he pioneered the laying of the foundations of many fields, from civil law to commercial law. Undoubtedly, one of the areas he pioneered was the agricultural activities carried out during the Old Babylonian period, which were included in the socio-economic structure. Legal regulations regarding the agricultural activities of Ancient Babylon, which was fed by the Tigris and Euphrates rivers and had extremely fertile lands, became necessary. We obtain information about issues such as the use of agricultural tools used in agricultural activities carried out during these periods, usage rights on agricultural lands, the status of inherited agricultural lands and irrigation activities through canals. Thanks to the articles in this law text, we also obtain information about the socio-economic structure of Mesopotamia. When the economic structure of Mesopotamia is examined, it is known that the share of agricultural activities is quite large. Since the laws were born due to the needs of the society, regulating agricultural activities and providing social compensation were of vital importance for Ancient Babylon. For this reason, it is understood that they gave great importance to agricultural activities when regulating the Code of Hammurabi.
In this study, we will reveal what legal guarantees are required for the agricultural activities carried out in Mesopotamia, which has fertile lands, to be carried out at the desired level. It will be possible to collect and examine in detail the articles of law that point out the importance of agricultural activities that form the basis of the socio-economic structure in the Babylonian state.

Anahtar Kelimeler

Mesopotamia, Ancient Babylon, Hammurabi, Agriculture, Law

Kaynakça

• Adamo, N., Al-Ansari, N. (2020). In Old Babylonia: Irrigation and Agriculture Flourished Under the Code of Hammurabi (2000-1600 BC), Journal of Earth Sciences and Geotechnical Engineering, Vol.10, No.3, 2020, 41-57.