Historical Transformation of Diagnosis and Medical Cosmologies

Yıl 2024, , 359 - 367, 28.02.2024

Pınar Öke Karakaya , Necla Yılmaz

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1258224

Öz

The changes that medicine has undergone throughout history have led to various transformations in the diagnosis process. The effect of metaphysical elements was seen in the diagnosis process in Antiquity and the Middle Ages. After the Renaissance, the diagnosis process took on a more systematic character. The values of each age affected the diagnosis process. In ancient times, there was a symptom-based approach in the diagnosis process and symptoms were sometimes associated with metaphysical elements. The diagnostic techniques used in Antiquity reflect class differences. Some diagnostic techniques of this period were the source of the techniques used today. The understanding of Christianity in the Middle Ages had interrupted the diagnosis and treatment process until the Renaissance. The Renaissance was an important period in shaping the philosophical foundations of medical science. Today, the diagnosis process is more systematic and mechanistic. The understanding of each era is associated with medical cosmology. In the study, the diagnosis process is examined historically and the diagnosis process of the 18th century and beyond is discussed in the context of medical cosmologies.

Anahtar Kelimeler

History of Diagnosis, Medical Cosmologies, History of Medicine

Tanı Sürecinin Tarihsel Dönüşümü ve Tıbbi Kozmolojiler

Öz

Tıbbın tarih boyunca geçirdiği değişimler tanı sürecinde çeşitli dönüşümlere neden olmuştur. İlkçağ ve Ortaçağ’da tanı sürecinde metafizik unsurların etkisi görülmektedir. Rönesans sonrası ise tanı süreci daha sistematik bir karaktere bürünmüştür. Her bir çağın değerleri tanı sürecini etkilemiştir. İlkçağ’da tanı sürecinde semptom temelli bir yaklaşım bulunmaktadır. Semptomlar ise kimi zaman metafizik unsurlarla ilişkili görülmüştür. Ayrıca İlkçağ ’da kullanılan tanı teknikleri sınıfsal farklılıklar gösterdiği bilinmektedir. Bu dönemin bazı tanı teknikleri günümüzde kullanılan tekniklere kaynaklık etmiştir. Ortaçağ’ın Hristiyanlık anlayışı ise tanı ve tedavi sürecini Rönesans’a kadar sekteye uğratmıştır. Tıp biliminin felsefi temellerinin şekillenmesinde Rönesans'ın önemli bir dönem olduğu bilinmektedir. Günümüzde tanı süreci ise daha sistematik ve mekaniktir. Her dönemin anlayışı tıbbi kozmolojisi ile ilişkilidir. Bu çalışmada tanı süreci tarihsel olarak incelenmiş ve 18. yüzyıl ve sonrası ise tanı süreci tıbbi kozmolojiler bağlamında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tanı Tarihi, Tıbbi Kozmolojiler, Tıp Tarihi

Kaynakça

• Altıntaş, A. (2007). Rönesans tıbbı. In Tıp tarihi ve tıp etiği ders kitabı-40. yılda 40 kitap serisi, (p. 91-97) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları.
• Armstrong, D. (2011). Diagnosis and nosology in primary care. Social science & medicine, 73(6), 801-807.
• Berger, D. (1999). A brief history of medical diagnosis and the birth of the clinical laboratory. Part 1-ancient times through the 19th century. Med Lab Obs, 31(7), 28-30.
• Bowker, G. & Star, S. L. (1999). Sorting things out. Classification an its consequences. The MIT Press.
• Budak, D. (2021). İlkçağlardan günümüze hekimliğin gelişimi. J. Med. Sci., 2(2), 6-10.
• Crenner, C. (2002). Diagnosis and authority in the early-twentieth-century medical practice of richard c. cabot. Bulletin of the history of medicine, 76(1), 30–55. https://doi.org/10.1353/bhm.2002.0015
• Demirhan Erdemir, A. (2014). Tıp tarihi (1.baskı). Nobel Tıp Kitapevi.
• Duffin, J. M. (1986). The medical philosophy of RTH laennec (1781-1826). History and philosophy of the life Sciences, 8(2):195-219.
• Duin, H., & Sutcliffe, J. (1992). A history of medicine: from prehistory to the year 2020 (1th Edition). Barnes & Noble.
• Greaves, D. (2002). Reflections on a new medical cosmology. Journal of Medical Ethics, 28(2), 81-85.
• Hot, I. (2007). Ortaçağ’da batı tıbbı. In Tıp tarihi ve tıp etiği ders kitabı-40. yılda 40 kitap serisi, (p. 59-72) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları.
• Jewson, N. D. (2009). The disappearance of the sick-man from medical cosmology, 1770–1870. International Journal of Epidemiology, 38(3), 622-633.
• Nettleton, S, & Burrows, R. (2003). E-scaped medicine? ınformation, reflexivity and health. Critical social policy, 23(2), 165–185. https://doi.org/10.1177/0261018303023002003
• Nicolson, M. (2009). Commentary: Nicholas jewson and the disappearance of the sick man from medical cosmology, 1770–1870. International journal of epidemiology, 38(3), 639-642.
• Porter, R. (2001). The Cambridge illustrated history of medicine. Cambridge University Press.
• Rakel, R. E. (2018). Diagnosis. Encyclopedia Britannica. Retrieved April 20, 2022 from https://www.britannica.com/science/diagnosis
• Reiser, S. J. (1978). The emergence of the concept of screening for disease. Health and society, 403-425.
• Sarı, N. (2007). Ortaçağ’da tıp. In Tıp tarihi ve tıp etiği ders kitabı-40. yılda 40 kitap serisi, (p. 13-58) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları.
• Saukko, P. (2018). Digital health–a new medical cosmology? The case of 23andMe online genetic testing platform. Sociology of Health & Illness, 40(8), 1312-1326.
• Schubert, C. (2011). Making sure. A comparative micro-analysis of diagnostic instruments in medical practice. Social science & medicine, 73(6), 851-857.
• Thomas, L. (2008). Bir tıp gözlemcisinin notları, Tübitak Popüler Bilim Yayınları.
• Ülman, Y. I. (2007). 17-18.yüzyıllarda tıbbın gelişimi. In Tıp tarihi ve tıp etiği ders kitabı-40. yılda 40 kitap serisi (p. 99-109). Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları.
• Walker, H. K. (1990). The origins of the history and physical examination. In H. K. Walker, W. D. Hall, & J. W. Hurst (Ed), Clinical methods: the history, physical, and laboratory examinations (3rd edition). Butterworths.
• Waller, J. (2008). Lessons from the history of medicine. Journal of ınvestigative surgery, 21(2), 53-56.
• Wallis, F. (2000). Signs and senses: diagnosis and prognosis in early medieval pulse and urine texts. Social history of medicine, 13(2), 265-278.